طعم گیلان در الهیه

5سال پیش 4دانشجوی مشهدی تصمیم می‌گیرند تا خوراکی‌های استان گیلان را در مشهد عرضه کنند. آن‌ها کار خود را با 2کیسه چای آغاز می‌کنند و محصولشان را در کمتر از 48ساعت بین اقوام و فامیل می‌فروشند.
بعد از فروش موفق 2کیسه چای، آن‌ها دامنه کارشان را وسعت می‌دهند و زیتون‌پرورده، رب‌انار جنگلی و سیرترشی را هم به سبد فروششان اضافه می‌کنند. این‌بار علاوه‌بر فامیل، محصولشان را در روزبازارهای قدیمی مشهد همچون جمعه‌بازار پنج‌تن هم می‌فروشند.

این جمع 4نفره از سال گذشته فروشگاهی را در محله الهیه راه‌اندازی کرده‌اند که بیشتر از 80نوع خوراکی و صنایع‌دستی گیلکی را عرضه می‌کند و مهم‌ترین هدفشان القای حس خوب شمال به مشهدی‌هاست. این‌ حس وقتی پررنگ‌تر می‌شود که چشممان به‌عبارت «بلامیسر، تی‌قدم می‌چشمونه‌‌ سر» (جایتان روی سرم،قدمتان روی چشم) می‌افتد که بر سر در فروشگاه نوشته‌ شده و آن مه‌پاشی که همچون باران، قطرات آب را بر سر و صورتمان می‌نشاند.

ظرفیت استفاده از روزبازارها برای فروشندگان مواد غذایی

محمود رجایی، مسئول فروشگاه عرضه محصولات گیلانی در محله الهیه، است. او به فروشندگان مواد غذایی توصیه می‌کند که ظرفیت فروش در روزبازارها را به‌راحتی از دست ندهند: در بیشتر محلات مشهد بازارهای متنوعی وجود دارد که مردم برای تهیه مایحتاج زندگی خود به آن‌ها سر می‌زنند، این بازارها هفته‌ای یک‌بار برقرار می‌شود تا پاسخ‌گوی نیازهای مردم باشد و به‌دلیل تخفیف‌هایی که در آنجا ارائه می‌شود مشتریان بسیار زیادی را به‌خود جذب کرده‌ است.

 برخی از این روزبازارها مثل جمعه‌بازار مهرآباد یک جاذبه اقتصادی هستند، ازاین‌رو فروشنده‌ها با مشتریان فراوانی روبه‌رو می‌شوند که می‌توانید محصول خود را به بهترین شکل به آن‌ها معرفی کنید. شاید اگر کرونا روزبازارهای مشهد را به تعطیلی نمی‌کشاند، ما همچنان هر روز در یک نقطه مشهد فروشندگی می‌کردیم.

فروشنده آنلاین، در هر نقطه از شهر شعبه‌ای دارد

گسترش عرصه کاری، گسترش ویترین فروشگاه، نداشتن محدودیت زمانی، فروش بدون واسطه، جلوگیری از سرقت کالا و تنوع در فروش ازجمله مزایای فروشگاه آنلاین محصولات است.
محمود دراین‌باره می‌گوید: با توجه به شیوع ویروس کرونا و تعطیلی هم‌زمان روزبازارها و واحدهای تجاری، فروش آنلاین محصولات بهترین روش جایگزین است. بنابراین افرادی که وارد این حوزه می‌شوند بهتر است تمرکز زیادی روی آن داشته باشند تا بتوانند محصولاتشان را از طریق فضای مجازی در زمان کم و با قیمت خوب بفروشند. در واقع در این حالت، فرد فروشنده در هر نقطه از شهر شعبه‌ای دارد.

پاییز؛ زمان برداشت سبزی

زیتون‌پرورده، رب‌انار جنگلی، سبزی‌های معطر گیلانی و سیرترشی از جمله محصولاتی است که توسط محمود و شریکانش تولید می‌شود. او معتقد است یک سیرترشی خوشمزه یا رب‌انار ملس وقتی بهترین کیفیت را دارد که در بهترین زمان و با بهترین محصولات تهیه شود.

محمود می‌گوید برای تولید هر کدام از این محصولات باید به نکات ویژه‌ای دقت کرد و هر محصول را در فصل خودش روانه باز کرد: برای تهیه رب‌انار جنگلی، باید انار جنگلی مرغوب تهیه کرد که در ماه مهر و آبان به‌وفور در شمال کشور یافت می‌شود، قیمت بیشتری دارد اما طعم ترش و ملس به رب‌ می‌دهد که معرکه است و طرف‌داران زیادی دارد. همچنین باید رب‌ به اندازه کافی جوشانده‌ شود چرا که هرچه غلیظ‌تر شود، دیرتر خراب و فاسد می‌شود.

  بهترین سیرها در فصل بهار رشد می‌کنند و این فصل، مناسب‌ترین زمان برای تهیه سیرترشی است

محمود از چوچاق، کوتکوتو، بینه‌محلی، برگ‌سیر و خالواش به عنوان سبزی‌های معطر شمالی نام می‌برد و می‌گوید: سبزی‌های معطر شمالی برای تولید سبزی مخصوص دلار، ماهی شکم‌پر، مرغ‌ترش و ترشی‌واش استفاده می‌شود و از آنجایی که رایحه تند و تیزی دارند باید با مقداری سبزی گشنیز و جعفری مخلوط شوند. 

همچنین بهترین زمان برداشت این سبزی‌ها در فصل پاییز است که بیشترین عطر و بهترین طعم را دارند، البته این سبزی‌ها در فصل‌های دیگر هم قابل کاشت و برداشت است اما ساقه ضخیم یا در اصطلاح چغری دارد و طعم سبزی را تلخ می‌کند.

فروشنده خوراکی‌های گیلانی ادامه می‌دهد: برای تهیه سیرترشی هم باید سیر تازه تهیه شود. سیرهای جوان و تازه بهترین گزینه برای ترشی هستند. بهترین سیرها در فصل بهار رشد می‌کنند و این فصل، مناسب‌ترین زمان برای تهیه سیرترشی است.

احترام به ذائقه مشهدی‌ها

فروشگاه محصولات استان گیلان در محله الهیه، خوراکی‌های متنوعی را ارائه می‌کند اما از آنجایی که این محصولات در شهر مشهد فروخته می‌شود باید با ذائقه مردم مشهد هم سازگار باشد.محمود در این باره می‌گوید: برای فروش یک محصول، علاوه‌بر کاربرد مؤثر و حفظ اصالت، باید به ذائقه مشتری هم توجه شود.

 به ‌عنوان مثال شمالی‌ها زیتون‌پرورده را با زیتون هسته‌دار یا زیتون شکسته تولید می‌کنند، این نوع از زیتون تلخ است و مزه طبیعی آن گرفته نشده‌‌ است، زیتون تلخ با ذائقه مشهدی‌ها سازگار نیست و زیتون پرورده را با زیتون بدون هسته دوست دارند. 

درباره روغن زیتون هم سلیقه‌ها متفاوت است، شمالی‌ها روغن زیتون بودار را ترجیح می‌دهند و بیشتر خواص درمانی آن را مدنظر دارند، روغن زیتونی که بودار باشد، تصفیه نشده و باعنوان روغن زیتون فرابکر مشهور است اما مشهدی‌ها عموما روغن زیتون بدون‌بو را می‌پسندند. این‌ها چم‌وخم کار است و با آزمون و خطا و تجربه به‌دست می‌آید.

به‌کارگیری 30بانوی سرپرست خانوار گیلکی

فروشگاه محصولات استان گیلان در محله الهیه حاصل یک کار گروهی و 4نفره است که 2نفر آن‌ها در استان گیلان مستقر هستند و به خرید مواد اولیه و کیفیت تولید محصولات نظارت دارند و 2نفر دیگر هم در مشهد فرآیند بازاریابی و فروش را انجام می‌دهند.

رجایی در این ‌باره توضیح می‌دهد: علاوه‌بر ما 4نفر، بین 30 تا 40نفر از زنان سرپرست خانوار که زیرپوشش سازمان بهزیستی استان گیلان هستند با ما همکاری می‌کنند و بسیاری از خوراکی‌های خوشمزه و صنایع دستی این فروشگاه حاصل تلاش آن‌هاست. محصولاتی مانند رب‌انار، کلوچه خانگی، سیرترشی، سبزیجات بسته‌بندی شده، چای، لباس گیلکی، سبد، کلاه و سفره حصیری که برند خودمان است به همت همین بانوان سرپرست خانوار گیلکی و با بهترین کیفیت تولید و به بازار عرضه می‌شود. خوشحالیم که در این اوضاع و احوال اقتصادی منشأ خیر بوده‌ایم و می‌توانیم گوشه‌ای از زحمات این عزیزان را جبران کنیم.