همین که به تقاطع بولوار معلم با دانش‌آموز برسید، هرقدر سرتان در گوشی و افکارتان درگیر مسائل روزمره باشد، چنان عطر گل در مشامتان می‌پیچد که سرتان را بلند می‌کنید تا گل‌های رنگارنگ مغازه‌های اطراف را ببینید. در این تقاطع اکنون مشاغل گوناگونی فعالیت دارند، اما از اواخر دهه‌۶۰ تاکنون همیشه یک یا چند گل‌فروشی حضور داشته‌اند و همین باعث شده است که خیلی از ساکنان، وقتی قصد خرید گل و گلدان دارند، مستقیم به اینجا بیایند.

بیراه نیست اگر بگوییم قدیمی‌ترین گل‌فروش محله در این مکان حضور دارد و اکنون هم که در آستانه اسفند و عید نوروز قرار داریم، بازار گل‌فروشان هر روز رونق بیشتری می‌گیرد.

گلی برای خودم

مقابل مغازه قدیمی‌ترین گل‌فروش محله آن‌قدر پوشیده از گل‌های رنگارنگ و سبد‌های بلند گل‌آرایی شده است که به‌سختی می‌توان درِ مغازه را دید. وارد که می‌شوی، چنان عطر و طراوت گل همه‌جا را پر کرده است که ناخودآگاه نفسی عمیق‌تر می‌کشی. فروشنده مشغول آماده‌کردن یک سبد گل است و پیاپی بین گل‌ها می‌چرخد. یک شاخه برمی‌دارد، با قیچی اضافه ساقه‌اش را می‌زند و درون سبد می‌گذارد؛ باز می‌رود بین گل‌ها می‌چرخد و گل دیگری را برای سبد انتخاب می‌کند. جواد محمدی ۴۵‌سال دارد و از هجده‌سالگی در این مغازه مشغول به کار است. حالا به قول خودش، مشتری‌هایش هم پابه‌پای او پیر شده‌اند.

او از سال‌۶۹ تعریف می‌کند که این مغازه را راه انداخته‌اند؛ «ابتدا اینجا گلخانه بود، اما بعد از یک سال تصمیم گرفتیم گل‌فروشی باشد؛ از آن زمان تا حالا نیز گل‌فروشی بوده است.»

به گفته او آن موقع، بولوار دانش‌آموز به آبادی الان نبوده و بیشتر خانه‌های ویلایی بوده است. تعداد مغازه‌ها اندک بوده است و بیشترشان تعمیرگاه و نجاری بوده‌اند.

محمدی می‌گوید: آن زمان مردم کمتر برای گل هزینه می‌کردند و بیشتر کار ما مربوط‌ به ماشین عروس و آماده‌کردن دسته‌گل برای بدرقه مسافر و مناسبت‌های خاص بود، اما اکنون فرهنگ مردم تغییر کرده است و هزینه بیشتری برای گل می‌پردازند.

او حالا مشتریانی دارد که برای دل خودشان گل می‌خرند و به خانه می‌برند، درحالی‌که در گذشته این‌طور نبود. ادامه می‌دهد: در دهه ۷۰ کمتر پیش می‌آمد کسی بیاید و برای خودش شاخه گل بخرد، اما اکنون چنین مشتری‌هایی فراوان داریم.

به گفته محمدی شیوع بیماری کرونا هم در گرایش مردم به گل و گیاه تأثیر داشته است و از زمان شیوع این بیماری، مردم بیشتر با گل و گیاه و گلدان انس گرفته‌اند و تمایل بیشتری برای نگهداری از گدان خانگی دارند. به نظر او گل‌های رز، مریم و نرگس، همچنان بیشترین محبوبیت را بین مردم دارند و انتخاب اولشان است، اما اگر قصد هدیه دادن سبد گل را داشته باشند، ترجیح می‌دهند گل‌هایی مانند میخک و مینا بردارند که استقامت و ماندگاری طولانی‌تری داشته باشد. برای تزیین هم گل‌های داوودی و آلستر که قیمت مناسب‌تری دارند، اغلب مورد‌تقاضا هستند.

گیاهان آپارتمانی؛ در صدر

در سمت دیگر چهارراه دانش‌آموز، گلخانه‌ای قرار دارد. ورودی آن چند درختچه گذاشته شده و پلاستیک بزرگی، راه ورودی را گرفته است. پلاستیک را که پس می‌زنیم و به داخل می‌رویم، هوا متفاوت می‌شود و عطری به مشام می‌رسد. رطوبت گلخانه احساس می‌شود و در فضای بزرگ آن فقط سرسبزی به چشم می‌خورد. برگ‌های سبز و با‌طراوت گلدان‌های مختلف سرراهمان است و باید با احتیاط عبور کنیم تا ساقه‎ای نشکند و آسیب نبیند.

علی پناهی گل‌فروش چهل‌و‌هفت‌ساله این محله است. او به استقبال مردم این محل از گل و گیاه اشاره می‌کند و می‌گوید: منطقه ۱۱ جزو مناطق نسبتا مرفه است و وقتی در اینجا زمین مناسب گلخانه پیدا کردیم، با خوشحالی مراحل آماده‌سازی آن را انجام دادیم. اکنون هم طبق پیش‌بینی اولیه، شاهد اشتیاق و گرایش مردم به خرید گل و گیاه هستیم.

به گفته او مردم این منطقه، گلدان‌های دارای گیاهان خاص و گران‌تر را ترجیح می‌دهند و نه‌تن‌ها این گیاهان را برای هدیه می‌برند، بلکه برای نگهداری در منازل خود هم آن‌ها را خریداری می‌کنند. به نظر پناهی، زندگی آپارتمان‌نشینی مردم منطقه ۱۱ و محله دانش‌آموز و دانشجو، تقاضا برای گیاهان آپارتمانی را افزایش داده و بیشترین فروش آن‌ها مربوط‌به این دست از گیاهان است. البته در کنارش هم تأکید می‌کند که از اسفند، مردم شروع به خریدن گیاهان و گلدان‌هایی می‌کنند که بتوانند آن‌ها را در بالکن خانه‌ها نگهداری کنند.

حین همین صحبت‌ها هستیم که خانمی مسن می‌آید و از‌طریق تلفن همراهش عکس گلدانش را نشان می‌دهد که برگ‌هایش را سرما زده و در‌حال خشک‌شدن است. پناهی درباره گیاه توضیحاتی به او می‌دهد و بعد هم چند دارو را که در شیشه‌های کوچک و قطره‌چکان قرار دارند، در‌اختیارش می‌گذارد.

به گفته پناهی، سرمای اخیر، آسیب‎های بسیاری به گیاهان زده است و از این دست مشتری‌ها زیاد می‌آیند که دنبال درمانی برای گیاهان سرمازده‌شان هستند. بعضی‌ها هم گلدان‎هایشان را برای دو‌سه‌هفته به اینجا می‌آورند تا به قول معروف جان بگیرند و باز دوباره به منزلشان ببرند.

با توجه‌به اینکه بعضی‌ها گلدان‌های بسیار بزرگی دارند و به‌راحتی نمی‌توانند آن‌ها را جابه‌جا کنند، نیاز است کارشناس، خودش به منزلشان برود و خاک گلدان را تعویض کند و دیگر مراقبت‌ها انجام دهد. به نظر پناهی، مردم این محله و منطقه، درک خوبی از گل و گیاه دارند و همان‌طور‌که از سلامت خودشان مراقبت می‌کنند، حواسشان به سلامت گیاهشان هم هست و مراقبت‌های لازم را دراین‌زمینه انجام می‌دهند.

او همچنین به فروش قلمه در روز‌های پیش رو اشاره می‎کند و می‌گوید: اکنون تا نیمه فروردین، زمان خوبی برای تعویض خاک گلدان و قلمه‌زدن است و مشتری‌های بسیاری داریم که برای این کار مراجعه می‌کنند. بعد از آن هم افرادی که دارای باغ یا باغ‌بام هستند، برای طراحی و رسیدگی به این مکان‌ها اقدام می‌کنند.

بیشتر بخوانید:

گل‌فروش محله هنرور زبان گل‌ها را می‌فهمد

پناه بردن به باغ و باغ‌بام

سعید سربیشه یکی دیگر از گل‌فروش‌های این محدوده است. او هجده‌سال است که به‌طور تجربی و با آموخته‌هایی که از پدر کشاورزش یاد گرفته، درزمینه پرورش گل و گیاه فعالیت می‌کند. به گفته او هم مردم این منطقه باغ و باغ‌بام (پشت‌بام‌های گل‌آرایی‌شده) زیاد دارند و صبح‌ها کار او فقط بازدید از گل‌ها و گیاهان این مکان‌هاست. به نظر او با توجه‌به اینکه در محدوده بولوار دانش‌آموز چندین گل‌فروشی وجود دارد، کسی که تسلط بیشتری به کارش داشته باشد، مشتری‌اش را پیدا می‌کند.

سربیشه هم در این مدت مشتریان بسیاری داشته است که گل‌هایشان را سرما زده بود. او همچنین به علاقه مردم منطقه به گل و گیاه اشاره می‎کند و می‌گوید: از حالا به بعد که فصل کاشتن گل و گیاه است، خیلی از مردم محل دوست دارند در باغچه، باغ یا بالکن و حیاط خانه‌شان گل‌های مختلف بکارند؛ البته، چون شناخت کافی از نیاز‌های هر گیاه ندارند، بنابر سلیقه خودشان، گیاهی را انتخاب می‌کنند، اما بعد که مکان نگهداری گل را می‌بینیم و به آن‌ها می‌گوییم گیاهی که انتخاب کرده‌اند، مناسب آن شرایط آب و هوایی نیست، به‌طور معمول قبول می‌کنند و گیاهی می‌کارند که بتوانند شاهد رشد و شکوفایی‌اش باشند.