آرامگاه خواجه‌ربیع خانه ابدی دکتر حسین خلیلی‌یزدی است

بنای آرامگاه خواجه ربیع توسط شاه‌عباس صفوی و به سفارش شیخ بهایی در اویل قرن یازده هجری قمری ساخته و آباد شده است. در باغ‌های اول و دوم این آرامگاه تعداد زیادی از شهدا و چهره‌های ماندگاری دفن شده‌اند. یکی از چهره‌های خدمتگزاری که خانه ابدی‌اش در باغ اول خواجه‌ربیع است «دکتر حسین خلیلی‌یزدی» پزشک خوش‌نام مشهدی و چهره ماندگار رشته تخصصی پوست در کشور است. جدا از شخصیت علمی، وجهه مردمی و ویژگی‌های اخلاقی‌ او در میان مردم پررنگ است. دکتر خلیلی یزدی سال1312 در شهر کربلا به دنیا آمد. او دوران ابتدایی و راهنمایی‌اش را در سبزوار گذراند و برای ادامه تحصیل در مقطع متوسطه راهی تهران و کالج (دبیرستان) البرز شد. دکتر خلیلی سال1337 در رشته پزشکی از دانشکده علوم‌پزشکی فارغ‌التحصیل شد، سپس دوره تخصصی پوست را در همان دانشگاه گذراند و برای ادامه تحصیل راهی فرانسه شد. وی سال‌1342 موفق به اخذ درجه فوق‌تخصص پاتولوژی پوست از دانشگاه سوربن پاریس شد. دکتر خلیلی پس‌از بازگشت از فرانسه به استخدام دانشگاه علوم پزشکی مشهد درآمد.ریاست بخش پوست بیمارستان امام رضا(ع)، ریاست بخش پوست بیمارستان قائم(عج)، استاد مشاور و راهنمای پایان‌نامه‌های تخصصی و عمومی، مدیر گروه طرح مبارزه‌با سالک و گال، دبیر علمی نخستین کنگره بین‌المللی درماتولوژی در مشهد در سال1355، اجرای طرح‌های تحقیقاتی گسترده، انتشار مقالات متعدد در ژورنال‌های علمی داخلی و خارجی، حضور در کنگره‌های ملی و بین‌المللی و عضویت در هیئت‌ ممتحنه آزمون دستیاری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ازجمله سوابق علمی و پژوهشی و اجرایی دکتر حسین خلیلی‌یزدی است. این چهره علمی 23مهرماه‌1393 در هشتادو‌‌سه‌ سالگی و پس‌از عمری کوشش و مجاهدت در راه علم، چهره در نقاب خاک کشید و در باغ اول آرامستان خواجه‌ربیع به خاک سپرده شد.

دومین متخصص پوست در مشهد

دکتر سپیده خلیلی‌یزدی که همانند پدرش در کسوت پزشکی مشغول فعالیت است، می‌گوید: زمانی‌که پدر به‌عنوان متخصص پوست، کارشان را در مشهد شروع کردند، تنها مرحوم دکتر رادپور که این رشته را در خارج از کشور فراگرفته بودند، به‌عنوان پزشک متخصص بیماری‌های پوست مشغول فعالیت بودند و دکتر خلیلی، دومین پزشک این رشته در مشهد بودند. به‌نوعی این دو نفر از بنیان‌گذاران رشته پوست دانشگاه علوم پزشکی مشهد به شمار می‌آمدند و به همین دلیل، تمام متخصصان و بزرگان پوست مشهد از شاگردان مرحوم پدرم بودند. بعدها انجمن پوست مشهد را نیز بنیان‌گذاری کردند که هنوز برقرار است.

مرد پژوهش‌های بی‌شمار

دکتر حسین خلیلی‌یزدی را با فعالیت‌های پرشمار و مؤثر پژوهشی‌اش در دانشگاه علوم پزشکی مشهد می‌شناسند. سپیده خلیلی که با این پژوهش‌ها آشنایی کامل دارد، بیان می‌کند: به‌واسطه حضور مرحوم دکتر خلیلی در دانشگاه، بخشی زیادی از فعالیت‌های ایشان مربوط‌به تحقیق و پژوهش درباره بیماری‌های پوستی رایج در آن زمان بود؛ مثلا ایشان تحقیقات بسیار گسترده‌ای در ‌زمینه سالک در مشهد انجام دادند که در جهان مورد استفاده قرار گرفت و مطرح شد. همچنین پژوهش مهمی در‌زمینه شیوع بیماری گال میان جنگ‌زدگان دنبال کردند که سبب ریشه‌کن‌شدن این بیماری پوستی شد. به‌قدری مقالات و پژوهش‌های مرحوم دکتر خلیلی زیاد است که آمار درستی از آن‌ها در دست نیست.

تشخیص بیماری فقط با لمس!

شادروان دکتر خلیلی‌یزدی را باید یکی از نوابغ و پزشکان حاذق رشته پوست در کشور بدانیم. دخترش دراین‌باره می‌گوید: برخی بیماران پدرم که هنوز به ما سر می‌زنند می‌گویند: «برای درمان بیماری به پزشکان بسیاری مراجعه می‌کردیم و آن‌ها نسخه‌های فراوانی برای ما می‌پیچیدند که عمدتا فایده‌ای نداشت. اما هنگامی‌که به دکتر خلیلی مراجعه می‌کردیم، فقط با یک نسخه، بیماری را برطرف می‌کردند.» کسانی که طبابت می‌کنند، می‌دانند که این کار واقعا مشکل است و فقط از عهده کسی برمی‌‌آید که نابغه رشته خود بوده و به‌اصطلاح، سال‌ها در آن رشته استخوان خرد کرده باشد. حتی یادم است که این اواخر وقتی بیماری به ایشان مراجعه می‌کرد، پدرم با لمس بافت موردنظر، بیماری را تشخیص می‌داد و دارو تجویز می‌کرد.

مرد اخلاق

صحبت از اخلاق در پزشکی که می‌شود، همه می‌گویند پزشکان قدیمی، هم مردم‌دارتر بودند و هم اخلاق بهتری داشتند و از همه مهم‌تر اینکه، هوای بیمارانشان را داشتند. دکتر حسین خلیلی نیز از نسل همین پزشکان بود. صحبت از اخلاق حرفه‌ای ایشان که می‌شود، دکتر سپیده خلیلی که چند سالی در بیمارستان و مطب ‌کنار پدرش حضور داشته است، بیان می‌کند: ویژگی بارز اخلاقی مرحوم پدرم در محل کار، وقت‌شناسی ایشان بود؛ یعنی ساعت7:30 صبح قبل از پزشکان و دانشجویان در بیمارستان حضور داشتند. برخوردشان با همه توأم با احترام بود و هیچ تفاوتی میان رفتارشان با دانشجو و پزشک و حتی نیروی خدماتی بیمارستان مشاهده نمی‌شد و به‌عبارت دیگر، همه را به یک چشم نگاه می‌کردند.

جهاد در جبهه

هم‌زمان با آغاز جنگی که دشمن بعثی در سال‌1359 به کشور ما تحمیل کرد، دکتر خلیلی‌یزدی همانند دیگران احساس تکلیف می‌کند و برای درمان مجروحان و جنگ‌زدگان، بار سفر به‌سوی مناطق جنگی و خرمشهر می‌بندد. پس‌از پایان جنگ و به‌دلیل خدمات بسیار ارزنده در جبهه‌های جنگ، از‌سوی رهبر معظم انقلاب، فرماندهی وقت کل ارتش ایران و ستاد کل نیروهای مسلح از دکتر خلیلی تقدیر می‌شود.همچنین به‌واسطه سال‌ها تحقیق و پژوهش و تدریس در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، سال1382 از وی به‌عنوان چهره ماندگار رشته پوست کشور تجلیل شد.