مهرمادر؛ محله‌ای که مهرش به دل مردم نشسته است

تاریخچه

اکنون در تقسیم‌بندی‌های شهری دو محله به نام‌های «مهرمادر» و «مهرمادر شمالی» به چشم می‌خورد، اما عموم مردم هر دو محله را به نام «مهرمادر» می‌شناسند و معمولا تفکیکی بین آن‌ها قائل نمی‌شوند. این وابستگی درحالی است که نام «مهرمادر» نیز پیشینه چندانی ندارد.از سال ۱۳۹۹ محله مهرمادر به عنوان محله‌ای جداگانه به تقسیم‌بندی‌های شهری اضافه شد. تا پیش از آن این محدوده با محله خواجه‌ربیع یکی بود.  

تا اواسط دهه‌۷۰ این محله میان مردم به «کوی وحدت» مشهور بود و کمی پیش‌تر از آن به نام «باغوی خواجه‌ربیع» شناخته می‌شد.اسناد تاریخی، اما دست‌کم از اوایل سده نهم هجری قمری، از این محدوده که بیشتر زمین زراعتی بوده، با نام «زیرکن» یاد کرده‌اند.

بنا به کتاب «جغرافیای تاریخی شهر مشهد»، نوشته مهدی سیدی، اولین بار حافظ ابرو از مزرعه «زیرکن» (البته با املای «ربرکن») به‌عنوان مزارع ۲۴‌گانه مشهد نام برده است. بعد از آن در طومار علیشاهی سال ۱۱۶۰ قمری و طومار عضدالملک سال ۱۲۷۳ قمری هم از این مزرعه به‌عنوان موقوفات آستان قدس رضوی یاد شده است. اکنون قریه «زرکی» در انتهای بولوار مهرمادر و نزدیک به رودخانه کشف‌رود است.

بافت

محله‌های مهرمادر و مهرمادر شمالی در کنار هم ۴۵۵‌هکتار از اراضی مشهد را تشکیل می‌دهند. بیش از ۶۰‌درصد مساحت این دو محله به باغات کشاورزی اختصاص دارد و بعد از آن کاربری مسکونی قرار می‌گیرد.

محله مهرمادر به‌واسطه قرار‌گرفتن در میان بوستان بهار و اراضی کشاورزی زیرکن و همچنین نزدیکی به کشف‌رود آب و هوای معتدل و مطلوب‌تری نسبت به سایر محلات مشهد دارد. میزان فرزندآوری در این محله زیاد است و گروه سنی کودکان کمتر از ۴ سال بیشترین جمعیت محله را به خود اختصاص می‌دهند.

بیشتر خانه‌های این محله حیاط‌دار و کمتر از سه‌طبقه است. عرض کم خیابان و کوچه‌های مهرمادر یکی از مشکلات مهم این محله است. فراوانی تعداد معتادان در این محله و همچنین زیادبودن آمار سرقت از دیگر مشکلاتی است که اهالی محله مهرمادر همیشه از آن گلایه دارند.

دسترسی

محله مهرمادر به خطوط مترو دسترسی ندارد. این محله در شمالی‌ترین قسمت شهر مشهد قرار دارد و از طریق بولوار‌های مهرمادر، بهمن و رسالت با مرکز شهر ارتباط پیدا می‌کند. بیشتر ایستگاه‌های اتوبوس این محله در خیابان شهید یوسف‌زاده و بولوار رسالت قرار دارد.

امکانات فرهنگی، رفاهی

• راسته تجاری خیابان شهید یوسف‌زاده و بولوار مهرمادر بسیاری از نیاز‌های روزمره اهالی را برطرف می‌کند.
• دسترسی آسان به پارک و فضای سبز یکی از مزیت‌های محله مهرمادر است.
• محله مهرمادر شش مسجد دارد.
• نبود درمانگاه در محله ۴۵۵‌هکتاری مهرمادر یکی از مشکلات این محله است. البته مرکز بهداشت شهرک سیمان در محله مهرمادر قرار دارد که فقط نیاز‌های اولیه اهالی را برطرف می‌کند.
• این محله با وجود تعداد زیاد کودکان، فقط سه دبستان دارد.

حدود جغرافیایی

محله مهرمادر در شمال شهر مشهد قرار دارد. این محله از شرق به بولوار رسالت (جاده سیمان)، از شمال به حد شمالی شهر در نزدیکی کشف‌رود، از غرب به بولوار بهمن و از جنوب به خیابان شهید یوسف‌زاده می‌رسد. محله‌های سیس‌آباد، بهمن و خواجه‌ربیع در همسایگی محله مهرمادر قرار دارند.