کارآفرینی برای زنان زندانی

کارگاهی در زندان وکیل‌آباد با هزینه شخصی دایر کرده و در آن به بانوان زندانی، دوخت و دوز را یاد می‌دهد. تولیدی لباس بچه دارد. آن‌قدر دیده و شنیده که یک زندانی، پس از آزادی به‌دلیل نداشتن کار و مشکلات مالی، باز دنبال خلاف رفته که تصمیم گرفته خودش آستین بالا بزند و شرایط کسب و کار را برای هر تعداد زندانی که می‌تواند فراهم کند. 

پستی بلندی‌هایی که در زندگی‌اش داشته از او یک زن توانمند ساخته است و حالا می‌خواهد در حد خودش، بستری فراهم کند که بانوان زندانی، به جای روی بردن دوباره به خلاف، توانایی خودشان را افزایش دهند و بتوانند زندگی شرافتمندانه‌ای داشته باشند.

هیچ‌کس به زندانیان کار نمی‌دهد

مینا سبحانی بانوی کارآفرین محله تربیت در 32 سالگی توانسته است در 3سال گذشته برای 200 نفر کارآفرینی کند. او که 8سال است در عرصه تولید پوشاک فعالیت دارد، می‌گوید: ابتدا پوشاک و مانتو زنانه تولید می‌کردم اما به‌دلیل شرایط بازار ترجیح دادم وارد عرصه تولید لباس بچه شوم. 

در همین گفت‌وگوهای روزمره‌ای که با مردم داشتم بارها می‌شنیدم افرادی هستند که از زندان آزاد شده‌اند اما چون کسی به آن‌ها کار نمی‌دهد دوباره به خلاف و فروش مواد مخدر و مانند آن ‌رو برده‌اند. برای همین تصمیم گرفتم خودم کارگاهی بزنم و در آن با زندانیان کار کنم. همین ایده من را راهی زندان وکیل‌آباد کرد و پس از گفت‌‌وگوهای اولیه با مسئولان قرار شد فضایی را در زندان به عنوان کارگاه در اختیارم قرار دهند و با هزینه شخصی آن را تجهیز کنم و به تولید بپردازم.

سبحانی آبان سال گذشته کارگاهش را با سه‌چرخ خیاطی دایر کرده است. به مرور که بانوان زندانی با او آشنا می‌شوند و برای یادگیری کار علاقه نشان می‌دهند، تعداد چرخ‌ها را بیشتر کرده و در حال حاضر 15چرخ در این کارگاه وجود دارد که روزانه 20نفر به طور ثابت در آن مشغول کار هستند.

او توضیح می‌دهد: پارچه‌های برش زده شده را برایشان می‌آورم و شیوه دوخت و دوز را خودم به آن‌ها یاد می‌دهم. تاکنون به‌دلیل اشتباهاتی که داشته‌اند 2500لباس تریکو و 250شلوار را خراب کرده‌اند. بعضی دوخت‌ها هم آن‌قدر کیفیتش کم بود که نمی‌شد روی آن‌ها نام تولیدکننده را زد اما به مرور کار را یاد گرفتند و در حال حاضر بعضی‌هایشان به سطح حرفه‌ای رسیده‌اند.

از کسب درآمد تا جایگاه اجتماعی

به گفته او بعضی زندانیان خیلی به درآمد احتیاج دارند به عنوان مثال در بین کارآموزان او، مادری است که دختر یازده‌ساله‌اش را برادرش نگهداری می‌کند اما گفته باید خرج او را برایش بفرستد. برای همین، این مادر با کارکردن در کارگاه، درآمدی کسب می‌کند و برای برادرش می‌فرستد تا دخترش را به خانه‌های بهزیستی ندهند.

سبحانی از همسران مردان زندانی هم حمایت می‌کند و به زنانی که به‌دلیل زندانی بودن همسرشان، بخواهند از طریق دوخت لباس بچه درآمد داشته باشند، رایگان آموزش می‌دهد و با کمک کمیته امداد امام خمینی(ره) برایشان چرخ خیاطی می‌خرد.

به گفته این بانوی کارآفرین، یاد دادن حرفه به زندانیان، فراتر از کمک‌های مالی و معیشتی به آن‌ها جایگاه اجتماعی می‌دهد. او صحبتش را این‌گونه توضیح می‌دهد: بانوان زندانی عموما دو دسته‌اند؛ آن‌هایی که به لحاظ مالی شرایط بسیار سختی دارند و آن‌هایی که از شرایط مالی خیلی خوبی برخوردارند اما هویت و تعریف مناسبی از خودشان ندارند.

در بین کارآموزان او، مادری است که دختر یازده‌ساله‌اش را برادرش نگهداری می‌کند اما گفته باید خرج او را برایش بفرستد

در بین کارآموزانش فردی دارد که در دسته دوم قرار می‌گیرد و به جرم قاچاق مواد مخدر در زندان است. به گفته سبحانی برای اجازه مرخصی این زندانی، سندی با مبلغ بسیار بالا گذاشته شده و این نشان می‌دهد چقدر اطرافیانش وضع مالی خوبی دارند اما چون آموزش ندیده و شأن اجتماعی ندارد رو به قاچاق مواد مخدر آورده است. 

او تعریف می‌کند: همین خانم از افراد ثابت کارگاه ماست و هر روز از صبح تا عصر در کارگاه لباس می‌دوزد. در واقع او نیاز مالی ندارد اما با کارکردن می‌تواند زندگی سالم و باآبرویی داشته باشد و اکنون که شرایط برایش فراهم شده، با اشتیاق پای کار است و دوست دارد آن را ادامه دهد.

نیاز زندانیان به محبت و احترام

سبحانی درباره شروع کارش در زندان می‌گوید: اوایلی که وارد محیط زندان شدم خیلی برایم سخت و سنگین بود اما به عشق هدفم که می‌خواستم روزنه امیدی برای زندانیان باز کنم، کارم را ادامه دادم. ابتدا با زندانیان ارتباط دوستی برقرار کردم. پای درددل‌هایشان می‌نشستم و آن‌ها را بغل می‌کردم. دیدم همه آن‌ها مشکل اخلاقی ندارند. حتی کسی داریم که جرمش قتل است اما در حالت عادی خیلی ویژگی‌های اخلاقی خوبی دارد. 

کسی داریم که جرمش قتل است اما در حالت عادی خیلی ویژگی‌های اخلاقی خوبی دارد

هوو داشته و یک روز هنگام بحث با هوویش، نتوانسته خودش را کنترل کند و او را کشته است. این‌ها همیشه تلنگری برای من بود که چند ثانیه غفلت چطور می‌تواند زندگی انسان را عوض کند. در این مدت پی بردم این افراد به شدت کمبود محبت و احترام دارند و در بینشان افرادی هستند که اگر کسی به آن‌ها بها دهد، می‌توانند انسان موفقی شوند.

دلگرمی دادن پس از آزادی

به گفته سبحانی، تاکنون حدود شش ماه از دایر کردن کارگاه در زندان گذشته و هرچه پیش می‌روند تعداد زندانیانی که به یادگیری این‌کار علاقه نشان می‌دهند بیشتر و بیشتر می‌شود. او در این مدت با کمک کمیته امداد امام خمینی(ره) برای زندانیانی که کار دوختن لباس بچه را یاد گرفته و از زندان آزاد شده‌اند، چرخ خیاطی خریده تا بتوانند در منزل درآمد داشته باشند.

این بانوی کارآفرین می‌گوید: هر زندانی که آزاد می‌شود با کمک نیروهای بسیجی، دستی به سر و روی منزلش می‎زنیم و در حد توان آن را آماده می‌کنیم تا فرد با دلگرمی و حس خوب وارد خانه‌اش شود. چرخ خیاطی را هم که کمیته می‌دهد و تاکنون همکاری خیلی خوبی با ما داشته‌اند اما می‌دانیم که بودجه آن‌ها هم محدود است بنابراین در آینده، نیاز به کمک خیران داریم و امیدوارم زودتر بتوانیم خیرانی پیدا کنیم که دغدغه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی را داشته باشند.