محله لشکر؛ قدیمی‌ترین محله قاسم‌آباد

تاریخچه

از زمانی‌که قرار شد شهر مشهد به‌سمت غرب گسترش پیدا کند، زمین‌های وسیع قاسم‌آباد بهترین گزینه برای این کار معرفی شد؛ محدوده‌ای که جزو ناشناخته‌ترین مناطق مشهد بود و در نگاهِ مردم هیچ آب و آبادانی در آن وجود نداشت. حوالی سال ۱۳۵۵ قاسم‌آباد در نگاه مردم مساوی بود با بیابان.

به هر روی، از آنجا که تبلیغات چندین‌ماهه شهرداری در روزنامه‌های معروف مشهد برای مجاب‌کردن مردم به خرید ملک در این محدوده فایده‌ای نداشت، قرعه فال به‌نام اداره‌های دولتی و اول از همه ارتش افتاد. لشکر ۷۷ خراسان که حوالی سال ۱۳۵۶ دنبال جایی برای ساخت خانه سازمانی می‌گشت، زمین‌های قاسم‌آباد به آنها پیشنهاد شد و به همین سادگی کلنگ اولین شهرک در قاسم‌آباد به زمین خورد.

بی‌راه نیست اگر بگوییم ۲ هزار خانواده نظامی ساکن در قاسم‌آباد، این منطقه را آباد کرده‌اند. اولین خانه‌های محله لشکر و در فاز اول، قبل از انقلاب اسلامی و در سال‌۱۳۵۶ در ابتدای بولوار شهید فلاحی فعلی شکل گرفت. بیش از چهارصد دستگاه منزل با متراژ ۳۰۰ تا ۳۵۰ مترمربع به‌شکل ویلایی در این محدوده ساخته شده است، بنابراین، محله لشکر اولین و قدیمی‌ترین محله منطقه ۱۰ است که در اختیار نظامیان لشکر ۷۷ خراسان قرار گرفت و به‌دلیل سکونت اولین ساکنانش، «لشکر» نام گرفت.

بافت

محله لشکر ۱۴۰ هکتار وسعت دارد و حدود ۱۷ هزارو ۳۰۰ نفر را در خود جای داده است. به‌طور متوسط در هر هکتار محله لشکر ۱۲۳ نفر سکونت دارند که تقریبا دوبرابر میانگین شهری است. حدود ۶۵ درصد مساحت محله لشکر را واحد‌های مسکونی تشکیل می‌دهند و حدود ۸ درصد آن را پارک و فضای سبز در برگرفته است. فضا‌های ورزشی و تجاری دیگر مواردی است که درصد قابل توجهی از مساحت محله را به خود اختصاص داده‌اند و نشان‌دهنده سرانه مطلوب آن در محله است.

بافت جمعیتی محله لشکر متوازن است؛ از گروه‌های سنی کمتر از ۶۵ سال، تقریبا یکنواخت در آن سکونت دارند. بر اساس تصاویر سه‌بعدی در پهنه محله لشکر، بیشتر ساختمان‌ها ویلایی و یک‌طبقه است و به‌صورت محدود خانه‌های سه و چهارطبقه به چشم می‌خورد. در محدوده بولوار شهید قنبری، تجمع ساختمان‌های چهارطبقه مشاهده می‌شود.

مطلب مرتبط نگاهی به شکل‌گیری «شهرک لشکر» در محدوده قاسم‌آباد

دسترسی

محله لشکر به خطوط قطارشهری دسترسی ندارد، اما با تکمیل و شروع‌به کار خط سه قطارشهری، ساکنان این محله نیز از مترو بهره‌مند خواهند شد. وضعیت پراکندگی ایستگاه‌های اتوبوس در این محله چندان مناسب نیست.

تقریبا در بافت مرکزی و شمالی محله لشکر خبری از ایستگاه اتوبوس نیست و بیشتر ایستگاه‌ها در مرز جنوبی محله قرار دارند. همین هم موجب شده است میانگین فاصله زمانی برای رسیدن به نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس به بیش از ۳ دقیقه برسد. این محله از طریق بزرگراه آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و بولوار شهید فلاحی با سایر نقاط شهر ارتباط دارد.

امکانات رفاهی و فرهنگی

• مؤسسه آموزش عالی خاوران در این محله مخاطبانی از سراسر شهر و کشور دارد. 
• راسته خیابان فلاحی در محله لشکر با مغازه‌های متنوع از پوشاک تا لوازم خانگی مخاطبان بسیاری از سایر محلات دارد.
• بوستان فدک با مساحت ۳۰ هزار مترمربع و مسجد چهارده معصوم (ع) با مساحت ۵ هزار مترمربع مهم‌ترین کاربری رفاهی و فرهنگی در محله لشکر به حساب می‌آیند.
• محله لشکر چهار بوستان دارد و ۸ درصد مساحت محله را سبز کرده است. میانگین فاصله مکانی به نزدیک‌ترین نقطه فضای سبز در محله لشکر، ۱۴۴ متر است؛ یعنی فقط کمتر از ۲ دقیقه زمان لازم است تا به یک بوستان برسید.
• مرکز تخصصی رادیولوژی و انکولوژی رضا (ع) بزرگ‌ترین و مجهزترین مرکز پرتودرمانی در کشور است که به‌صورت خیریه‌ای اداره می‌شود.
• این محله درمانگاه عمومی ندارد، اما یک مرکز بهداشت دارد.
• محله لشکر سه مسجد و یک مجتمع فرهنگی‌مذهبی به‌نام فاطمیه دارد که برنامه‌های خوبی برای اهالی دارند.
• این محله سه دبستان دارد.

حدود جغرافیایی

محله لشکر از شرق به خیابان راستی، از شمال به بزرگراه آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی، از غرب به بولوار شهید قنبری و از جنوب به بولوار شهید فلاحی محدود می‌شود. محله لشکر در همسایگی شش محله دیگر قرار دارد. محله‌های امامیه، الهیه، مجیدیه، رسالت و فرهنگیان همسایه‌های محله لشکر به شمار می‌آیند.