بازارچه خوداشتغالی بانوان محله رحمانیه

هر‌طرف را که نگاه می‌کنی جادویی از زیبایی و رنگ، چشمانت را پر می‌کند. یک طرف سنگ‌های زینتی‌تراش خورده به رنگ‌های چشم‌نواز سرخ و سبز، ظروف رنگ‌شده سفالی، سرویس‌های پارچه‌ای پر نقش‌و‌نگار برای آشپزخانه و سوی دیگر پرتره‌های سیاه قلم، کیف و زیورآلات چرمی، سجاده و جانماز‌های روبان‌دوزی و دست‌دوز.

اینجا خیابان صادقیه یک در محله رحمانیه و مؤسسه خیریه یاوران فروغ محبت است؛ محلی که با تصمیم غزاله لطفی، مدیر مجموعه، میزبان بازارچه صنایع دستی و تولیدات خانگی بانوان محله است.

مطالبه بازاری ثابت و هفتگی

بازارچه در فضای باز بین دو ساختمان و سوله دایر شده است. تعدادی از بانوان منطقه‌۱۲ به اینجا آمده‌اند و هنر‌های دستی‌شان را که در خانه ساخته و پرداخته‌اند، به نمایش گذاشته‌اند؛ بازاری که به‌همت بانوان عضو شورای اجتماعی محله رحمانیه و همکاری بی‌دریغ مدیر مؤسسه یاوران فروغ محبت در این مجموعه برپا شده است. البته گویا عرضه و فروش تنها دلیل برگزاری نیست و قرار است علاوه‌بر خرید و فروش در کارگاه‌های آموزشی هم شرکت کنند.

ابتدا سراغ عرضه‌کننده محصولات خانگی می‌رویم. حدود پانزده‌میز کنار هم قرار گرفته است و روی آن‌ها انواع کار‌های هنری دیده می‌شود. بازدیدکنندگان کم‌کم از راه می‌رسند. دور میز‌ها شلوغ می‌شود و بازار داغ است.

نرگس‌سادات موسوی، بانوی جوان عضو شورای اجتماعی رحمانیه، هنرمند محصولات روی میز اول است. زیبایی سنگ‌های تراش‌خورده او را مجاب کرده است که سراغ این رشته برود و چند‌سالی به‌صورت تخصصی روی تراش سنگ کار کند. سنگ‌های نیمه‌قیمتی مثل عقیق و عقیق شجر فردوس را تراش می‌دهد و روی نقره سوار می‌کند.

او از برگزاری این بازار خوشحال است و می‌گوید: بانوان هنرمند بسیاری در منطقه داریم که کار تولید را به‌خوبی انجام می‌دهند و اگر فضای مناسب و ثابتی برای فروش داشته باشند، برای ادامه مسیر انگیزه بیشتری خواهند داشت. اگر این مؤسسه خیریه اینجا نبود، تا امروز همین بازار هم راه نمی‌افتاد. مسئولان این برنامه و اعضای شورای اجتماعی محله بار‌ها به شهرداری مراجعه کرده و برای برگزاری بازار درخواست فضا کرده بودند، اما شرایط مهیا نمی‌شد.

غزاله لطفی، نقش مهمی در برپایی این بازارچه دارد. موسوی به تلاش‌های این بانو اشاره می‌کند و می‌گوید: با همکاری خانم لطفی مدیر این مرکز که خودشان هم عضو شورای اجتماعی محله هستند، گروه ما اولین برنامه‌اش را اینجا اجرا کرد که امیدواریم همچنان ادامه داشته باشد. اگر این فضا به صورت ثابت در‌اختیارمان باشد، می‌توانیم هر هفته به اینجا بیاییم و مخاطبان بیشتری خواهیم داشت؛ درست مثل یکشنبه، چهارشنبه و پنجشنبه‌بازار که همیشه هست و برگزار می‌شود. حمایت‌های این بانو از درآمدزایی بانوان محله امیدبخش است.

لذت خرید حضوری

میز دیگری توجهم را جلب می‌کند. اینجا گُلِ سر‌های رنگی کوچک و بزرگ را کنار هم چیده‌اند. گل‌دوزی‌های ظریف روی پارچه گل‌سر‌ها آن‌قدر زیباست که اغلب مادران همراه دخترانشان جذب این میز می‌شوند. اعظم قصاب‌نکو و اکرم تقوی، مادر و دختر هنرمند این غرفه، هر دو با هم کار طراحی و دوخت گل سر را انجام داده‌اند. آن‌ها شش‌ماه پیش، کارشان را شروع کردند و با خلاقیت تنوع تولیداتشان را افزایش دادند. پس‌از ماه‌ها دوخت‌و‌دوز تمصیم گرفتند به بازار‌های مختلف شهر بروند و هنرشان را به علاقه‌مندان عرضه کنند.

اکرم امروز برای فروش محصولات به این بازار آمده است. او می‌گوید: بانوان هنرمند کارآفرین که در خانه کار می‌کنند، منتظر حمایت هستند تا فروش بیشتری داشته باشند. بیشتر فروشمان به‌صورت مجازی است، اما خیلی‌ها هنوز بازار حضوری را ترجیح می‌دهند. اگر جای ثابت یا میز بزرگ‌تر داشته باشیم، قطعا مشتری بیشتری خواهیم داشت. کاری که خانم لطفی در این راستا شروع کرده است، نتایج خوبی برای ما و اهالی محله خواهد داشت.

ملیحه مؤمنی یکی از بازدیدکنندگان این بازارچه است. او همراه دختر کوچکش به اینجا آمده و گیره گل‌دوزی‌شده ظریفی برای او می‌خرد. ملیحه هم از برپایی غرفه‌های متنوع هنری در اینجا راضی است و می‌گوید: با اینکه این روز‌ها بازار فروش اینترنتی خیلی داغ شده، بر‌خلاف بقیه، ترجیح من، خرید حضوری است؛ چون به‌نظرم وقتی کالای مور‌دنظر را با همه جزئیات از نزدیک می‌بینی، از خرید بیشتر لذت می‌بری.

مؤمنی می‌گوید: اینجا یک مؤسسه خیریه واقعی و تأثیرگذار است و این موضوع اهمیت دارد که در هر حوزه‌ای که توان یاری‌رساندن را دارند، پیش‌قدم می‌شوند.

اشتغال‌زایی برای بانوان

راضیه زلفی یک کارآفرین موفق است؛ دلیل آن هم این است که او به‌تن‌هایی هفده‌کارگاه کوچک خانگی دارد و بانوان بسیاری در خانه‌هایشان برای او کار می‌کنند. راضیه حتی در فرهنگ‌سرا‌های شهر هم کلاس آموزشی دارد و مشتریانی از کشور‌های دیگر هم دارد. محصولاتش سجاده، کیف، صندوقچه، تسبیح گل‌دوزی و روبان‌دوزی شده است.

او به شرایط بازار اشاره می‌کند و می‌گوید: قبلا بازار‌هایی برگزار شده و همواره حضور عرضه‌کنندگان تولیدات خانگی محله رحمانیه پررنگ بوده است. با توجه‌به ظرفیتی که وجود دارد، این بازارچه می‌تواند در روز‌های مختلف سال در مکان‌های وسیع‌تر تکرار شود.

حضور در نمایشگاه بین‌المللی، بازارچه خاتون و بازارچه جهاد سازندگی، او را در کارش خبره کرده است و ارتباطی قوی و محکم با مشتری‌ها دارد. زهرا عبادتی خیاط است و دو‌سالی می‌شود که سرویس آشپزخانه و کیف پارچه‌ای تولید می‌کند.

او می‌گوید: اگر خیالم از فروش جمع شود، می‌توانم کار را گسترش دهم و افراد بیشتری را مشغول کار کنم. در حال حاضر دو خانم با من همکاری می‌کنند. اما بیش از این درآمدی ندارم که بانوان بیشتری را دعوت به کار کنم. البته این فضا و حمایت‌ها می‌تواند زمینه رشد کار من و همکارانم را فراهم کند. من از خانم لطفی و همکاری‌اش تشکر می‌کنم.

بازارچه هفتگی به شرط استقبال

مؤسسه خیریه یاوران فروغ محبت حدود ۱۰‌سالی می‌شود که به منطقه و محله رحمانیه آمده است و کارش را ادامه می‌دهد. یکی از دغدغه‌های مدیریت این مؤسسه حمایت از زنان کارآفرین است.

غزاله لطفی که امروز اهالی این بازارچه از او قدردانی می‌کنند، می‌گوید: از اهداف ما برای مددجویان اشتغال‌زایی، توانمندسازی و حرفه آموزی مادران و فرزندان آن‌هاست تا بتوانند برای زندگی کسب درآمد داشته باشند. از‌آنجا‌که این بازار با اهداف مؤسسه همخوانی داشت، در برگزاری آن همکاری کردیم. اگر مردم و مسئولان از برگزاری این برنامه‌ها استقبال کنند، می‌توانیم این فضا را به‌صورت هفتگی به آثار بانوان هنرمند اختصاص دهیم تا انگیزه برای ادامه مسیرشان
باشد.

برگزاری کارگاه، نیازمند حمایت مسئولان

فریبا زارع، معلم بازنشسته، عضو شورای اجتماعی محله رحمانیه و مدیر برگزاری این بازار است. او می‌گوید: دغدغه اعضای شورای اجتماعی محله معرفی هنر دست بانوانی است که در خانه کار می‌کنند و فضایی برای فروش محصولاتشان می‌خواهند. یکی از اهداف ما در شورای اجتماعی محله دعوت از بانوان هنرمندی است که تولیداتشان در‌زمینه صنایع دستی است یا آن‌هایی که در خانه محصولات خانگی تولید می‌کنند.

زارع ادامه می‌دهد: این بانوان به‌دنبال بازاری برای فروش هستند و دوست دارند بدون هزینه‌های اضافی مثل کرایه مغازه بتوانند به اقتصاد خانواده کمک کنند. به‌همین دلیل گروهی مجازی تشکیل دادیم و از بانوان هنرمند و کارآفرین منطقه دعوت کردیم، سپس با همکاری مؤسسه یاوران فروغ محبت و شهرداری منطقه، این بازارچه یک‌روزه برگزار شد. در پایان باید بگویم که تقاضای بانوان شرکت‌کننده در این برنامه، حمایت بیشتر و برگزاری این برنامه به‌صورت ثابت با امکانات مناسب است.

* این گزارش پنج‌شنبه ۱۱ آبان‌ماه ۱۴۰۲ در شماره ۵۲۶ شهرآرامحله منطقه ۱۱ و ۱۲ چاپ شده است.