سفره‌های ساده و بی‌ریا در مساجد منطقه ۵
چندسالی است سنت حسنه برگزاری افطاری ساده در گوشه‌وکنار شهرمان برقرار شده است. سفره‌هایی معمولی و ساده، اما باصفا که فقیر و غنی هم نمی‌شناسد. این مهمانی بی‌ریا امسال هم در محلات منطقه۵ برپا می‌شود.
غروب‌های ماه مبارک رمضان صفای خاصی دارد. مؤمنانی که ساعت‌ها لب به آب و غذا نزده‌اند، با شنیدن اذان مغرب می‌توانند افطار کنند. البته عده‌ای شاید غذایی برای افطار نداشته باشند یا آن‌طور‌که باید، سفره‌شان رنگین نباشد. همین است که چندسالی است سنت حسنه برگزاری افطاری ساده در گوشه‌وکنار شهرمان برقرار شده است. سفره‌هایی معمولی و ساده، اما باصفا که فقیر و غنی هم نمی‌شناسد. آن‌طور‌که فعالان مسجدی می‌گویند، این مهمانی بی‌ریا امسال هم در محلات منطقه۵ برپا می‌شود.
آنچه در این گزارش آمده، فقط چند‌نمونه از افطاری‌های ساده منطقه ماست، وگرنه در مساجد و تشکل‌های محلات سجادیه، ثامن، نیزه و امیرالمؤمنین (ع) مشابه این سفره‌ها پهن می‌شود.
مهمانی روزه‌اولی‌ها
محله مهرآباد، مهدیه، خیابان مهرآباد ۱۳
قرار است در ایام ماه مبارک رمضان، یک شب‌درمیان سفره افطاری ساده پهن کنیم. این برنامه مقابل کوچه مهرآباد۱۵ برگزار می‌شود. ایستگاه صلواتی چای و خرما داریم. علاوه‌بر‌این با سوپ و نان و پنیر و سبزی از روزه‌داران پذیرایی می‌کنیم.
در هر برنامه می‌توانیم تا سیصد‌نفر را اطعام کنیم. امیدواریم با برگزاری این مهمانی‌ها اگر روزه‌داری در این محدوده افطاری ندارد، گرسنه نماند. عده‌ای هم دوست دارند در این برنامه باشند و کنار دیگر مؤمنان افطار کنند.
پنجشنبه هم برنامه‌ای با عنوان «حوالی بهشت» در مهدیه برگزار می‌کنیم که با مشارکت آستان قدس رضوی و برای دختران روزه‌اولی محله است. در این برنامه قرار است از چهارصد‌دختر هشت تا یازده‌ساله پذیرایی کنیم. از چند ساعت قبل‌از افطار، جُنگ شادی داریم و در‌نهایت برای سحری نیز غذایی تبرکی تقدیم این عزیزان می‌شود.
جواد کاووسی، رئیس شورای اجتماعی محله و عضو هیئت‌امنای مهدیه مهرآباد
شیعه و سنی کنار سفره افطار
محله رضائیه، مسجد امام‌رضا (ع)، خیابان وحدت۱۲
هر‌سال در ایام ماه مبارک رمضان مراسم افطاری ساده داریم. می‌خواهیم نمازگزاران حاضر در مسجد پس‌از نماز جماعت همان جا بنشینند و دورهم افطار کنند. این افطاری‌ها معمولا شب‌های اول با پذیرایی از صد‌نفر شروع می‌شود و خیلی زود به پذیرایی از سیصد‌روزه‌دار می‌رسد.
پذیرایی هر شب با نان، پنیر، سبزی و سوپ است، اما گاهی خیران، پخت یک نوع غذای دیگر را برای افطار برعهده می‌گیرند؛ مثلا پلوخورش یا حتی آبگوشت. سر سفره هم فقیر و غنی کنار هم می‌نشینند، همچنین شیعه و سنی.
حمید صفری، رئیس شورای اجتماعی محله و عضو هیئت‌امنای مسجد امام رضا (ع)
به همت بلند خیران محله
محله شهید‌آوینی، مسجد ملکی صاحب‌الزمان (عج)، خیابان شهید‌شفیعی۱۹
چند سال قبل، مصادف با رمضان، جلسه قرآنی برای نوجوانان محله برگزار کردیم که تا نزدیک اذان مغرب ادامه داشت. اولین‌بار سفره افطاری ساده را برای همین نوجوانان پهن کردیم تا پس‌از نماز جماعت افطار‌نکرده به خانه نروند.
از آن سال سفره‌های افطاری ساده جزو برنامه‌های رمضانی مسجد شده است و امسال هم هر سی‌شب ماه رمضان افطاری ساده خواهیم داشت. برنامه اصلی با نان و پنیر، سوپ و سبزی است و گاهی هم شاید آش رشته اضافه شود.
بناست امسال هم هر شب، از ۱۵۰ تا ۲۰۰مهمان پذیرایی کنیم که در شب‌های قدر تعداد میهمان‌ها خیلی بیشتر می‌شود. خوشبختانه ۲۵نفر از افراد فعال مسجد و محله پای کار هستند که کار را به بهترین نحو ممکن پیش ببرند؛ از نظافت مسجد گرفته تا پخت‌وپز، پذیرایی و شست‌وشوی ظرف‌ها را خادمان برعهده دارند؛ البته همت و همراهی خیران محله هم هست.
نظر ما این است که این آدم‌ها را بهانه «کنار هم بودن» به مسجد می‌کشاند، وگرنه پذیرایی ما قابل‌دار نیست.
جواد شهیدی، عضو هیئت‌امنای مسجد ملکی صاحب‌الزمان (عج)
نذری برای حال خوب
محله کوی سلمان، مسجد امام حسن‌مجتبی (ع)، تقاطع خیابان شهید‌علیمردانی و بولوار امت
مسجد هر شب سفره افطاری ساده‌ای دارد که شامل سوپ، نان و پنیر و خرماست. حداقل شش‌سال می‌شود که سفره افطاری در این مسجد پهن است. رمضان ماه برکت است و خیلی‌ها نذرونیاز می‌کنند. با این نذرونیاز اول‌ازهمه حال دل خودشان خوب می‌شود و بعد هم اگر کسی افطاری نداشت، گرسنگی نمی‌کشد.
البته کمتر پیش می‌آید که کسی از سر نداری کنار سفره این مسجد بنشیند و مهمانان بیشترشان کسبه خیابان‌های اطراف هستند. کمترین تعداد پذیرایی مسجد ۲۵۰نفر است و در شب‌های قدر هم تا پانصد‌نفر پذیرایی می‌کنیم. البته هر ماه و به‌ویژه در ماه مبارک رمضان با کمک اعضای هیئت‌امنای مسجد، دوستان خیر و کسبه محله، بسته‌های معیشتی نیز تهیه و بین نیازمندان منطقه توزیع می‌کنیم.
مهدی مهمان‌نواز، رئیس شورای اجتماعی محله و عضو هیئت‌امنای مسجد امام حسن مجتبی (ع)
سفره ساده، اما ضروری
محله مهدی‌آباد، مسجد ابوالفضلی عباس‌آباد، تقاطع خیابان عباس‌آباد و خیابان شهید شیرنژاد
از سال۱۳۹۲، هم‌زمان با تکمیل و افتتاح مسجد ابوالفضلی، سفره‌های افطاری ساده هم اینجا پهن شده است و در ۱۰ سال گذشته هرگز این مهمانی باشکوه، ولی ساده را تعطیل نکرده‌ایم. اکثر مهمانان ما بضاعت مالی مناسبی ندارند و با اطلاعی که از وضع زندگی‌شان داریم، می‌دانیم که پهن‌کردن همین سفره ساده و بی‌آلایش اینجا ضروری است.
حتی در دوره شیوع کرونا که برپایی دورهمی خطرناک بود، بازهم غذایی ساده را تهیه و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی بین روزه‌داران نیازمند توزیع کردیم. البته گاهی برخی خیران هم از رستوران غذای نذری تهیه می‌کنند و برای افطار می‌آورند.
در برپایی سفره‌های افطاری ساده، اعضای هیئت‌امنای مسجد و تعدادی از خانم‌های فعال محله مشارکت دارند تا هر شب از حدود ۱۵۰نفر پذیرایی کنیم؛ البته این جمعیت در شب‌های مبارک قدر دوبرابر می‌شود.
حبیب‌الله صبوری، عضو شورای اجتماعی محله و عضو هیئت‌امنای مسجد ابوالفضلی
سالگردی که سنت شد
محله کوی سلمان، مسجد امام زین‌العابدین (ع)، نبش خیابان سلمان۱۵
سفره افطاری هر‌شب پهن است. سابقه این کار البته به ۱۰سال پیش بر‌می‌گردد؛ سالگرد فوت پدر و مادرم با ماه مبارک رمضان مصادف شده بود. یکی از هم‌محلی‌ها گفت که پذیرایی مراسم سالگرد فوت والدینم را ساده‌تر، ولی در چند شب برگزار کنم. افطار چند‌شب را عهده‌دار شدم. بعد هم‌محلی‌ها یکی‌یکی بانی شدند تا شب‌های دیگر هم سفره افطاری ساده تا امروز پهن باشد.
خیران اعلام می‌کنند که مثلا این دو یا سه شب افطاری برعهده ما باشد و هزینه پذیرایی با نان و پنیر، خرما و سوپ را برعهده می‌گیرند. معمولا هم شصت تا هشتاد‌نفر مهمان داریم؛ یک عده از این عزیزان واقعا مستضعف هستند و دیگران هم می‌آیند تا دورهم افطار کنیم.
علی‌اکبر طهان، عضو شورای اجتماعی محله و عضو هیئت‌امنای مسجد امام زین‌العابدین (ع)
سفره ساده کنار خیابان
محله مهرآباد، مسجد المهدی (عج)، انتهای خیابان مهرآباد ۲۱
چند سال مراسم افطاری ساده را برگزار کرده‌ایم گاهی با بسته‌بندی و توزیع غذا و گاهی هم با پهن‌کردن یک سفره ساده. سفره مسجد خیلی ساده است و فقط نان و پنیر، خرما، زولبیا و سوپ دارد. شب‌های رمضانی تقریبا ۱۵۰مهمان داریم و امسال با‌توجه‌به گرم‌شدن هوا در ایام ماه مبارک بنا داریم سفره افطار را در خیابان و در حاشیه بولوار الزهرا (س) پهن کنیم.
سیدروح‌الله علوی‌منش، عضو شورای اجتماعی محله و امام‌جماعت مسجد المهدی (عج)
برای روزه‌داران کم‌بضاعت
محله جلالیه، مسجد امام جعفر‌صادق (ع)، خیابان چمن۷۶
رسم برگزاری افطاری ساده در مسجد چندسالی سابقه دارد. روال این‌طور است که عده‌ای از اعضای فعال مسجد، هم‌محلی‌ها یا خیران پا پیش می‌گذارند و اعلام می‌کنند که هزینه برگزاری مراسم چند شب را برعهده می‌گیرند.
هدف ما دورهمی، صفا و صمیمیت افطاری دسته‌جمعی است. نمی‌خواهیم نمازگزاری که برای شرکت در نماز جماعت آمده است، لب‌تشنه و گرسنه به خانه برود. سفره افطاری مسجد بیشتر نان و پنیر، سوپ و سبزی دارد و گاهی هم شاید همسایه‌ای شیر گرم بیاورد برای افطار روزه‌داران. معمولا حدود شصت‌نفر مهمان داریم که بیشترشان خانم‌های محله هستند.
با‌توجه‌به شرایط اقتصادی جامعه و اینکه بیشتر اهالی این محدوده خود از بضاعت کافی برخوردار نیستند، خیلی سخت است که امسال بتوانیم هر شب سفره داشته باشیم، اما تلاش می‌کنیم؛ هم خدا بزرگ است و هم خیران دست کرمشان گشاده!
مصطفی رضایی، عضو شورای اجتماعی محله و عضو هیئت‌امنای مسجد امام‌جعفر‌صادق (ع)
فقیر و غنی ندارد
محله جلالیه، مسجد امام‌هادی (ع)، انتهای خیابان فاطمیون۱۴
چهارسال سفره افطاری ساده را در مسجد پهن کرده‌ایم و امسال هم بنا داریم سفره پذیرایی از روزه‌داران محله پهن باشد. در هر افطار بین ۱۰۰ تا ۱۵۰مهمان می‌آید و روال کار این‌طور است که بعد از نماز جماعت، نان و پنیر و چای برای افطار نمازگزاران می‌گذاریم و بعد هم با سوپ، آش یا بلغور از آن‌ها پذیرایی می‌کنیم. البته شاید چند‌شب هم پلو و خورشت داشته باشیم.
بانی سفره‌ها هم یا فعالان مسجد هستند یا خیران محله که آن‌ها را می‌شناسیم. افراد کم‌بضاعت و آن‌هایی که به‌اصطلاح دستشان به دهانشان می‌رسد، بی‌ریا کنار هم می‌نشینند و افطار می‌کنند. به چشم دیده‌ام که پهن‌کردن این سفره برای دست‌اندرکاران ثواب دارد و بسیاری از افرادی که بانی سفره بوده‌اند، پس‌از نذرشان، خیر و برکت بسیاری در زندگی‌شان دیده‌اند.
اصغر محمودی، عضو شورای اجتماعی محله و عضو هیئت‌امنای مسجد امام‌هادی (ع)
* این گزارش دوشنبه ۲۱ اسفندماه ۱۴۰۲ در شماره ۵۷۱ شهرآرامحله منطقه ۵ و ۶ چاپ شده است.
لینک کوتاه
ارسال نظر
گذرحسنقلی شاملو؛ یادگار صفوی 
صد سال پیش مشهدی‌ها چه کاره بودند؟ 