خالق کاشیهای صحن انقلاب و قدس حرم رضوی 
غبارهای میز کفشداری را روی صورتشان کشیدند 
بازخوانی حرکت‌های انقلابی مردم مشهد در پاییز1357
با نزدیک‌شدن به چهل‌وسومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، نگاهی داریم به تعدادی از حرکت‌های انقلابی مؤثر از مهر تا پایان آذر1357 که نتیجه آن شکل‌گیری نخستین تظاهرات میلیونی مردم مشهد در 19آذر بود. این گزارش براساس 2منبع روزنامه آفتاب‌شرق و اسناد سازمان پژوهش‌های آستان‌قدس رضوی گردآوری و فراهم شده است.
خوش‌بین‌ترین آدم‌ها هم نمی‌دانستند حرکتی را که امام‌خمینی(ره) در پاییز سال1341 پایه‌ریزی‌کرد، 16سال بعد به شکل‌گیری نخستین حکومت شیعی در تاریخ ایران زیرنظر علمای شیعه منجر خواهدشد. در این سیر شانزده‌ساله افراد زیادی همراه بودند؛ افرادی که با شکل‌دهی و حضور در حرکت‌های انقلابی، در نتیجه کار دخیل بودند.
با نزدیک‌شدن به چهل‌وسومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، نگاهی داریم به تعدادی از همین حرکت‌های انقلابی مؤثر از مهر تا پایان آذر1357 که نتیجه آن شکل‌گیری نخستین تظاهرات میلیونی مردم مشهد در 19آذر بود. این گزارش براساس 2منبع روزنامه آفتاب‌شرق و اسناد سازمان پژوهش‌های آستان‌قدس رضوی گردآوری و فراهم شده است.
مرگ بر آمریکا، درود بر خمینی
آغاز نخست‌وزیری جعفر شریف‌امامی در مهر1357 با لغو تبعید رهبر معظم انقلاب هم‌زمان بود. به‌دنبال این اتفاق، ایشان به مشهد بازگشتند و فعالیت‌هایشان را در شهر از سرگرفتند. در آن روزها علاوه بر سخنرانی، مدیریت پخش اعلامیه‌ها و نوارهای سخنرانی امام(ره) که از پاریس می‌آمد، برعهده ایشان بود.
در آن روزها علاوه بر سخنرانی، مدیریت پخش اعلامیه‌ها و نوارهای سخنرانی امام(ره) که از پاریس می‌آمد، برعهده ایشان بود
در ادامه و هم‌زمان با 4آبان و روز تولد محمدرضا پهلوی، رهبر معظم انقلاب برای طلاب، کسبه، معلمان و زنان در منزل آیت‌الله قمی سخنرانی می‌کردند که پایان آن با تظاهرات همراه شد. «امروز، روز تولد معاویه است» شعار این تظاهرات بود.
روز بعد از آن، تظاهرات از منزل آیت‌الله شیرازی به سمت صحن عتیق آغاز شد. هماهنگ‌کننده و سخنران این راهپیمایی هم رهبر معظم انقلاب بودند. نخستین‌بار در این راهپیمایی بود که مردم شعارهای «مرگ بر آمریکا» و «درود بر خمینی» را فریاد زدند.
روز همه شیعیان شام غریبان شده
به‌مرور که مردم بیشتر همراه شدند، تظاهرات‌ها منسجم‌تر و بیشتر شد. آن‌طور که در روزنامه آفتاب‌شرق آمده است، هشتم، سیزدهم، پانزدهم، هجدهم، بیستم، بیست‌وسوم، بیست‌وششم، بیست‌وهشتم و بیست‌ونهم آبان مردم در راهپیمایی شرکت کردند.
البته بدترین روز راهپیمایی آبان، بیست‌ونهمین روز آن بود که با تیراندازی به حرم مطهر امام‌رضا(ع) همراه شد. در این روز پس از اینکه مردم مأموران ساواک را شناسایی و در حرم‌مطهر محاصره کردند، ساواکی‌ها دست‌به‌اسلحه شدند و در جریان تیراندازی توحید‌خانه، کفشداری و گنبد الله وردی‌خان آسیب دید.
به‌مناسبت هفتم این حادثه در 5 آذر، عزا و تعطیلی عمومی اعلام شد. در این روز مردم با شعار «روز همه شیعیان شام غریبان شده، قبر امام هشتم گلوله‌باران شده» راهپیمایی کردند.
این شاه آمریکایی اعدام باید گردد
هم‌زمان با یازدهم آذر و آغاز محرم در سال1357، هرشب در مدرسه نواب علاوه بر عزاداری، سخنرانی‌های رهبر معظم انقلاب برگزار می‌شد. درست سوم محرم، فرهنگیان در اعتراض به بازداشت 24دانش‌آموز در ساختمان دادگستری متحصن شدند. همچنین 500نفر از زنان مشهدی در منزل آیت‌الله قمی به مدت 2روز روزه سیاسی گرفتند.
بعد از این تحصن‌ها و در 18آذر دانش‌آموزان آزاد شدند. درنهایت 19آذر، روز تاسوعای حسینی، نخستین تظاهرات میلیونی مردم مشهد شکل گرفت. در این تظاهرات بیش از یک‌میلیون نفر با شعارهای «مرگ بر شاه» و «این شاه آمریکایی اعدام باید گردد» شرکت داشتند.
در این تظاهرات بیش از یک‌میلیون نفر با شعارهای «مرگ بر شاه» و «این شاه آمریکایی اعدام باید گردد» شرکت داشتند
این تظاهرات در فلکه حضرت مقابل صحن امام(ره) به پایان رسید. در این روز رهبر معظم انقلاب و حجت‌الاسلام هاشمی‌نژاد سخنرانی کردند. همچنین معترضان مجسمه شاه را در بیمارستان‌های شاه‌رضا و شهناز و هنرستان رضاشاه پایین کشیدند.
تظاهرات آذر مردم مشهد در روزهای بیستم، بیست‌ودوم، بیست‌وسوم، بیست‌وششم و بیست‌وهفتم آذر هم ادامه پیدا کرد و در جریان آن‌ها اسم شاه هم از روی کاشی‌ها و ستون‌های یادبود حرم مطهر پاک شد و نام بیمارستان 6بهمن به 17شهریور تغییر پیدا کرد.
همچنین نظامی‌ها به بیمارستان شاه‌رضا(امام رضا(ع)) در 2نوبت حمله کردند و در جریان آن افرادی ازجمله محمد منفرد شهید شدند. مردم در آخرین تظاهرات آذرماهشان در سال1357 در تشییع پیکر شهیدمحمد منفرد شرکت کردند.
لینک کوتاه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
