کمبود مدرسه در الهیه و فاصله پرهزینه برای والدین
با اینکه یک ماه از آغاز سال تحصیلی گذشته و دانش‌آموزان از حال و هوای تابستان خارج شده‌اند و طبق برنامه هر روز صبح ساعت7 در مدارس حاضر می‌شوند، ولی هنوز خانواده‌های زیادی نگران رفت‌وآمد دانش‌آموزان خود در محدوده الهیه منطقه12 هستند. یکی از چالش‌های مهم آموزش و پرورش ناحیه7 مشهد کمبود سرانه فیزیکی مدارس در محدوده الهیه است.
منطقه12 منطقه‌ای جوان و رو به رشد است و ساخت‌وسازها باعث شده تا تراکم جمعیت هر سال در این محدوده افزایش یابد. ساخت‌وساز در بولوارهای جدید، جمعیت این محدوده را سالانه افزایش می‌دهد و این جمعیت در کنار فضاهای خدماتی نیاز به مکان‌های مختلف تفریحی و آموزشی دارد. به درخواست شهروندان سری به مدارس این محدوده می‌زنیم تا از نزدیک در جریان مشکلاتشان قرار بگیریم.
«عصمتیه» خالی از مدرسه دولتی
ابتدا در محله امیریه حاضر می‌شویم. در تمام طول مسیر به‌جز تعدادی مدارس غیردولتی هیچ مدرسه دولتی‌ای به چشم نمی‌خورد و نزدیک‌ترین مدرسه به بولوارهای امیریه، عصمتیه و تقویه در ابتدای بولوار اقدسیه است. خانم جوانی که دوست ندارد فامیلش درج شود، یک دختر کلاس چهارمی و یک پسر چهارساله دارد و در ایستگاه اتوبوس بولوار امیریه منتظر رسیدن اتوبوس است.
او می‌گوید: منزل ما در بولوار عصمتیه است و هر روز صبح دخترم را به مدرسه می‌برم و دوباره ساعت12دنبالش می‌آیم. شرایط مالی ما اجازه نمی‌دهد برای دخترم سرویس بگیریم. مدرسه دولتی هم نزدیک خانه نداریم. از فروردین دنبال مدرسه خوب بودم و بالأخره تیرماه توانستم دخترم را در این مدرسه ثبت‌نام کنم.
از الان دغدغه پسرم را دارم. اگر مدرسه پسرم دور باشد نمی‌توانم هر دو را به‌موقع به مدرسه برسانم. هزینه مدارس غیردولتی هم زیاد است و با این شرایط اقتصادی توان پرداخت این هزینه‌ها را نداریم. همین که از پس ثبت‌نام و تهیه نوشت‌افزار اولیه بربیایم خودش کار بزرگی است. بیشتر خانواده‌های این محله با این مشکل روبه‌رو هستند.
شرایط مالی ما اجازه نمی‌دهد برای دخترم سرویس بگیریم. مدرسه دولتی هم نزدیک خانه نداریم
مرضیه مرادی، دانش‌آموز کلاس هشتم، در حال خرید نان از نانوایی در بولوار کاظمیه است که با او گفت‌وگو می‌کنیم. او می‌گوید: مدرسه‌ام در بولوار حجاب قاسم‌آباد است. یک سال می‌شود به این محله آمده‌ایم و چون قبلا دانش‌آموز این مدرسه بوده‌ام دوباره اسمم را نوشتند. مادرم می‌خواست نزدیک خانه ثبت‌نامم کند ولی دبیرستان از خانه دور بود و ترجیح داد مدرسه‌ای بروم که آن را می‌شناسم و دوستانم همان‌جا هستند.
40دانش‌آموز در یک کلاس
نقویه محله‌ای است که بیشترین تعداد مدارس ابتدایی و دور اول متوسطه را در خود جای داده است. تجمع مدارس در کنار هم باعث شده تا رفت‌وآمد برای سایر محلات به این محدوده سخت باشد. تجمع ماشین‌ها زمان شروع و اتمام مدارس باعث بار ترافیکی در این محله شده است. تعداد زیادی از پدرها و مادرها خودشان برای رفت‌وآمد فرزندانشان به این محدوده می‌آیند.
محبوبه مقدسی هر روز برای بردن پسرش به مدرسه توکلی‌زاده می‌آید و می‌گوید: می‌خواستم برای پسرم سرویس بگیرم ولی هنوز قطعی نشده است. بسیاری از پدر و مادرها با همین مشکل روبه‌رو هستند و از خانواده‌های دیگر می‌خواهند که فرزند آن‌ها را به منزل ببرند. همه ما برای ثبت‌نام بچه‌ها به مشکل می‌خوریم.
خانه ما نزدیک است اما خرداد که برای ثبت‌نام به اینجا آمدم، گفتند جا ندارند و باید به مدرسه دیگری بروم اما آن مدرسه هم جا نداشت. کلی التماس و درخواست کردم تا اسمش را نوشتند. الان بچه‌ها در کلاس‌های 40نفره هستند. مدیریت این تعداد کلاس اولی برای معلم هم سخت است.
امکان تحصیل رایگان، حق همه دانش‌آموزان
زهرا نیشابوری ساکن خیابان رحمانیه8 است و دخترش یسنا در کلاس ششم در مدرسه فرهیختگان درس می‌خواند. امروز برای جلسه اولیا و مربیان به مدرسه آمده و او هم از تعداد کم مدارس در محدوده الهیه ناراضی است و می‌گوید: این دوسال کرونا باعث شد تا کمبود مدارس کمتر به چشم بیاید. امسال از اردیبهشت‌ماه مادران با مشکل ثبت‌نام و کمبود فضای آموزشی روبه‌رو بودند. تعداد دانش‌آموزان در کلاس‌ها زیاد است و فضای کافی برای تفریح بچه‌ها در زنگ تفریح نیست.
منطقه12 زمین بایر زیاد دارد و می‌تواند به مکان آموزشی اختصاص یابد. زمان ساخت این محلات باید فضای آموزشی بیشتری برای این جمعیت در نظر گرفته می‌شد. در هر مجتمع بیش از 10خانوار زندگی می‌کنند که هر کدام حداقل از یک تا سه فرزند دارند. مدارس از مجتمع‌های مسکونی دور است و هزینه‌ای را که برای سلامتی و تفریح فرزندانمان کنار می‌گذاریم باید برای سرویس مدارس خرج کنیم.
استفاده از امکانات آموزشی به‌طور عادلانه برای همه در قانون اساسی کشور قید شده است و باید امکان تحصیل رایگان برای همه فراهم باشد. درست نیست در منطقه‌ای که حدود 20سال است به شهر مشهد اضافه شده با مشکل کمبود فضای آموزشی روبه‌رو باشیم.
درست نیست در منطقه‌ای که حدود 20سال است به شهر مشهد اضافه شده با مشکل کمبود فضای آموزشی روبه‌رو باشیم
این شرایط در سایر محلات محدوده الهیه هم دیده می‌شود. دانش‌آموزان مقاطع بالاتر اکثرا خودشان با وسایل حمل و نقل عمومی به مدارس می‌روند ولی آن‌ها هم از شرایط راضی نیستند و خانواده‌ها هر روز چشم انتظار آمدن فرزندانشان هستند.
هر 200واحد مسکونی، یک فضای آموزشی
برای این مشکل در محدوده الهیه به‌سراغ مدیر اداره آموزش و پرورش ناحیه7 مشهد می‌رویم. مرتضی نظرنژاد از افزایش جمعیت در محدوده الهیه می‌گوید و اینکه افزایش فضاهای آموزشی در این محدوده نیاز به همکاری سایر نهادها و سازمان‌ها دارد.
او می‌گوید: به‌دنبال شهرنشینی و افزایش ساخت‌وسازها در اطراف مشهد، جمعیت سربار شهر وارد محدوده الهیه شده است. همچنین در این سال‌ها تعداد مهاجرانی که وارد مشهد می‌شوند، افزایش پیدا کرده و علاوه‌بر شهرها و روستاهای کشور از کشورهایی همچون افغانستان نیز پذیرش داشته‌ایم.
به گفته این مسئول بخشی از این جمعیت وارد محدوده آموزشی اداره ناحیه7 آموزش و پرورش شده‌اند. اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی در این سال‌ها نیز پیش‌بینی افزایش جمعیت برای محدوده الهیه را کرده بود.
نظرنژاد می‌افزاید: از طرفی باید به‌ازای هر 200واحد مسکونی فضای آموزشی در نظر گرفته شود که متأسفانه در بعضی فضاها این استاندارد رعایت نشده است و تراکم جمعیت بیش از اندازه است. در هشت‌سال گذشته برای افزایش جمعیت پیش‌بینی فضای آموزشی و ساخت مدرسه نشده است. این یکی از مهم‌ترین معضلاتی است که اداره آموزش و پرورش ناحیه7 با آن روبه‌روست و سعی کرده‌ایم با جذب خیران مدرسه‌ساز مکان‌های آموزشی را افزایش دهیم.
نزدیک‌ترین مدرسه، بهترین مدرسه
نظرنژاد در ادامه می‌گوید: محدوده الهیه محدوده جوان و رو به رشدی است و مطالبه ساکنان آن برای فضای آموزشی به‌حق است. ما نیز معتقدیم همان‌طور که پیش‌بینی زمین مسکونی و اقدامات اولیه زندگی از جمله آب، برق، گاز، خدمات بهداشتی و سلامت مدنظر مسئولان است، پیش‌بینی خدمات آموزشی نیز باید در نظر گرفته شود تا نیاز نباشد خانواده‌ها هزینه زیادی برای سرویس مدرسه
بپردازند. از طرفی ثبت‌نام در خارج از محدوده نیز امکان‌پذیر نیست. از دید آموزش و پرورش نزدیک‌ترین مدرسه بهترین مدرسه است.
مدارس نزدیک بار ترافیکی را کاهش می‌دهد و در زمان دانش‌آموز صرفه‌جویی می‌شود و والدین نیز دیگر دغدغه رفت‌وآمد را ندارند. در محدوده‌هایی همچون الهیه ساختمان‌سازی باعث افزایش جمعیت شده است. این فرهنگ ارتفاع‌سازی باعث شده تا توان ایجاد مدارس غیردولتی را نیز نداشته باشیم، چرا که این مدارس نیز باید فضایی مناسب برای ورزش و تفریح داشته باشند. این مدارس نیاز به حیاط و استانداردهای لازم برای مدرسه را دارند.
روح و جسم سالم، آموزش‌پذیر است
مدیر اداره ناحیه7 آموزش و پرورش از انرژی کودکان و نوجوانان می‌گوید و اینکه این انرژی باید در فضای ورزشی و آموزشی تخلیه شود تا دچار آسیب‌های اجتماعی در آینده نشویم؛ «در آپارتمان‌ها و برج‌های امروزی دیگر فضایی نیست تا کودک و نوجوان بتواند انرژی‌اش را تخلیه کند، در کنار فضای آموزشی باید فضای ورزشی نیز داشته باشیم. با دیده‌نشدن این فضا سلامتی فرزندان ما به خطر می‌افتد.
نظرنژاد ادامه می‌دهد:اگر کارگروه ویژه‌ای در اداره راه‌وشهرسازی و شهرداری منطقه تشکیل شود و زمین‌هایی که واگذار نشده‌اند با تغییر کاربری برای فضای آموزشی و ورزشی در نظر گرفته شود، می‌توانیم به مطالبه به‌حق مردم در بولوارهای مختلف محدوده الهیه پاسخی مناسب بدهیم و نیازهای آموزشی آن‌ها را برطرف کنیم. هر جا صحبت از فضای آموزشی می‌شود، فضای ورزشی نیز مورد توجه است. آموزش همراه با پرورش تکمیل می‌شود.
سرانه آموزشی فقط مدنظر نیست، بلکه فضای سلامت دانش‌آموز نیز اهمیت دارد تا وقتی روح، روان و جسم دانش‌آموز سالم نباشد، آموزش صورت نمی‌گیرد. باوجوداین از شهرداری و پیمانکارانی که در حال ساخت‌وساز مجتمع‌های بزرگ مسکونی هستند، تقاضا داریم تا در این مجتمع‌ها مکانی برای ساخت فضای آموزشی و ورزشی در نظر بگیرند. ساخت فضای آموزشی باقیات و صالحات برای آن‌هاست.»
مکانی هر چند کوچک برای کتابخانه
آموزش و پرورش ناحیه7 مشهد در محدوده زیرپوشش خود به‌طور کلی به‌ازای هر دانش‌آموز 1/3مترمربع فضای آموزشی دارد در حالی که استاندارد این فضا 4/8متر مربع به علاوه 10سانتی‌متر مربع فضای ورزشی برای هر دانش‌آموز است که متأسفانه فاصله زیادی با این استانداردها دارد.
فضای منبع کتاب داریم تا بتوانیم کتاب در اختیار دانش‌آموزان قرار دهیم
باوجوداین، مسئولان این اداره تلاش دارند در تمام مدارس مکانی برای کتابخانه هرچند کوچک ایجاد کنند تا دانش‌آموزان بتوانند در اوقات فراغت از آن استفاده کنند. نظرنژاد می‌گوید: از تمام فضاهای موجود در مدارس برای فضای کلاس استفاده می‌کنیم. باوجوداین فضای منبع کتاب داریم تا بتوانیم کتاب در اختیار دانش‌آموزان قرار دهیم.
کاربری‌ها براساس طرح جامع تفصیلی است
شهردار منطقه12 نیز درباره این کمبود محدوده الهیه می‌گوید: تعیین کاربری و واگذاری زمین براساس قانون با وزارت راه، مسکن و شهرسازی است. این وزارت‌خانه طرح‌های جامع تفصیلی را تهیه، تثبیت و ابلاغ می‌کند و براساس این، کاربری‌ها در محدوده الهیه تهیه و تأیید شده است. این کاربری‌ها براساس استانداردهای لازم در حوزه شهرسازی انجام می‌شود و نیاز شهروندان در حوزه‌های مختلف در نظر گرفته می‌شود.
این سرانه آموزشی در طرح تفصیلی وجود دارد. اگر اداره آموزش و پرورش نیاز به فضای بیشتری دارد باید این موضوع را با اداره مسکن و شهرسازی استان در میان بگذارد تا در صورت نیاز توسط این اداره تأمین شود. واگذاری این فضاها نیز برعهده اداره مسکن و شهرسازی است و آموزش و پرورش متولی ساخت آن است.
علی زینت‌بخش در ادامه می‌گوید: شهرداری نیز صدور مجوزها را برعهده دارد. شهرداری منطقه12 در باب تسهیل و همراهی با مراکز آموزشی بیشترین حجم همکاری را دارد و در کمترین زمان ممکن به این درخواست‌ها پاسخ می‌دهد. کاربری آموزشی نیز در منطقه وجود دارد و آموزش و پرورش می‌تواند برای تملک و ساخت آن‌ها اقدام کند.
یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های ما این است که منطقه12 منطقه رو به رشد و توسعه است و باید احیای کاربری‌های آموزشی مناسب با جمعیت‌پذیری و حجم ساخت‌وسازهای منطقه افزایش یابد. از همه دستگاه‌ها و نهادهای ذی‌ربط تقاضا داریم اهتمام ویژه‌ای به این مسئله داشته باشند تا شهروندان ما با توجه به جوان‌بودن آن با مشکل مکان‌های آموزشی روبه‌رو نشوند.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
تلخ و شیرینی‌های هنر تردستی دایی علی 
نجات یک کلاس‌چهارمی 