دوخت لباس‌های تغزیه بعد از تغزیه خوانی

این روزها که کوچه‌ها دیوار به دیوار می‌رود تا شهر یک اربعین دیگر را عزادار نام حسین(ع) باشد، با جوانی همراه شدیم که از چهارسالگی تعزیه‌خوان داستان عاشوراست.
دختر هنرمند محله الهیه تا ده‌سالگی تعزیه‌خوان بوده و بعد از آن ارادتش به آستان حضرت دوست را طور دیگری نشان داده است. مونا پهلوان پنج‌سالی می‌شود که پای کار دوخت لباس‌های تعزیه‌خوانی است و بیشتر وقتش را پای چرخ می‌نشیند و لباس های اولیا و اشقیا را سردوز می‌زند. لباس‌هایی که برای اهالی محله متبرک است و از سرقیچی پارچه‌ها برای خودشان می‌برند.

از بچه‌خوانی تا رقیه‌خوانی

مونا متولد سال86 است و از چهارسالگی حضور در مراسم تعزیه‌خوانی را شروع کرده‌ است. پدر و پدربزرگ او تعزیه‌خوان بودند و او هم از کودکی به این هنر علاقه‌مند می‌شود.
خودش می‌گوید: «پدربزرگم صدای بسیار خوبی برای تعزیه‌خوانی داشت. من هم در کودکی «بچه‌خوانی» می‌کردم. کسی که بچه‌خوانی می‌کند اول نقش حضرت «سکینه(س)» و حضرت «رقیه(س)» و سپس نقش دو «طفلان مسلم» و بانوان کاروان کربلا را بازی می‌کند.»

مونا ادامه می‌دهد: «هرسال در روزهای تاسوعا، عاشورا، اربعین، شهادت امام رضا(ع) و شهادت حضرت علی(ع)، هفت، هشت‌ هزار نفر در روستای پدری‌ام(حسین‌آباد شیروان) جمع می‌شوند و خانواده ما برای آن‌ها اجرا دارند. من هم تا ده‌سالگی تعزیه‌خوانی می‌کردم اما از آن به بعد دیگر نقش‌های تعزیه‌ مردانه می‌شود و خانم‌ها جایی برای هنرنمایی ندارند. البته همه‌جا این‌طور نیست، من هنرنمایی بانوان در تعزیه‌خوانی را بارها دیده‌ام جایی که آنان نقش‌های مادر حضرت علی‌اکبر(ع) و تعزیه حضرت ام‌البنین(س) و مادر حضرت عباس(ع) را بازی می‌کنند و در استان‌های گیلان، بوشهر و یا هرمزگان متداول است.»

خیاطی، ذخیره آخرت

مونا بعد از کنار گذاشتن تعزیه شروع به یادگیری خیاطی می‌کند. او این هنر را از مادرش می‌آموزد و فقط در کار دوخت و دوز لباس‌های تعزیه است.
او می‌گوید: «چه بهتر از اینکه در چنین راهی وقتم را بگذرانم و مزدم را از امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) بگیرم، بزرگانی که دستی دهنده دارند و هیچ‌کس را از در خانه‌شان ناامید نمی‌کنند، خیلی‌ از همسایه‌ها می‌آیند و از سرقیچی‌های پارچه‌های تعزیه‌خوانی برای شفای بیمارانشان می‌برند. به قول مادرم که می‌گوید آدم هر کاری برای دنیا انجام دهد زیان کرده‌ است جز این کار‌ها که ذخیره آخرت ماست.»

مونا می‌گوید: «از فروشگاه‌های لوازم محرم در بازار رضا مشهد تا گروه‌های تعزیه‌خوانی از شهرستان‌های شیروان، بجنورد، گرگان، تبریز، همدان، بوشهر و... مشتری ما هستند. حتی بعضی از لباس‌های تعزیه را به کشورهای کویت، بحرین، عراق و افغانستان هم فرستاده‌ایم و با این حرفه برای 10بانوی سرپرست خانوار محله اشتغال ایجاد شده‌ است. آن‌ها پارچه‌های برش‌زده را از ما تحویل می‌گیرند و بعد از دوخت و دوز، لباس‌های تعزیه را به ما تحویل می‌دهند و از این طریق درآمد خوبی هم دارند.»