میدان بار گل و گیاه باغون‌آباد

از بزرگراه پیامبر اعظم(ص) که به سمت قوچان می‌رویم، بعد از گذشتن از کارخانه‌های فروش سنگ و مجتمع در حال ساخت خدمات خودرویی آسکوپارس، به روستای باغون‌آباد یا خیابان پیامبر اعظم(ص)85 می‌رسیم. عطر و بوی گل‌ها و گیاهان در فضا پیچیده و حال و هوایی طراوت‌بخش دارد. 

اینجا یکی از مهم‌ترین مراکز خرید و فروش نهال‌های مثمر، غیرمثمر و انواع گلدان‌های آپارتمانی و تزیینی شهر است. بیشتر باغ‌داران اطراف مشهد که گذرشان این‌سو می‌افتد، نهال‌هایشان را از اینجا می‌خرند. در این قسمت یعنی کنارگذر بزرگراه، حدود بیست‌غرفه کوچک و بزرگ محصولات باغی و زراعی ارائه می‌کنند. 

نهالستان‌های دیگری نیز با تمرکز در حاشیه بزرگراه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی سرسبزی و طراوت را در منطقه10 تکمیل کرده‌اند. به مناسبت امروز که روز ملی گل و گیاه نام‌گذاری شده است سراغ این فروشندگان و غرفه‌های خوش‌رنگ و عطرشان آمده‌ایم تا کمی درباره حرفه و بازارشان بدانیم.

شاندیزی‌های پرورش‌دهنده نهال

زیر سایه نهال‌های آماده فروش نشسته و در این گرمای طاقت‌فرسا چای می‌خورد. جلو پاهایش انواع نشای گوجه فرنگی، بادمجان، فلفل تند و شیرین و کدو روی زمین کنار هم چیده شده‌اند. سعید ذاکری 43سال دارد و از آبان سال گذشته برای فروش نهال‌هایش به حاشیه بزرگراه پیامبر اعظم(ص) آمده است. او مثل بسیاری از همشهری‌هایش از شاندیز به اینجا آمده تا کار قدیمی و خانوادگی‌اش را دنبال کند. 

درباره تخصص خانوادگی‌اش می‌گوید: بیشتر کسانی که اینجا غرفه دارند شاندیزی هستند. بعضی‌ها همین جا زمین و چاه آب دارند و نهال پرورش می‌دهند و می‌فروشند، بعضی‌ها هم مثل ما نهال را شاندیز می‌کارند و برای فروش به اینجا می‌آورند.

باغ‌دارها مثل قبل نمی‌خرند

از او می‌پرسم چرا همان شاندیز نمانده تا آنجا محصولات باغی را بفروشد، می‌گوید: حاشیه جاده فروش بیشتری دارد. بیشتر باغ‌دارهای اطراف مشهد و شهرهای نزدیک خرید محصولات باغی‌شان را از این نهالستان‌ها انجام می‌دهند چون اینجا کنارگذر دارد و خریداران می‌توانند توقف کنند. از طرفی چون بیشتر این افراد خودشان تولیدکننده هستند، قیمت نهال و گل‌ها نیز منصفانه‌تر و مناسب‌تر است.

نهال‌های سایه‌داری مثل بیدمجنون غیرمثمر هستند و باغ‌دارها این درختان را به‌دلیل سایه‌ و زیبایی‌اش می‌خرند

غرفه او حدود 700متر است و آن را از باغ‌دارهای قدیمی روستای باغون‌آباد اجاره کرده است. با اینکه درآمد فروشش از شاندیز بیشتر است اما در حال حاضر وضعیت بازار گل و گیاه و نهال را خراب می‌داند و می‌گوید: خرید باغ‌دارها نسبت به سال‌های گذشته کمتر شده است چون وضعیت اقتصادی آن‌ها هم خوب نیست.

باغ‌داری عشق و علاقه می‌خواهد

مجتبی افشار که خودش متولد روستای باغون‌آباد است از همان کودکی در خانواده‌ای کشاورز و باغ‌دار بزرگ شده است. زمین او حدود 2هزار متر است که بخشی از آن را به باغ‌داران شاندیزی اجاره داده تا غرفه‌ای برای فروش داشته باشند. خودش هم 15سالی می‌شود که در حاشیه جاده، محصولات باغش را می‌فروشد. گل و گیاه باغی و آپارتمانی بخشی از محصولات اوست که آن‌ها را داخل سوله مخصوص پرورش می‌دهد. 

او می‌گوید: باغداری و پرورش گل عشق و علاقه می‌خواهد. گل و نهال موجود زنده است و باید برای نگهداری از آن‌ها وقت صرف کرد. آن‌ها هم مثل هر موجود زنده دیگری نیاز به غذا و آب دارند و باید درجه حرارت دما نیز مناسب باشد تا رشد بهتری کنند. حساسیت گل‌های آپارتمانی بیشتر است و برای همین آن‌ها را داخل سوله نگهداری می‌کنیم، اما نهال‌ها و محصولات باغی همانند آپارتمانی‌ها نیاز به مراقبت ویژه ندارند.

بید مجنون زیبا و پرسایه

طول کنار گذر را طی و غرفه‌های بعدی را نگاه می‌کنم. بعضی صاحبانشان از گرما و آفتاب به زیر سایه درختان توت کنار جاده پناه برده‌اند. داخل غرفه‌ها هم انواع نهال آلبالو، هلو، گیلاس، زردآلو و درختان غیرمثمر دیده می‌شود. مجتبی مولایی یکی دیگر از غرفه‌داران شاندیزی که از روستای سرآسیاب به اینجا آمده است می‌گوید: اینجا میدان بار «نهال و گل و گیاه» است. هر کس نهال مثمر یا غیرمثمر می‌خواهد می‌آید و از اینجا تهیه می‌کند.

نهال کوچک بیدمجنون توجهم را جلب می‌کند و دستی به برگ‌های لطیفش می‌کشم. مجتبی می‌گوید: نهال‌های سایه‌داری مثل بیدمجنون غیرمثمر هستند و باغ‌دارها این درختان را به‌دلیل سایه‌ و زیبایی‌اش می‌خرند.

غرفه‌ها تا انتهای کنارگذر ادامه دارند و نرسیده به جایگاه پمپ بنزین تمام می‌شوند. ظهر شده و غرفه‌داران کم‌کم بند و بساط ناهارشان را پهن کرده‌اند. فرصتی را برای استراحت دارند تا بعدازظهر با انرژی پاسخ‌گوی مشتریان باشند.

تولید کنندگان شاندیزی گل و نهال

در بین تولیدکنندگان این بازار افرادی هم هستند که خانوادگی به این شغل مشغول هستند. خانواده سارایی شامل برادرها و پسرعموها از آن جمله‌اند که از شاندیز به اینجا آمده‌اند. وارد غرفه‌شان می‌شوم و از کنار بوته‌های بلند یاس هلندی رد می‌شوم و به سوله گل‌های آپارتمانی می‌رسم. 

حمید سارایی می‌گوید: حدود 15سال است که اینجا کار می‌کنم.او که تولید نهال مثمر را زیرنظر جهاد کشاورزی انجام می‌دهد می‌گوید: در گذشته از درختان قدیمی برای نهال‌گیری استفاده می‌کردیم. اما این درختان به‌مرور و به‌دلیل رشد زیاد کیفیت خود را از دست دادند و کارشناسان جهاد کشاورزی ما را ملزم کرده‌اند که از پایه‌های ریشه‌ای تولید شده توسط شرکت‌های دانش‌بنیان برای پرورش نهال استفاده کنیم. البته بعضی نهال‌ها مثل نهال درخت به با قلمه‌زدن نیز تولید می‌شوند. 

 

گلدان برای جهیزیه عروس

یکی دیگر از مراکز خرید گل‌های آپارتمانی منطقه در حاشیه بزرگراه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در فاصله خیابان شهید هاشمی مهنه و بولوار فاطمیه در کندراه قرار دارد. سیدعبدالله بطهایی که در این حرفه بیش از 20سال سابقه دارد می‌گوید: مردم در سال‌های اخیر بیشتر به گل و گیاه روی آورده‌اند و به نظر من دلیل آن هم حال خوبی است که از گل‌ها می‌گیرند و حتی در سال‌های اخیر، گلدان هم جزو جهیزیه عروس است.

علی مشهدی تولیدکننده دیگری در این بازار است و می‌گوید: این شغل هم مثل سایر مشاغل مشکلات خاص خودش را دارد. عرضه و تقاضا همیشه به یک شکل نیست و ممکن است گاهی بعضی گونه‌های گیاهی روی دست تولید‌کننده بماند که هزینه نگهداری آن‌ها برای ما زیاد تمام می‌شود. با این حال شغل جذابی است. باید این شغل را دوست داشته باشید و پای رشد گل و گیاه صبر کنید تا ثمره آن را ببینید.