تلاش «همدلان» برای دستگیری از معلولان

 بیشتر ما از همان سن کم از بزرگ‌ترهای خود یاد گرفته‌ایم که اگر دست نیاز به سمتمان دراز شد آن را پس نزده و در حد توان یاری‌رسان باشیم. درست مانند آدم‌هایی که در این مصاحبه میزبانشان شدیم و ساعتی با آن‌ها گفت‌وگو کردیم، با این تفاوت که لذت این یاری‌رسانی آن‌قدر برایشان شیرین بوده که نخواسته‌اند شیرینی‌اش را از یاد ببرند و این موضوع بهانه‌ای شده است برای شکل‌گیری جمع دوستانه و ادامه‌یافتن کار‌شان.

 ماجرای آن‌ها به 5سال پیش برمی‌گردد، زمانی‌که «صفورا شریعتی» مسئول گروه مردمی همدلان برای انجام یک کار خیر پیش‌قدم می‌شود و از دوستان و آشنایان می‌خواهد تا برای حل مشکل یک توان‌یاب با او همراه شوند. حس خوبی که بعد از این همراهی به او دست داد، باعث شد که این‌کار ادامه‌دار شود تا با گذشت زمان افرادی با او همراه شوند و تعدادشان به 15نفر برسد.

حالا کافیست این 15نفر از مشکل دردمندی باخبر شوند تا تمام تلاششان را برای رفع آن به‌کار گیرند. البته تمرکز این گروه بر حل مشکلات توان‌یابان است و تاکنون علاوه‌بر مشکلات مادی به رفع مشکلات روحی آنان نیز کمک کرده‌اند. به بهانه سکونت برخی از آن‌ها در محله پروین اعتصامی و کارگران با این خیران که خود را گروه خیریه همدلان می‌نامند هم‌کلام شدیم.

حس نوع‌دوستی

صفورا شریعتی در ارتباط با فعالیت‌های خیریه این‌گونه توضیح می‌دهد: گروه ما فعالیت خود را از 5سال پیش به شکل پراکنده و در شاخه‌های مختلف شروع کرد، اما از یک سال پیش تصمیم گرفتیم به شکل منسجم‌تری برنامه‌های خود را هدف‌گذاری کنیم تا از این طریق اولویت‌بندی‌ها و زیرگروه‌ها مشخص باشد.

مسئول گروه مردمی همدلان ادامه می‌دهد: گروه ما کاملا مردمی بوده و هیچ خیّر و نیکوکار خاصی در حال حاضر با ما همکاری ندارد، اما باوجوداین تاکنون توانسته‌ایم با همین کمک‌های کوچک مردمی نیازهای توان‌یابان، زنان سرپرست خانوار و کودکان کار را در حد توان خودمان تأمین کنیم، گرهی از مشکلات آن‌ها باز کنیم و لبخند و حس رضایت برای خودمان به وجود آوریم.

کمک‌ها فقط شامل موارد مادی نمی‌شود به عنوان مثال برخی توان‌یابانی که با آن‌ها در ارتباط هستیم تنها نیازمند یک گوش شنوا و یک همدل در کنار خود هستند

کمک‌هایی که بنیاد خیریه همدلان به این گروه‌ها ارائه می‌دهد شامل موارد متعددی شده و بنا به نیاز آن‌هاست. شریعتی در این رابطه می‌گوید: کمک‌ها فقط شامل موارد مادی نمی‌شود به عنوان مثال برخی توان‌یابانی که با آن‌ها در ارتباط هستیم تنها نیازمند یک گوش شنوا و یک همدل در کنار خود هستند تا بتوانند صحبت کنند و شنیده شوند، برخی از این افراد در پی حادثه‌ای دچار معلولیت جسمی شده‌اند.

 به همین دلیل شوک بزرگی به آن‌ها وارد شده و از نظر روحی آسیب دیده‌اند که نمی‌توانند با شرایط فعلی خود کنار بیایند. نگاه ترحم‌برانگیز دیگران و اینکه بخواهند از اطرافیان خود کمک بگیرند برای آن‌ها بسیار سخت است در چنین شرایطی نیاز دارند تا یک نفر فقط کنارشان باشد و درکشان کند، وقتی مطلع می‌شویم، پا پیش گذاشته و کمک می‌کنیم.

کمک به صد مددجو

مسئول گروه مردمی همدلان می‌گوید: ابتدا با معرفی یک نیازمند، این گروه کار خود را شروع کرد و کم‌کم افراد نیازمند دیگری به ما معرفی شدند و حالا تعداد صد نفر زیرمجموعه بنیاد خیریه همدلان قرار گرفته‌اند.

وی می‌افزاید: ما درباره افراد نیازمند مانند زنان سرپرست خانواری که به ما معرفی می‌شوند ابتدا تحقیقاتی انجام می‌دهیم و با پرس‌وجو میزان نیازمندی و کمکی را که می‌توانیم به ‌آن‌ها ارائه دهیم مشخص می‌کنیم، سپس کمک‌هزینه خانوار یا کمک‌هزینه تحصیلی فرزندان آن‌ها را در برنامه‌های خود می‌گذاریم.

[1938]

شریعتی با اشاره به این موضوع که برخی توان‌یابان نیاز به هزینه‌های درمانی دارند، توضیح می‌دهد: افراد کم‌شنوا، کم‌بینا، دچار ضایعه‌های نخاعی و معلولیت‌های جسمی هستند که نیاز به مراقبت‌های خاص دارند. به همین دلیل باید تحت درمان باشند. این افراد برای تأمین برخی نیازهای خود مانند ویلچر یا سمعک و... نیاز به کمک دارند. سعی می‌کنیم با جمع‌آوری مبالغ مردمی به آن‌ها کمک کنیم، اما برخی دیگر نیاز به جراحی یا دنبال‌کردن روند درمانی خود دارند که پیگیر کارشان می‌شویم.

پزشکانی در این شهر زندگی می‌کنند که زکات علم خود را با کمک به محرومان می‌پردازند. تعدادی از آن‌ها با این گروه ارتباط دارند، آن‌طور که شریعتی می‌گوید: پرونده پزشکی توان‌یابان برای بررسی به این پزشکان داده می‌شود و آن‌ها نظر خود را درباره روند درمانی بیان می‌کنند و هزینه‌ای برای این بررسی و مشورت نمی‌گیرند اما گروه همدلان پای کار می‌آید و تلاش می‌کند تا این درمان تکمیل شود و به سرانجام برسد.

نیکوکار دائم نداریم

شریعتی اضافه می‌کند: برخی توان‌یابان به دلیل اینکه دچار ضایعه نخاعی هستند نیاز به مراقبت‌های ویژه دارند و باید یک‌سری لوازم بهداشتی برای آن‌ها تأمین شود چون خانواده‌ها از عهده خرید این بسته‌های بهداشتی برنمی‌آیند. بنابراین آن‌ها را در اولویت‌های کمک‌های مردمی خود قرار داده‌ایم تا خود این توان‌یابان معذب نباشند.

او با اشاره به اینکه یکی از نیازهای اصلی گروه، همراهی خیران به شکل مستمر است، می‌گوید: تعداد افرادی که به ما معرفی می‌شوند رو به افزایش است و برخی از آن‌ها نیاز به مبالغ بزرگی برای کمک هستند، به‌ویژه در بخش درمانی. تاکنون از طریق دوست، آشنا، فامیل و... این مبالغ را جمع‌آوری کرده‌ایم، اما اگر خیرانی پای کار باشند که بتوانیم فعالیت‌های خود را گسترده‌تر کنیم بهتر خواهد بود. 

البته افرادی بوده‌اند که نذر خود را اهدا کرده‌اند. به عنوان مثال گوسفندی کشته‌اند و ما گوشت آن را در بین نیازمندان توزیع کرده‌ایم اما نیکوکاری که بتواند دائم در کنار گروه باشد تا به حال نداشته‌ایم.

فراهم‌کردن بازار کار

او با بیان اینکه برخی جوانان توان‌یاب با وجود مشکلات جسمی و حرکتی‌ای که دارند بسیار هنرمند هستند، می‌گوید: یکی از جوانان توان‌یاب که در مرکز توان‌بخشی زندگی می‌کند به‌دلیل ضایعه نخاعی فقط انگشت شست دست او حرکت دارد اما با همین انگشت معجزه می‌کند و بسیار توانمند است به عنوان مثال هم نت موسیقی می‌نویسد و هم برنامه‌نویسی رایانه انجام می‌دهد، خواهر او نیز فلج مغزی است و تنها با دهانش می‌تواند کار کند ولی با گرفتن قلم در دهانش، نقاشی‌هایی می‌کشد که بسیار زیباست.

می‌خواهیم برای این افراد هنرمند در زمینه‌های توانمندی آن‌ها بازار کار ایجاد کنیم تا از این طریق با اشتغالزایی برای خود منبع درآمدی داشته باشند

او با بیان اینکه از این دست توان‌یابان کم نداریم، می‌گوید: می‌خواهیم برای این افراد هنرمند در زمینه‌های توانمندی آن‌ها بازار کار ایجاد کنیم تا از این طریق با اشتغالزایی برای خود منبع درآمدی داشته باشند چون هزینه‌های زندگی آن‌ها بسیار زیاد است و خانواده‌ها از عهده آن برنمی‌آیند.

شریعتی یادآور می‌شود: در حال حاضر 2نفر از توان‌یابان ایده‌های بسیار خوبی در زمینه طراحی دکوراسیون داخلی دارند و علاقه‌مند به این موضوع هستند و می‌توانند طرح‌های خوبی ارائه دهند و چه خوب است با پر و بال‌دادن به آن‌ها زمینه رشدشان را فراهم کنیم.

درباره انتخاب نام گروه نیز این‌گونه توضیح می‌دهد: به‌دلیل همدلی‌ای که بین همه اعضا وجود داشت «همدلان» انتخاب شد. در واقع فردیت در بین اعضای گروه وجود ندارد و همه برای کمک کردن پای کار هستند.

دورهمی‌های نشاط‌آور

هر کس بنا به دلایل شخصی خود با گروه همدلان همراه شده است یکی از آن‌ها سلمان حنفی است. او که در نزدیکان خود فردی توان‌یاب را دارد مشکلات این قشر را به‌خوبی درک کرده است. به همین دلیل زمانی که متوجه اقدامات گروه می‌شود با جان و دل برای کمک‌کردن داوطلب می‌شود. 

خودش می‌گوید: اولین نیاز توان‌یابان این است که در اجتماع حضور داشته باشند و وقت خود را تنها در خانه نگذرانند. درست است که شرایط شهر هنوز برای این افراد آماده‌سازی نشده است و آن‌ها برای حرکت‌کردن و حضور در خیابان‌ها مشکلات زیادی دارند اما چه خوب است که با کمک‌کردن و یاری‌رساندن، آن‌ها را در جمع‌های خود راه دهیم.

[1647]

حنفی می‌افزاید: با هدف اینکه یک فرد توان‌یاب خودش را جدا از بقیه افراد اجتماع نداند یکی از کارهای گروه برگزاری برنامه‌های دورهمی به مناسبت‌های مختلف و همچنین اردوهای تفریحی یک روزه تا مسافرت‌های کوتاه چند روزه بوده است، چون این باور را داریم که زمانی این افراد احساس شادمانی و امید به زندگی پیدا می‌کنند که در کنار افراد سالم وقت بگذرانند.

او توضیح می‌دهد: برخی توان‌یابانی که به ما معرفی شدند شاید برای ماه‌ها از خانه خود خارج نشده بودند.به همین دلیل روزهای پنجشنبه برنامه دورهمی در بوستان‌ها یا در منزل یکی از اعضای گروه برگزار می‌کنیم. یکی از توان‌یابانی که با او در ارتباط هستیم با وجودی که 3دهه از عمرش گذشته است اما تاکنون سفر نرفته بود و عاشق این بود که دریا را از نزدیک ببیند با همفکری یکدیگر برنامه‌ریزی کردیم و او و چند نفر دیگر از بچه‌های توان‌یاب را با کسب اجازه از خانواده‌ها به سفر شمال بردیم، دیدن ذوق و چهره بشاش آن‌ها در این سفر برای یکایک ما که در گروه همدلان فعالیت می‌کنیم خوشحال‌کننده بود و آن‌قدر در این سفر لذت بردیم که شاید در سفرهای خانوادگی‌مان این همه رضایت خاطر نداشتیم.

دورهمی‌های دوران کرونا

شرایط شیوع بیماری کرونا باعث شد تا این برنامه‌های دورهمی تا حدودی کمرنگ‌تر شود اما به‌دلیل شرایط روحی بچه‌ها لغو نشد، حنفی توضیح می‌دهد: یکی از بچه‌های توان‌یاب با وجود شرایط جسمی سختی که دارد از چناران برای برنامه‌های دورهمی می‌آید شیوع بیماری کرونا و شرایط جسمی و بیماری‌ای که بچه‌ها دارند نمی‌گذاشت این برنامه‌ها را مثل سابق برگزار کنیم چند ماه اول برنامه‌ها لغو شد اما بعد از مدتی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی دوباره دورهمی‌ها را در فضای باز برگزار کردیم چون این یکی از درخواست‌های بچه‌هاست.

او می‌گوید: زمانی که بچه‌ها در دورهمی‌ها حضور پیدا می‌کنند از نظر روحی شارژ می‌شوند و به دنبال آن میزان مصرف دارو در آن‌ها کاهش پیدا می‌کند و نگاه آن‌ها به زندگی تغییر و امید بیشتری در چشمانشان دیده می‌شود.

از کمک به دیگران دریغ نمی‌کنیم

سید حسین موسوی یکی دیگر از اعضای گروه همدلان می‌گوید: تمام ما در زندگی خود نیاز داریم شنیده شویم، حال تصور کنید این موضوع برای افرادی که دچار معلولیت جسمی و حرکتی هستند تا چه میزان بیشتر است. برخی از این توان‌یابان سال‌هاست که در خانه خود را حبس کرده‌اند مانند یکی از بچه‌ها که در روز آخر خدمت سربازی خود با سانحه تصادف قدرت حرکت کردن را از دست داده است ما با شناسایی این افراد سعی کرده‌ایم به دور از نگاه ترحم‌آمیز دوباره آن‌ها را با اجتماع آشتی دهیم.

تهیه پوشاک، کمک‌هزینه جهیزیه، کمک هزینه جشن ازدواج، درمان و ... از جمله کارهای ما در مجموعه همدلان است

او با اشاره به اینکه هر کاری که بتوانیم گرهی از مشکل زندگی فردی باز کنیم انجام می‌دهیم، توضیح می‌دهد: تهیه پوشاک، کمک‌هزینه جهیزیه، کمک هزینه جشن ازدواج، درمان و ... از جمله کارهای ما در مجموعه همدلان است.

موسوی با تأکید بر اینکه هر کسی که کمک بخواهد دریغ نمی‌کنیم، ادامه می‌دهد: توزیع غذای گرم به‌طور هفتگی داریم، همچنین هزینه نان به صورت بن به نیازمندان داده می‌شود و بسته‌های معیشتی برای زنان سرپرست خانوار تهیه و در منزل آن‌ها تحویل داده می‌شود، ضمن اینکه سرکشی و بازدید داریم تا در صورت مشکل بتوانیم قدمی برای آن‌ها برداریم.

نیازمند مکان ثابت

او با اشاره به اینکه هر کسی در هر شغلی که فعالیت می‌کند می‌تواند در کنار گروه همدلان باشد، توضیح می‌دهد: از فروشگاه‌های پوشاک و کفش گرفته تا خواروبار و... هر کدام بنا به علاقه خود می‌توانند از اقلامی که دارند به افراد زیرپوشش ما کمک کنند یا افراد هنرمند می‌توانند این هنر خود را به آن‌ها آموزش دهند تا بهتر بتوانیم بازار کار را برای آن‌ها ایجاد کنیم.
او یکی دیگر از موارد مورد نیاز مجموعه را نداشتن مکانی ثابت می‌داند و می‌گوید: برخی بچه‌های توان‌یاب از شهرستان‌ها با ما در ارتباط هستند زمانی که به مشهد می‌آیند مکانی به عنوان جای خواب برای آن‌ها نداریم اگر جایی برای اقامت چند روزه و کوتاه‌مدت آن‌ها داشته باشیم مشکل حضور آن‌ها برطرف می‌شود.

تئاتر درمانی

تکتم شریعتی یکی دیگر از اعضای گروه همدلان با اشاره به اینکه گروهی در شبکه اجتماعی تشکیل داده‌اند که 300نفر عضو دارد، می‌گوید: به‌جز 15نفر گروه همدلان که جمع‌آوری مبالغ مردمی را به عهده دارند و خودشان برای کمک کردن در هر زمینه‌ای داوطلب می‌شوند، بچه‌های زیرپوشش از توان‌یابان، زنان سرپرست خانوار و ... در این گروه هستند اما بقیه اعضای گروه را افرادی تشکیل می‌دهند که برای بازه‌های زمانی کوتاه مدت در کنار ما هستند.

 او ادامه می‌دهد: برای جشن‌هایی که برگزار می‌کنیم یک گروه موسیقی به‌طور رایگان در کنار ماست به عنوان مثال در جشن شب یلدا با اجرای موسیقی شور و حال دیگری به برنامه بخشیدند یا زنان و مردانی هستند که با درست‌کردن خوراکی در برنامه‌های دورهمی ماهانه و هفتگی حضور پیدا می‌کنند و به گفته خودشان با حضور در این برنامه‌ها دلگرم‌تر می‌شوند. 

شریعتی اضافه می‌کند: افرادی نیز هستند که در بازدیدهایی که از مراکز توان‌بخشی داریم ما را همراهی می‌کنند و از این طریق سعی دارند با دوست شدن با این بچه‌ها بتوانند آن‌ها را به زندگی امیدوار کنند یا حتی مسیر زندگی و آینده شغلی برای آن‌ها در حد توانشان ایجاد کنند. او با اشاره به اینکه تئاتر درمانی یکی دیگر از اقدامات گروه همدلان است، توضیح می‌دهد: بسیاری از افراد توان‌یاب علاقه‌مند به هنرهایی مانند تئاتر یا موسیقی هستند و با توجه به اینکه تئاتر درمانی یکی از راه‌های پیش‌رو برای حل مشکلات روحی آن‌هاست و از طرفی به دیده‌شدنشان کمک می‌کند تصمیم گرفتیم کلاس‌های تئاتر درمانی را برگزار کنیم.

 شریعتی می‌افزاید: وقتی فرد توان‌یاب در کنار افراد دیگر مانند خودش یا افراد سالم قرار می‌گیرد فرصتی برایش فراهم می‌شود تا تجربه کار گروهی را پیدا کند. برخی از آن‌ها در گذشته برای خواندن یا بازیگری اقدام کرده‌اند اما چون به‌طور انفرادی بوده است رشد نکرده و دلسرد شده‌اند. او می‌گوید: در حال حاضر تمرینات گروهی برای اجرای تئاتر در حال انجام است تا در آینده نزدیک بتوانیم شاهد اجرای آن‌ها روی صحنه باشیم و کاملا مطمئن هستیم که بچه‌های توان‌یاب از عهده یک اجرای خوب برمی‌آیند.