به توان نوجوانان که آینده‌سازان فردا هستند

تا چشم به هم بزنی، قد کشیده اند و برای خودشان شده اند یک پا آقا و یک پارچه خانم. از تغییرات تدریجی در ظاهرشان که بگذریم، تغییر رفتارهایشان آن قدر سریع رخ می دهد که بعید است حتی از چشم اطرافیان حواس پرت نیز غافل بماند؛ مثل اینکه برایمان استدلال های منطقی می آورند، حرف های قلمبه سلمبه می زنند، اطلاعاتشان را به رخ می کشند و آزادی های بیشتر را گاه با ادبیاتی که رگه هایی از پرخاش دارد، طلب می کنند.

 تا همین دیروز، بچه بودند و امروز با عبور از دنیای کودکی، به نوجوانی پا گذاشته اند و خط قرمزهایی مثل «موجه به نظر رسیدن در جمع هم سن و سال هایشان» دارند و آن را برای خود از نان شب واجب تر می دانند. خوب سپری شدن دورانی که به برخی ویژگی هایش اشاره شد و «نوجوانی» می خوانیمش، فرصت بی تکرار هرفرد برای ساختن روزهای روشن آینده است. 

روایت های کوتاهی که در ادامه می خوانید، برش هایی کوچک از حس و حال خوب نوجوان هایی است که با کمک خانواده، راه خود را در زندگی پیدا کرده اند. سردرگم نیستند؛ چون فهمیده اند از زندگی چه می خواهند و باید به دنبال چه باشند. روز آن ها و همه کسانی که در حال سپری کردن این سال های سرنوشت ساز و اثرگذار هستند، مبارک!

حفظ قرآن در یک سال

زهرا عرفانیان پانزده ساله، دانش‌‎آموز کلاس هشتم و حافظ قرآن کریم است. شور و شوق نوجوانی اش را با عکاسی و  والیبال نشان می دهد. می توان زهرا را یک نوجوان پرانرژی و عاشق قرآن دانست. او برای تک تک لحظه هایش برنامه دارد. صبحش زودتر از همه و با نماز صبح و تلاوت قرآن شروع می شود.

زهرا حفظ سوره های قرآن را از کودکی آغاز کرد؛ از روزهایی که شیرین زبانی هایش برای گفتن کلمات، تازه گل کرده بود. مادر زهرا از همان زمان به دخترش کمک می کرد که سوره های کوچک جزء 30 قرآن را حفظ کند. اولین سوره ای که زهرا حفظ کرد، توحید بود. سخن گفتن درباره روزهای شیرین کودکی و شروع حفظ قرآن برای زهرا جذاب است، آن قدر که برای توصیف آن روزها بارها به شوق و ذوق کودکی اش اشاره می کند. همان شوق و ذوق سبب شد علاقه اش به حفظ قرآن جان بگیرد و آن را با رفتن به کلاس ادامه دهد.

استعداد و هوش زهرا برای به حافظه سپردن آیات قرآن، آن قدری بود که او هر صفحه را در 10 دقیقه به حافظه می سپرد. با این سرعت در حفظ آیات قرآن، زهرا توانست در مدت یک سال، کل قرآن کریم را حفظ کند. همچنین توانست سال ۱۳۹۹ در مسابقات حفظ ناحیه ۷ مشهد، رتبه نخست را کسب کند.این دانش آموز مشهدی حالا نگاهش فراتر از حفظ قرآن است. او هدف های بزرگ تری دارد. زهرا قصد دارد با معانی و ترجمه قرآن هرچه بیشتر آشنا شود تا از آیات قرآن و ترجمه اش برای آینده ای روشن بهره ببرد.

میراث دار حرفه پدری

به بهانه اشتغال پدر در حرفه سفالگری، لذت ارتباط با آب و خاک را از کودکی چشیده و شیرینی آن را مزمزه کرده است. حسین غلامی 14سال دارد. او هم در حد خود، سختی های زندگی را چشیده و از آن ها برای موفقیت های آینده، پل زده است. حسین روزهای سختی را به یاد می آورد که پدر و مادرش به عنوان نان آور خانه، نیاز بسیار به کمک داشتند و گاهی سه شیفت کار می کردند.

 حسین با دست های کوچکش کمک آن ها می شد تا به قول خودش در حد توان، باری از روی دوششان بردارد. آن روزها گذشت و این نوجوان که حس خوب مؤثربودن در بهبود وضعیت خانواده را تجربه کرده بود، با شوق مضاعف در کنار درس و ورزش، به حرفه سفالگری روی آورد. حالا برای خودش در چینی و سفال، حرف هایی برای گفتن دارد و از فروش خوب ظروفی که در نوروز گذشته، طراحی کرده و فروخته بود می گوید؛ همچنین از علاقه خود به الکتروتکنیک، شادی و امیدش به آینده.

 این شوق به ساختن زندگی بهتر، خود را در وضعیت درسی و ورزشی اش نیز نشان می دهد. نمونه اش راهیابی به مرحله استانی طرح جابربن حیان، مقام سوم منطقه تبادکان در مسابقات جودو طی سال های 97 و 98 و مقام اول مسابقات قرآن در منطقه و شرکت در بخش بازارچه جشنواره خوارزمی است.

مرید مرام پهلوانی

کودکی اش را با زورخانه و  «یا علی(ع)» های باستانی کاران به یاد می آورد. از چهارسالگی داخل گود رفته و ورزش باستانی را با پازدن و چرخ زدن تمرین کرده است. سید ابوالفضل حسینی شانزده ساله است و سال ها حضور در زورخانه از او نوجوانی ساخته است تربیت شده فرهنگ پهلوانی. زیر و بم این ورزش و معنی هریک از عناصر آن را می داند؛ مثلا شش گوشه ای ساختن گودهای زورخانه به یاد شش گوشه ضریح اباعبدالله(ع) و اینکه اگر در مشهد، بیشتر گودها را هشت ضلعی ساخته اند به احترام امام هشتم(ع) بوده است.

 می داند که باید پیش از ورود به گود، وضو بگیرد و در پایان ورزش، زمین را ببوسد تا اگر ساعتی ورزش کرده و قوای جسمی اش زیاد شده است، مراقب آفتی به نام غرور باشد. او تفاوت این ورزش را که مکتب انسان سازی توصیف می کند، با سایر ورزش ها این طور بیان می کند: ورزش پهلوانی استثناست؛ چون در گود، هم زمان پدربزرگ، پدر و پسر می توانند کنار هم ورزش کنند. 

این شرایط، هم احترام گذاشتن به بزرگ تر و آداب زندگی را یاد می دهد، هم بودن در کنارشان حس قوت قلب دارد. سید ابوالفضل، بیش از دو سال است که وزنه برداری را شروع کرده و مقام سومی استان را در کارنامه دارد. از برنامه ریزی درسی اش رضایت دارد و آینده اش را در ادامه رشته میل سنگین و وزنه برداری تا بالاترین سطح می داند.

نابغه دهه نودی

یک نابغه دهه نودی است که رسانه ها او را پدیده شطرنج آسیا دانسته اند. سلما همتیان متولد 27 مهر 1393 است. از قهرمانی این دختر بچه مشهدی، چند روز بیشتر نگذشته است. سلما با چادری مشکی و حجابی کامل روی سکوی قهرمانی رفت و دست هایش را همراه با پرچم سه رنگ ایران بالای سر برد.

این نخستین حضور سلما در رقابت های شطرنج بود. او در همین حضور نخست ، تنها دختر طلایی کاروان ایران شد. سلما برای طلایی شدن در این رقابت ها، رقبایی با مدل های جهانی و نیز قهرمان سابق شطرنج آسیا را پشت سر گذاشت. مادرش از علاقه سلما به شطرنج و بازی های فکری در زمانی که کوچک تر بوده است و از علاقه بسیار دخترش به بازی فکری می گوید. 

همین علاقه سبب شد خانواده او را به سمت صفحه شطرنج و چینش هوشمندانه مهره ها هدایت کند. دوران کرونا و تعطیلی مدارس نیز زمینه ای شد تا سلما جدی تر به بازی شطرنج بپردازد. هوش سلما برای تکان دادن مهره های شطرنج زیاد بود، تا جایی که توانست پس از گذشت سه ماه از حضور جدی اش در این عرصه، بر سکوی نایب قهرمانی شطرنج استان بایستد.

سلما از آرزوهایش نیز می گوید. آرزویش سکوی قهرمانی جهان است. با زبان شیرین کودکانه می گوید که بلند کردن پرچم ایران روی سکوی قهرمانی جهان برای او آرزوست و برای این آرزو تلاش می کند.

شناگری که قهرمان پرتاب دیسک شد

وقتی صحبت از توانایی و قدرت بدنی و آرزوهای بزرگ آینده است، با تمام وجود سخن می گوید. هم برنامه های طولانی مدت دارد، هم هدف. مصطفی ماریان، قهرمان رشته های مختلف ورزشی است، از شنا تا پرتاب دیسک. او با لذتی وصف ناشدنی از قهرمانی هایش یاد می کند: به یادماندنی ترین قهرمانی ام، موفقیت در مسابقات آسیایی رشته پرتاب دیسک بود که با اختلاف و جابه جایی ۱۳متر رکورد آسیا، عنوان قهرمان پرتاب دیسک آسیا را به دست آوردم و بدترین خاطره ام هم این است که با اختلاف یک سانتی متر، مدال طلای پرتاب وزنه ام به نقره تبدیل شد.

معلولیت با مصطفی متولد شد اما با آن نقصی که در ناحیه دست و پا داشت، برای ورزش علاقه نشان داد. از شش سالگی با شنا آشنا بود و تا دوسال بعد، مقام استانی هم کسب کرد. خودش می گوید: در استخر شنای مجموعه ورزشی 15خرداد ویژه جانبازان و معلولان، ورزش های دیگر هم برگزار می شد. 

[3772]

بعد از کلاس شنا، پرتاب دیسک و وزنه بچه های دیگر را تماشا می کردم تا اینکه یک روز با مربی این رشته آشنا شدم. او شرایط جسمی مرا برای پرتاب وزنه مناسب تشخیص داد و عاملی شد که از سال۹۲ در رشته پرتاب وزنه، تمریناتم را آغاز کنم و خیلی زود در مسابقات موفق شدم.

پس از آن، مصطفی مسیرش را تغییر داد و با نخستین پیروزی اش در مسابقات جوانان استان در سال 96 و کسب مدال نقره، هم اکنون قهرمان پرتاب وزنه و دیسک آسیاست.

15 سال پس از آخرین مدال

برای عده ای طی کردن مسیر ورزشی، هدف اصلی زندگی است. 15سال پس از مجید خدایی، آخرین نماینده مشهد در تیم ملی کشتی آزاد بزرگ سالان، احمد محمدنژاد جوان، امسال در وزن ۵۷ کیلوگرم در چهل و دومین دوره رقابت های بین المللی کشتی جام جهان پهلوان تختی، مدال طلا را در آغوش کشید.

 18 سال بیشتر ندارد اما انرژی همه سال های نوجوانی اش را برای ورزش خرج کرده است؛ همان که دست یافتنش برای خیلی از هم سن و سال های او، یک آرزوی دست نیافتنی است. آن ها که مدت هاست چشم به راه نابغه ای از خطه خراسان هستند، حالا امیدوار شده اند به اینکه او بتواند خاطره درخشش فوق ستاره های سال های نه چندان دور کشتی مشهد را زنده کند.

[3556]

احمد با بازی های فنی اش، مقتدرانه روبه روی حریفان ایستاده است و درحالی که می تواند برای تیم ملی جوانان کشتی بگیرد، به نفر اول وزن 57 کیلوگرم بزرگ سالان بدل شده است؛ یعنی او به زودی راهی مسابقات آسیایی و جهانی خواهدشد و البته از گفته هایش پیداست که رسیدن به این روزها برایش کار آسانی نبوده. احمد قرار است جوانی اش را به ورزش قهرمانی پیوند بزند و در آغاز این راه سخت، بیش از انتظار موفق بوده است.

تلاش، مهم تر از استعداد

موفقیت های هدیه حری، آن قدر متنوع است که او را به دانش آموزی همه چیز تمام تبدیل کرده است. او 16 سال دارد و با نقاشی اش توانست رتبه هفتم دنیا در جشنواره لوئی فرانسوا 2015 را به دست بیاورد. این نقاشی، تصویر تغییرشکل یافته خودش بود که در یک کاسه آش رشته منعکس شده بود و توانست تحسین داوران بین المللی را به خود جلب کند. 

از دیگر موفقیت هایش در مسابقات نقاشی داخلی که بگذریم، از افتخاراتی که در مسابقات قرآن، کتاب خوانی، ورزش و رویدادهای علمی به دست آورده است، نمی توان گذشت؛ مثلا سال97 در المپیاد ریاضی، مدال نقره استان را کسب کرد و در زمینه دانش پژوهی با ایده «سرم های دارای سنسور فشار» به عنوان ایده پرداز برتر شناخته شد. همچنین در مسابقات بسکتبال سال95 در المپیاد ورزشی، مقام دوم گروهی استان را به دست آورد و در ژیمناستیک نیز برتر شد.

ورود به هریک از این عرصه ها نیز قصه خودش را دارد و برخلاف آنچه به نظر می رسد، راهی سهل و هموار نبوده است. علاقه اش به نویسندگی را به کودکی هایش گره می زند؛ به قصه های مادر که باعث شد عاشق کتاب خواندن شود و پیش از ورود به مدرسه، خواندن و نوشتن را یاد بگیرد. این علاقه تا آنجا پیش رفت که هم زمان با هدیه، مادر و پدرش هم عضو کتابخانه شدند تا او بتواند هفته ای 15کتاب قرض بگیرد. 

اما این ها باعث نشد که او به صرف کتاب خواندن، نویسنده و شاعر شود و اگر اصرار چند سال پیش معلم ادبیاتش به سرودن حداقل یک بیت شعر نبود، هیچ وقت متوجه استعدادش در این زمینه نمی شد. تشویق های معلم و هم کلاسی ها باعث شد هدیه بی خیال این بخش از استعدادش نشود و با تمرین نوشتن نثر و گفتن شعر، سال91 در جشنواره قصه گویی رضوی، رتبه نخست و در سال 99 در جشنواره داستان نویسی هفته کتاب کودک، رتبه دوم را به دست بیاورد.

«نه» به نا امیدی

اولین موفقیت ها شیرین ترین هستند، مثل خاطره قبولی در آزمون تیزهوشان پایان دوره ابتدایی که آوین جعفریان، از آن با صفت «خاطره انگیز» یاد می کند. حس این نوجوان که اکنون پانزده سالگی را می گذراند، به ریاضی، با کسانی که از اسم این درس و حساب وکتاب هایش فراری اند، از زمین تا آسمان تفاوت دارد.

انس با ریاضی و لذت حل مسائل آن را از کلاس ششم ابتدایی به بعد بیشتر فهمید و دنباله علاقه اش را گرفت. یکی از نتایجش نیز شده است مدال های رنگارنگی که یکی پس از دیگری بر گردن می آویزد.
نخستین موفقیت خاطره انگیزی که آوین به آن اشاره می کند، این طور مقدمه موفقیت های بعدی اش شد: کلاس ششم بودم که با شرکت در المپیاد ریاضی آسیایی (2020Sasmo ) مدال طلا گرفتم. پس از آن توانستم مدال طلای علوم آسیایی (Vanda2020) و مدال نقره المپیاد خلاقیت (DrCT2020) را کسب کنم.

در فینال مسابقات المپیاد ریاضی همان سال که بین مدال آوران آسیایی برگزار شد، مدال برنز المپیاد ریاضی (Simoc2020) و مدال برنز المپیاد ریاضی (IJMO2020) را هم به  دست آوردم.
تکرار این موفقیت ها در سال2021 باعث شد که نوجوان نخبه شهرمان درزمره دانش آموزان پرافتخار آسیا (IJHS) باشد. حالا دیگر روال المپیادها دستش آمده است و با حسی خوشایند از جایگاه ویژه دانش آموزهای ایرانی در المپیادهای آسیایی ریاضی و علوم می گوید که با حضور 15 تا 25کشور دنیا در سطح خوب علمی برگزار می شود.