۸ مسجد اطراف حرم که به‌زودی مرمتشان تمام می‌شود

 از ابتدای اجرای طرح بهسازی و نوسازی اطراف حرم مطهر که امسال بیست‌وشش‌ساله شد، تصمیم‌های چالش‌برانگیز تخریب، جابه‌جایی و تبدیل به احسن‌شدن مساجد بوده است؛ مساجدی که به‌دلیل قرارداشتن در محدوده اجرای طرح باید فکری به حال آن‌ها می‌شد. از این رو تصمیم‌گیری درباره سرنوشتشان در سال‌های گذشته با کش‌وقوس‌ها و اختلافات مسئولان همراه بوده است. 

البته بهترین حالت هم این بود که این ساخت‌وسازها به نحوی صورت می‌گرفت که بنای پیشین را که قدمت‌دار هم بود، ویران نمی‌کرد. به‌هرحال در چند دهه گذشته بنا به ضرورت اجرای برخی پروژه‌ها به‌ویژه ساخت معابر جدید با وجود همه کش‌وقوس‌ها، مساجدی تخریب و با رعایت غبطه وقف و احیای حقوق موقوفات، تبدیل به احسن شده‌اند؛ مساجدی که باوجود وقفی‌بودن، شهرداری منطقه ثامن در ساخت جایگزین آن‌ها و تجهیزشان نقش بسزایی علاوه بر دادن پروانه رایگان داشته است.

هم‌زمان با ساخته‌شدن و نوسازی هشت مسجد جدید در محدوده حرم مطهر که بیشترشان سال آینده افتتاح خواهند شد، در گزارش پیش‌رو نگاهی داریم به این مساجد که در نزدیک‌ترین نقطه به محل قبلی‌شان در حال ساخت است.

مسجدحوض معجردار

خرابی مسجد صاحب‌الزمان(عج) (حوض‌معجردار) در سال1396 در هیاهوی رسانه‌ها و اندوه و آه تاریخ‌دوستان مشهدی که معتقد بودند بازمانده دوره صفوی است، صورت گرفت.

تاریخ آغاز ساخت مسجدجدید:اسفند 1397

مساحت: 1300مترمربع (440متر مساحت قبلی)

علت تخریب: اجرای راست‌گرد شارستان

نشانی: خیابان شهیدنواب‌صفوی9

اعتبار ساخت: بیش‌از 5میلیارد تومان

میزان پیشرفت: 95درصد

مسجد حاج‌فرهاد

حاج‌فرهاد از اخراج شده‌های شوروی بودکه کارش تجارت گندم بود. او خانه قدیمی‌اش را در کوچه مخابرات، پیش از فوت وقف مسجد کرد. ساختمان این مسجد در پروژه سرمایه‌گذاری خراب شد.

تاریخ آغاز ساخت مسجد جدید: چند سال پیش

مساحت: 250مترمربع(160متر مساحت قبلی)

نشانی: کوچه مخابرات

علت تخریب: اجرای پروژه سرمایه‌گذاری

اعتبار ساخت: نامشخص

میزان پیشرفت: بیش‌از 60درصد

مسجد امام حسن مجتبی(ع)

تاریخ آغاز ساخت مسجد جدید: به‌زودی

مساحت: 150مترمربع(48متر مساحت قبلی)

نشانی:کوچه حاج‌ابراهیم

علت تخریب مسجد قبلی: اجرای پروژه

اعتبار ساخت: بخش خصوصی و نامشخص

میزان پیشرفت: نامشخص

مسجد صاحبکار

احمد صاحبکار متولی مسجد صاحبکار در تفاهم با شهرداری برای حفظ آن در مسیر ساخت ره‌باغ رضوان، خودش مرمت و نوسازی آن را از محل وقف برعهده گرفته است. البته شهرداری این منطقه هم وعده داده است که فضایی از این ره‌باغ را در اختیار مسجد بگذارد.

تاریخ آغاز مرمت: طرح مصوب به‌زودی آغاز می‌شود

مساحت: 120مترمربع

نشانی: میدانگاه ته‌پل‌محله

اعتبار نوسازی: نامشخص

میزان پیشرفت:صفر

مسجد هفت‌در

پرحاشیه‌ترین تخریب مربوط به این مسجد است. زیرا خرابی‌اش با جنجال‌های فراوان رسانه‌ای همراه شد. کلنگ ساخت این مسجد به‌دست شهردار جدید زده شد.

تاریخ آغاز ساخت مسجد جدید: 1400

مساحت: 150مترمربع(106متر مساحت قبلی)

نشانی: خیابان نوغان4

علت تخریب: اجرای شارستان ته‌پل‌محله

اعتبار ساخت: نامشخص

میزان پیشرفت: اندک

مسجد ارشاد

اهالی ته‌پل‌محله معتقدند که مسجد ارشادبیش‌از صدسال قدمت داشت، اما بازسازی شده بود.این مسجد طی ساخت پروژه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی تخریب شد.

تاریخ آغاز ساخت مسجد جدید: 1399

مساحت: 220مترمربع(افزایش طبقات)

نشانی: بولوار رضوان10

علت تخریب مسجد قبلی: اجرای پروژه

اعتبار ساخت: نامشخص

میزان پیشرفت: سفت‌کاری

مسجد خردو

سرنوشت مسجد خردو که در مسیر ساخت ره‌باغ بهشت قرار داشت، خوشبختانه تخریب نبود، بلکه حفظ و مرمت شد؛ مسجدی باقی‌مانده از قبرستان خردوی مشهد با قدمتی بیش‌از صد سال که جزو کوچک‌ترین مسجدهای مشهد است.

تاریخ آغاز مرمت: 1400

مساحت: 84مترمربع(42متر مساحت قبلی)

نشانی: خیابان شهیدشوشتری9

اعتبار مرمت: 400میلیون تومان

میزان پیشرفت: 95درصد

مسجد رئوف

مسجد رئوف که از خرابی آن برای ساخت پروژه سرمایه‌گذاری سال‌های زیادی گذشته است، در ساختمان جدید خلاف ساختمان قدیمی‌اش سه‌طبقه خواهد بود.

تاریخ آغاز ساخت مسجد جدید: بهمن1400

مساحت: 98مترمربع(با یک طبقه اضافه)

نشانی: خیابان شهیدنواب‌صفوی8

علت تخریب مسجد قبلی: اجرای پروژه

اعتبار ساخت: نامشخص

میزان پیشرفت: اندک

نگاهی آماری به مساجد در اطراف حرم مطهر رضوی

3000 تعداد پلاک رقبات وقفی که مساجد هم جزوی از آن‌هاست

89 تعداد کل مساجد اطراف حرم مطهر

71 تعداد مساجد تبدیل به احسن‌شده

67 مساجدی که درب آن‌ها روزانه دست‌کم یک‌بار برای برپایی نماز باز می‌شود

26 فعال‌ترین مساجد در حوزه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی

8 تعداد مساجد درحال ساخت و مرمت