هزاران بار مهربانی در پویش «مشهد مهربان» 
مسجد جوادالائمه(ع) پایگاه محله آقامصطفی خمینی است 
تولید سیب توسرخ با نوآوری خانواده زردادی
می‌گوید: این کار تنها باید از باغ مادری مولد اصلاح‌شده که عاری از هر گونه بیماری و آفت است، انجام شود. اینکه از کجای درخت مادری و چه پیوندکی تهیه می‌کنیم نیز در جثه، میزان بار و زمان باردهی نهال در آینده تأثیر دارد. بعد‌از پیوند‌زدن نهال، دوره شش‌ماهه خواب نهال می‌رسد.
بیش از چهاردهه است که به‌صورت خانوادگی در محدوده اراضی جاده سیمان تا بولوار بهمن مشغول پرورش نهال هستند؛ نهال‌هایی که رشد می‌کنند و تبدیل به میلیون‌ها اصله درخت تنومند در شهر‌های مختلف کشور و حتی کشور‌های همسایه می‌شوند. این موضوع باعث شناخته‌شدن خانواده «زردادی» نه‌تنها در‌میان دوستداران درخت و درخت‌کاری مشهد، بلکه در بسیاری از نقاط کشور شده است.
به بهانه روز ۱۵ اسفند که در تقویم رسمی کشورمان روز درخت‌کاری نام‌گذاری شده است، به‌سراغ یکی از اعضای این خانواده رفتیم. رضا زردادی ساکن محله مهرمادر اولین باغداری است که نهال درخت سیب توسرخ را در مشهد پرورش داد و جزو فروشندگان نهالی است که از سال ۱۳۹۰ در شبکه‌های اجتماعی فعال است. اسفند، ماهی است که او باید زحمات دو‌ساله خود از نهالستان را برداشت کند.
نهال‌ها مثل بچه‌هایم هستند
بیشتر مراکز تهیه نهال در مشهد در انتهای بولوار بهمن و ابتدای جاده کلات قرار دارد؛ جایی که بیشتر نهالستان‌ها به‌صورت خانوادگی اداره می‌شود و این روز‌ها ده‌ها نفر در آن‌ها مشغول به کارند. رضا زردادی کارشناس باغداری و صاحب یکی از این نهالستان‌هاست. حدود هفت‌سال پیش از پدر که در این حیطه فعال است، جدا شد و کار تولید نهال را مستقل شروع کرد.
او به‌طور میانگین هر سال حدود ۲۰۰ هزار بذر می‌کارد که از آن‌ها حدود صدهزار نهال رشد می‌کند. با نوآوری او برخی نهال‌ها در آینده بین چهار تا هفت‌نوع میوه خواهند داد. کشاورزی شغل اجدادی آن‌هاست. از سال۱۳۶۰ پدر و برادرش تصمیم می‌گیرند در‌کنار کشاورزی، نهالستان راه‌اندازی کنند.
آقا‌رضا تعریف می‌کند: پدرم ما را با خود به نهالستان می‌آورد و به ما یاد می‌داد چگونه بذر بکاریم یا چگونه نهال را پیوند بزنیم. همه این‌ها باعث شد من تصمیم بگیرم در رشته بازرگانی و سپس باغداری تحصیل کنم. تحصیل در این دو رشته کمک کرد بتوانم از پدرم مستقل شوم و این کسب‌وکار را گسترش دهم.
آقا‌رضا با وسواس نهال‌ها را آماده می‌کند و به مشتریان روش نگهداری از آن‌ها را توضیح می‌دهد. وقت فروش نهال انگار فرزندانش را به خانه بخت می‌فرستد. می‌گوید: تک‌تک نهال‌ها مثل بچه‌هایم هستند.
سفر نهال‌ها به کشور‌های دیگر
پرورش نهال کاری سخت و دشوار است. شاید به همین دلیل هم هست که خیلی‌ها این کار را نیمه‌تمام رها می‌کنند. آقا‌رضا تعریف می‌کند: ما هر سه‌سال یک خزانه یا همان زمین زراعی جدید را اجاره می‌کنیم. دلیلش این است که پس از سه‌سال دیگر شرایط زمین برای ریشه‌کردن نهال مناسب نیست. در مرحله بعد به‌دلیل اینکه خاک مشهد بستر مناسبی برای رشد علف‌های هرز دارد، زمین را آبیاری می‌کنیم تا علف‌ها سبز شوند، سپس آن‌ها را از خاک بیرون می‌کشیم. بعد از اصلاح خاک شیار یا جوی و پشته‌هایی به فاصله یک متر در جهت شمال به جنوب یکدیگر ایجاد می‌کنیم تا بتوانیم بذر مد‌نظر را داخل جوی‌ها یا روی پشته‌ها بکاریم.
یکی از مراحل مهم تولید نهال، مرحله پیوند‌زدن آن است که در اولین تابستان بعد‌از سبز‌شدن نهال انجام می‌شود. آقا‌رضا می‌گوید: قبل از عمل پیوند‌زدن همه نهال‌ها را تراش می‌دهیم و شاخه‌های اضافی را حذف می‌کنیم تا نهال آماده پیوند شود. در ادامه به اصلی‌ترین مرحله تولید نهال می‌رسیم. بیشتر درختان هسته‌دار با روش پیوند جوانه تکثیر می‌شوند و به‌همین‌دلیل انتخاب پیوندک از درختان باغ مادر بسیار مهم است.
آقا‌رضا سعی می‌کند مرحله به مرحله کار را برای ما تعریف کند. می‌گوید: این کار تنها باید از باغ مادری مولد اصلاح‌شده که عاری از هر گونه بیماری و آفت است، انجام شود. اینکه از کجای درخت مادری و چه پیوندکی تهیه می‌کنیم نیز در جثه، میزان بار و زمان باردهی نهال در آینده تأثیر دارد. بعد‌از پیوند‌زدن نهال، دوره شش‌ماهه خواب نهال می‌رسد. پس از این دوره نهال رشد می‌کند و ما باید از قسمت بالای پیوندک آن را هرس کنیم، تا نهال از جای پیوندک رشد کند. در ادامه دوره وجین، کود‌دهی، سم‌پاشی است.
خیلی از باغداران و کشاورزان در کشور خریدار نهال‌های باغستان آقا‌رضا هستند، حتی از شمال ایران. آقا‌رضا تعریف می‌کند: شرایط اقلیمی مشهد باعث شده است نهال درمقابل بسیاری از شرایط اقلیمی استقامت پیدا کند. البته در سال‌های اخیر، نهال‌ها مقداری ضعیف شده‌اند. هر وقت احساس کنم نهالی ضعیف است، آن را نمی‌فروشم. خوشحالم نهال‌های تولیدی من تا افغانستان، لبنان، عراق و آذربایجان و... رفته است.
نوآوری در حوزه کشاورزی
آقا‌رضا چند خزانه تولید نهال دارد که فقط در یکی از آن‌ها ۵۰هزار اصله نهال آماده فروش است؛ نهال‌هایی که برخی از آن‌ها با نوآوری‌های باغدارشان از درختان عادی متمایز‌ند. نهال با پایه‌های آلوچه قرار است چهار تا هفت‌نوع میوه مختلف در شاخه‌هایش به عمل بیاید. این نوآوری توجه کاربران فضای مجازی را حتی در خارج از کشور به خود جلب کرده است.
به این قسمت از ماجرا که می‌رسد، با اشتیاق توضیح می‌دهد: من همیشه به‌دنبال نوآوری در تولید و عرضه بوده‌ام و هستم. این روز‌ها مشغول پیدا‌کردن راهی برای تهیه نهال یک درخت انار خاص در یکی از کشور‌های همسایه هستم. انتشار فعالیت‌هایی که در این حوزه دارم در فضای مجازی، با اقبال کاربران روبه‌رو شد. پست‌هایی که بیش از هرچیزی توجه کاربران را جلب کرد، مربوط به نهال‌هایی است که با اصلاح پیوندی پرورش داده‌ام و هر شاخه از آن‌ها یک نوع میوه خاص دارد یا نهال‌هایی که حتی در دومین سال میوه دادند.
انتشار این تصاویر برای مخاطبان به‌ویژه ایرانیان مقیم خارج از کشور جالب بود. یکی از دنبال‌کننده‌های من که ایرانی مقیم آلمان است، مدتی قبل پیشنهاد همکاری و حتی شراکت را مطرح کرد. او گفت شرایط اقامت و سرمایه لازم برای دایر‌کردن یک نهالستان را تأمین می‌کند و از من خواست در آلمان کار تولید نهال را ادامه دهم. این شخص مدت‌ها پیگیر مهاجرت من بود و بار‌ها در این‌باره صحبت کردیم، اما پاسخ من به او این بود که «من همچون نهالی هستم که تنها در این آب و خاک می‌توانم رشد کنم و نمی‌توانم خارج از این آب و خاک زندگی کنم.»
برای تک‌تک مشتری‌ها وقت می‌گذارم
اسفند فصل کاری آقا‌رضاست و سرش حسابی شلوغ است، اما برای تک‌تک مشتری‌ها وقت می‌گذارد. او تعلق خاطر خاصی به نهال‌هایش دارد. می‌گوید: اسفند به‌دلیل روز درخت‌کاری تعداد مشتری‌ها زیاد است، اما من با تک‌تک آن‌ها برای نگهداری نهال حرف می‌زنم؛ شاید به این دلیل که بین نهال‌ها و درختان بزرگ شده‌ام و هر روز از ۶ صبح تا شب بین آن‌ها هستم.
همین وابستگی باعث شده است به آینده آن‌ها حساس باشم. به همین‌دلیل، چه برای مشتریان کلی و چه جزئی، وقت می‌گذارم و سعی می‌کنم توضیحات کاملی درباره روش نگهداری و رشد نهال بدهم. برای آقا‌رضا سلامت و رشد نهال از هر موضوعی مهم‌تر است.
او تعریف می‌کند: با وجود گرفتاری‌های زیاد به باغ مشتری‌ها می‌روم تا شرایط نهال‌هایی را که سال‌های قبل فروخته‌ام، ببینم. آقا‌رضا درباره گل و گیاه حرف زیاد دارد، اما به چند سفارش و توصیه کوتاه برای باغداران اکتفا می‌کند؛ او می‌گوید: بهترین زمان کاشت نهال آبان تا بهمن است. هنگام کاشت نهال، ماسه را هم با خاک مخلوط کنید؛ به‌ویژه در محدوده منطقه۳ و جاده کلات که خاک این منطقه سفت است، باید هنگام کاشت نهال، نیم‌متر ماسه ریخته شود. در سال اول کاشت نهال از کود‌دهی اجتناب و هر ده‌روز یک‌بار آن را آبیاری کنید تا نهال، میوه‌های مرغوب و خوبی داشته باشد.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
