نگرش مثبت بانوان به مشاوره‌گرفتن

زن نگران وهیجان زده وارد اطاق مشاور می شود. یک ساعتی که می گذرد از اطاق مشاوره بیرون می آید. آرامش و سکون را می توان درچهره اش دید دیگر آن حالت نگران و گرفته را ندارد. درحال رفتن خانم مشاور به او تاکید می کند دستوراتی را که گفته است هر روز انجام دهد. زن هم قبول میکند و تا آخرین لحظه خروج از مرکز مشاوره برایش دعا می کند.به مناسب روز جهانی پیشگیری از خودکشی با مرکز مشاوره فجر در محله کوی امیر المؤمنین(ع) آشنا می‌شوید.

25سال خدمت

آن‌طور که مدیر مجتمع خدماتی مشاوره فجر می‌گوید در سال 1371 با ابتکار عمل مسئولان سازمان بهزیستی، مرکز مشاوره تلفنی 148با عنوان صدای مشاور در خیابان کوهسنگی راه‌اندازی شد. این شماره بعد از مدتی به 1480تغییر یافت و از 25سال قبل مرکز مشاوره 1480به مکان فعلی واقع درخیابان خیام شمالی، نبش خیام38 منتقل شد.

نرگس عظیمی در ادامه درباره این مرکز مشاوره می‌گوید: «اینجا زیرنظر سازمان بهزیستی استان خراسان رضوی فعال است و در واقع تنها مرکز مشاوره دولتی در استان خراسان رضوی است. بیشتر فعالیت این مرکز در حوزه‌های مشاوره پیش از ازدواج و طلاق، کودک و نوجوان، زوج و خانواده، اعتیاد، اختلالات بالینی و تربیتی است.

جوان‌ترها بیشتر مشاوره می‌گیرند

عظیمی ‌در ادامه با اشاره به آمارهایی که از سال‌های گذشته درباره تماس‌ها و مراجعات به مرکز فجر وجود دارد می‌گوید: «خانم‌ها بیشترین درصد مراجعه و مشاوره تلفنی را دارند.»

عظیمی درباره گروه سنی مراجعه‌کنندگان نیز می‌گوید: «بیشترین مراجعه‌کنندگان مرکز سنی بین 20 تا 45سال دارند. افراد بالای 60سال کمترین آمار مشاوره را دارند. این موضوع نشان می‌دهد جوان‌ترها از گرفتن مشاوره ابایی ندارند و به سلامت روانشان اهمیت می‌دهند. بد نیست بگویم سواد و طبقه اجتماعی نیز نقش چندانی در تعداد مراجعه‌کنندگان ندارد. ما مراجعه‌کنندگانی در سطح دکترا و فوق‌لیسانس داریم که گرفتار اعتیاد یا طلاق هستند و نیاز به مشاوره وکمک داشته‌اند.»

طبقه گفته مدیر این مرکز، بیشترین آمار مشاوره‌ها مربوط به ارتباط بین زوجین است. تربیت فرزندان و چگونگی رفتار با آنان در رتبه دوم و مشاوره ترک اعتیاد نیز در مقام سوم قرار دارد.

دلسوزی مشاوران مرکز

شهروندان برای رسیدن به نتیجه و برطرف‌کردن مشکل خود باید پیگیر باشند. در این راه همراهی و حمایت مشاوران مرکز نیز تأثیر زیادی داشته است و نتایج شیرینی را رقم زده است. عظیمی‌ ماجرایی را درباره یکی از تماس گیرندگان با مرکز برایمان تعریف می‌کند؛ «مدتی قبل خانم شهروندی که نابینا بود چندین بار با یکی از مشاوران ما تماس گرفت. او به‌دلیل مشکلاتی که در زندگی داشت خیلی عصبانی بود و به زمین و زمان بدوبیراه می‌گفت. 

مشاورمان نگران بود مبادا این تماس‌گیرنده به خودش آسیب بزند. بنا شد مشاوره‌ با این خانم نابینا با وسواس بیشتری ادامه پیدا کند و دفعات تماس بیشتر شود. همکار ما هم با استفاده از تجربیاتش چندین مرتبه دیگر از طریق مشاوره تلفنی با این خانم صحبت کرد. سرانجام این صحبت‌ها نتیجه داد و این خانم جوان دوباره به زندگی برگشت و در حال حاضر به عنوان هنرپیشه در سینما مشغول کار است. ما هنوز هم با هم ارتباط داریم و از موفقیت‌هایش خوشحالیم.»

مشاوره تلفنی رایگان

به گفته عظیمی‌ در این مرکز که 300متر وسعت دارد 10کابین مشاوره تلفنی و 21نفر نیروی مشاور مستقرند که در سه شیفت پاسخگوی مشکلات شهروندان هستند.
مدیر این مرکز ادامه می‌دهد: «همکاران مشاور ما در این مرکز دارای مدرک دانشگاهی در سطح فوق‌لیسانس و دکترای رشته روان‌شناسی هستند. می‌شود گفت همه‌شان از بهترین‌های این حوزه‌اند.»

آن‌طور که پیداست شهروندان با تلفن 1480تماس گرفته و مشکل خود را مطرح می‌کنند. مشاورها هم با گوش‌دادن به حرف‌های فردی که پشت خط است راه‌حل‌های برطرف کردن مشکل را بیان می‌کنند: «زمان مشاوره تلفنی نیم‌ساعت است و در صورتی که نیاز بود چند جلسه با هم تلفنی صحبت کنند مشاور کد پرسنلی خود را به شهروند می‌دهد و ادامه مشاوره تلفنی به زمان‌ دیگری موکول می‌شود.»

زمانی که مشاور مرکز احساس کند مشاوره تلفنی کافی نیست و نیاز به مشاوره حضوری وجود دارد با شهروند در ساعت و روز خاصی قرار می‌گذارد 

به گفته عظیمی مرحله بعد از مشاوره تلفنی، مرحله حضوری است. زمانی که مشاور مرکز احساس کند مشاوره تلفنی کافی نیست و نیاز به مشاوره حضوری وجود دارد با شهروند در ساعت و روز خاصی قرار می‌گذارد و این روند تا بهبودی کامل و رفع مشکل ادامه خواهد یافت.

مدیر مرکز مشاوره فجر می‌گوید: «مشاوره تلفنی رایگان و فقط درحد همان هزینه تلفن است. تعرفه مشاوره حضوری نیز طبق تعرفه دولتی است و هزینه آن خیلی کمتر از مراکز مشاوره خصوصی است. البته مشاوره حضوری برای مددجویان بهزیستی رایگان و برای سازمان‌های حمایتی مثل کمیته امداد نیز نیمه‌بهاست.»

فضایمان کوچک است و نیرو کم

مرکز مشاوره و روان‌شناختی فجر به عنوان تنها مرکز مشاوره دولتی در استان خراسان رضوی و مشهد برای خدمات‌دهی با کمبود نیرو روبه‌روست. عظیمی‌ با تأیید این مطلب می‌گوید: «تماس‌های شهروندان با این مرکز مشاوره تلفنی زیاد است از طرفی فضایی که داریم کوچک است و برای اضافه شدن نیرو با مشکل کمبود فضا روبه‌رو هستیم.»

او از شهروندان می‌خواهد در این راه کمکشان کنند؛ «در این مسیر شهروندان می‌توانند کمکمان کنند. آن‌ها می‌توانند از تماس گرفتن در زمان اوج مشاوره‌ها خودداری کنند. اوج کاری ما بین ساعت‌های 12تا 3بعدازظهر است. بعضی تماس‌ها در این ساعت شلوغی به دلیل نبود مشاور بدون پاسخ می‌ماند. به گفته عظیمی بهترین ساعات مشاوره بین ساعت‌های 8تا 10 صبح است در این ساعات همکارانشان انرژی و زمان بیشتری دارند.»

یکی از دیگر مواردی که تا حدودی کار مشاوران این مرکز را مختل کرده این است که برخی شهروندان برای مشاوره‌های حقوقی و مذهبی با شماره مرکز صدای مشاور 1480تماس می‌گیرند و اطلاعات می‌خواهند. این موضوع هم در اشغال‌شدن خطوط مرکز و اتلاف وقت و انرژی مشاوران مؤثر است.