سه راه دانش؛ معبر اولین دبستان‌های توس

بولوار توس مشهد در منطقه 2 قرار دارد و شهرک دانش یا همان «سه‌راه دانش» در قلب بولوار توس واقع شده است. سه‌راه دانش مانند دیگر نقاط این محدوده در ابتدا روستا بود و در گذر زمان دستخوش تغییراتی شد و به شکل کنونی درآمد. در این گزارش علت نام‌گذاری این معبر را بررسی می‌کنیم.

تغییر نام

محمود جنگی، فعال فرهنگی این محله، درباره علت نام‌گذاری سه‌راه دانش این‌طور توضیح می‌دهد: در سال 42 تنها یک مدرسه در محله مشهدقلی ساخته شد و پس از آن در محدوده توس 71 تا 75 مدرسه‌ای نبود تا اینکه دو مدرسه در توس 73 تأسیس شد. به دلیل ایجاد شدن مدارس در این محدوده، این معبر «شهرک دانش» نام گرفت و کم‌کم سه‌راه دانش نامیده شد. کمی بعد در تقسیم‌بندی شهری این قسمت از محله، از حالت روستا خارج و به شهر تبدیل شد. در سال 83 به دلیل اینکه منزل شهید فرمانبر، تخریب‌چی لشکر 5 نصر، در این خیابان واقع شده است، به نام شهید فرمانبر تغییر نام پیدا کرد. او جوانی حدود 19 ساله بود که به عنوان نخستین شهید سه راه دانش به شهادت رسید.

وی ادامه می‌دهد: بعد از محله مشهدقلی، سه‌راه دانش پرجمعیت‌ترین محله توس 71 تا 95 محسوب می‌شود که به نوعی شلوغ است. این محله بافت جمعیتی مهاجر دارد و  در سال‌های اخیر بر تعداد مهاجرانش افزوده شده است. این مهاجرت به دلیل وجود زمین‌های بایر در انتهای سه راه دانش شکل گرفت که مردم از شهرستان‌های اطراف آمدند و ساکن شدند. زمین‌های خالی زیادی در این محدوده وجود داشت که برای سکونت و ایجاد کسب و کار مناسب بود و کم‌کم رونق گرفت. کسانی که به شهرها مهاجرت می‌کنند، اصولا درآمد بالایی ندارند که در مرکز شهر یا نقاط برخوردار ساکن شوند،  بنابراین به حاشیه شهر می‌آیند زیرا حاشیه زمین‌های خالی زیادی دارد و امکان زندگی و ساخت و ساز آسان برای مهاجران وجود دارد.

زمین‌های رها شده

جنگی درباره دیگر ویژگی‌های این محله بیان می‌کند: دو داروخانه فعال و درمانگاه در این محله وجود دارد و مهم‌تر از همه اینکه پایگاه بسیج محلات نیز در همین محدوده واقع شده که امنیت را بالا برده است. همچنین این محله دارای پمپ گاز است که سبب شده به دلیل کم عرض بودن خیابان ترافیک سنگینی ایجاد شود و تردد اهالی را با مشکل مواجه کرده است.

وی درباره مشکلات این سه‌راه می‌گوید: مشکل عمده‌ای که وجود دارد این است که انتهای سه‌راه دانش به روستای پرکند‌آباد منتهی می‌شود. بین سه‌راه دانش و این روستا زمین‌های رها شده بسیار زیادی داریم که این فضاها سبب حضور کارتن‌خواب‌ها، مال‌خرها و اراذل و اوباش شده است. انتهای سه‌راه دانش جاده خاکی واقع شده که به محله نوده متصل است، که با وجود همین افراد تردد برای اهالی سخت شده و با ترس همراه است. 

بین سه‌راه دانش و این روستا زمین‌های رها شده بسیار زیادی داریم که این فضاها سبب حضور کارتن‌خواب‌ها، مال‌خرها و اراذل و اوباش شده است

جنگی اضافه می‌کند: اما از نقاط مثبت آن، وجود یکی از بزرگ‌ترین کارگاه‌های چوب‌بری مشهد است که در انتهای سه‌راه دانش قرار دارد. او درباره مشخصه بارز اهالی این محله می‌گوید: سه‌راه دانش، مردمان بسیار مذهبی و مؤمنی دارد که همگی در مساجد به صورت فعال حضور دارند. فعالان مسجد علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) محله به لحاظ بعد اجتماعی و فعالیت‌های مذهبی و دینی بسیار فعال عمل می‌کنند و در تمام مناسبت‌ها نقش پررنگی دارند.

این فعال فرهنگی اضافه می‌کند: چند سالی است که روحانی جوان و خوش‌ذوقی به نام حاج‌آقای کامرانی در سه‌راه دانش قرارگاه جهادی با نام «قرارگاه هادی» ایجاد کرده است که در آن فعالیت زیبایی انجام می‌شود. حاج‌آقا به نوعی از پایه آغاز کرده است. نوجوانان و جوانان محله را به پایگاه دعوت می‌کند و با ایجاد فضاهای اخلاقی، آموزه‌های دینی، اجتماعی و خانوادگی را به آن‌ها یاد می‌دهد و در نهایت آن‌ها را به سفرهای زیارتی کربلا و اردوهای تفریحی بسیاری می‌‌برد. این اقدام سبب شده است که آن‌ها تشویق شوند و در فعالیت‌های اجتماعی مشارکت خوبی داشته باشند.