ستاد ازدواج آسان مهدی‌آباد زندگی ۵۰۰ زوج را شیرین کرد

 قرارمان دم دمای اذان ظهر در مسجد صاحب‌الزمان (عج) محله مهدی‌آباد است. وقتی می‌رسم خبری از زوج‌های جوانی که قرار بود برای عکس دسته‌جمعی حضور داشته باشند، نیست. از اعضای خود ستاد هم تنها چهار نفر حاضر هستند، تابلوی بی‌زرق و برق ستاد قسمتی از در مسجد را پوشانده است. بعد از چاق سلامتی از آقای صبوری می‌خواهم تا دفتر ستاد را نشانم بدهد، همراهش به دو طبقه بالای نمازخانه مسجد می‌رویم.

می‌رسیم به اتاقی تقریبا بزرگ که کف آن با چند فرش پوشیده شده است. بنری سمت راست از میله پاگرد آویزان است که عنوان ستاد روی آن چاپ شده است. سمت چپ اتاقی کوچک با شیشه سکوریت است که داخل آن چند صندلی، یک لباس عروس در مانکن و لوازم ساده‌ای برای مراسم عقد وجود دارد.

اساسا نمی‌شود از این ستاد و مکان انتظار لوازم مجلل، شیک و گران قیمت داشت. اینجا مکانی است برای برگزاری مراسم‌های عقد ساده و بی‌آلایش. جایی که قرار است جوان‌ها با قلبشان به هم پیوند بخورند نه دارایی‌هایشان. اینجا ستاد ازدواج آسان مهدی‌آباد است.

اولین ستاد مشهد

این ستاد از ابتدای شروع به کار تاکنون حدود ۵۰۰ زوج را به هم رسانده است. چه آن‌ها که جهیزیه و پول پیش خانه‌شان مانده بود، چه آن‌ها که هزینه مراسم عقد و عروسیشان را نداشتند و چه آن‌ها که از طریق این ستاد به یکدیگر معرفی شده‌اند. لحظات قبل از شروع نماز جماعت را غنیمت می‌شمارم و پای صحبت‌های آقای صبوری می‌نشینم.

حبیب‌ا... صبوری صحبت‌هایش را با معرفی خودش شروع می‌کند: حبیب‌ا... صبوری هستم، رئیس هیئت امنای مسجد حضرت ابوالفضل (ع)، عضو شورای اجتماعی محله و عضو ستاد ازدواج آسان محله مهدی‌آباد. این ستاد اولین ستاد ازدواج آسان مشهد بود.

بعد از راه‌اندازی ستاد ازدواج آسان و رونق گرفتن آن فعالیت‌های زیادی در این مجموعه انجام شد. از ایده تأسیس این ستاد خیلی تقدیر شد. حتی دو سال قبل به دستور شهردار وقت، همگی یازده نفر عضو ستاد ازدواج آسان به کربلا مشرف شدیم.

صبوری اساس تأسیس ستاد را این طور بیان می‌کند: تقریبا پنج سالی هست که ستاد ازدواج آسان شکل گرفته است. فعالیت رسمی با تصمیم اعضای شورای محله شروع شد. ایده اینطور مطرح شد که جایی باشد تا بتوانیم افراد محروم را به خانه بخت برسانیم. خوشبختانه این طرح اجرایی شد و حتی گسترده‌تر در امور خیریه هم وارد شدیم.

ستاد ازدواج آسان توانسته الگوی خوبی برای سایر مناطق و نواحی باشد. اکنون مطلع هستیم که این ستاد در همه مناطق شهر شکل گرفته است. فعالیت این ستاد مورد تشویق قرار گرفته و نتیجه رضایت بخشی داشته است. در ستاد ازدواج آسان مهدی آباد همه اعضای شورای محله فعالیت می‌کنند. همه ما خدمتگزار هستیم و امیدواریم بتوانیم خادمان خوبی برای مردم باشیم.

در این ستاد هرکس هرکاری از دستش بر بیاید دریغ نمی‌کند. من کفش ازدواج داماد‌هایی را که از طریق ستاد ازدواج آسان به خانه بخت می‌روند تهیه می‌کنم. مغازه کفش فروشی دارم. چهار دست لباس عروس خودم به کمک خیران به اینجا آوردم و زوج‌ها بعد از استفاده رایگان لباس‌ها را به ستاد تحویل می‌دهند تا سایر زوج‌ها هم بتوانند از آن‌ها استفاده کنند.

تهیه جهیزیه

صبوری ادامه می‌دهد: شیوه حمایت از نوعروسان محله به این صورت است که در ابتدا شناسایی می‌شوند بعد از آن کسانی که جهیزیه کلی نیاز دارند به خیران معرفی می‌کنیم و با همکاری این عزیزان جهیزیه تا حد مقدور آماده می‌شود.

زوج‌هایی که نیاز‌های جزئی‌تر داشته باشند این نیاز‌ها با کمک اعضا برطرف می‌شود. مثلا زوجی برای پنکه، چرخ خیاطی، جارو برقی مانده با کمک خود اعضا، دوستان و اقوام وسایل را تأمین می‌کنیم و نمی‌گذاریم برای یک یا دوتکه، ازدواج و رفتن به منزل خودشان به تعویق بیفتد و به خریدار و خیر بزرگ معرفی نمی‌کنیم.

 صفدری دیگر عضو ستاد هم توضیح می‌دهد: در حوزه جذب خیران هم همه همکاری داشتن به‌ویژه آقای نیازی، تا به حال بنده ۱۵۰ نفر را برای دریافت جهیزیه به خیریه‌ها معرفی کردم. این جهیزیه‌ها از مبلغ ۲ تا ۳ میلیون تومان است. اکنون هم ۱۵ نفر در نوبت دریافت کمک هزینه جهیزیه هستند.

حسین صفدری، عضو شورای محله مهدی‌آباد و رابط خیران، همچنین دبیر اجرایی ستاد مردمی ازدواج آسان است. او که دل پری دارد، ادامه می‌دهد: معاون فرماندار را به محله آوردیم، حرف زدیم، مصاحبه کردند و کلی وعده وعید، ولی هیچ خبری نشد، متأسفانه مناطق حاشیه شهر و کم برخوردار توسط مسئولان رسیدگی نمی‌شوند، ما هنوز استاندار را ندیدیم، آقای صولت مرتضوی یک‌بار پایش را اینجا نگذاشت و آقای تقی‌زاده هم هنوز نیامده‌اند.

تمام ارتباط ما با مسئولان می‌شود شهردار منطقه ۵ و رئیس و کارشناس فرهنگی ناحیه ۲. آقای قاضی‌زاده، نماینده مجلس، را دوبار به اینجا کشاندم، آمد و مسجد و مشکلات را دید و کلی وعده داد، ولی خبری نشد. محله ما خیلی ظرفیت دارد، ولی کسی نمی‌بیند. در این محله نخبه، مخترع و کارآفرین داریم، ولی کسی خبر ندارد.

معرفی جوان‌ها به یکدیگر

صبوری درباره معرفی خانواده‌های عروس و داماد به یکدیگر می‌گوید: بعضی افراد معرفی می‌شوند و بعضی افراد خودشان مراجعه می‌کنند. ضمن اینکه خانواده دختران و پسران جوان را برای تشکیل خانواده به هم معرفی می‌کنیم. از این طریق جوان‌ها در سن جوانی ازدواج می‌کنند و ازدواجشان عقب نمی‌افتد.

سن پایین هم ازدواج می‌کنند. البته ما خیلی موافق نیستیم و باید فهمیده شوند و به سن بلوغ برسند و تجربیاتی کسب کنند. هنوز پسر سربازی نرفته، کار ندارد و این‌ها خودش مشکلات بعد از ازدواج را به وجود می‌آورد.

پس از آن در صورتی که دوست داشته باشند مراسم عقدشان را در همین ستاد برگزار می‌کنیم. ازدواج آسان یعنی ساده و کم هزینه و با کمترین مخارج به خانه و زندگیشان بروند. مراسم عقد و عروسی یکی می‌شود. هر مراسم ازدواج فقط حدود پنج میلیون هزینه دارد.

همکاری با دیگر ستاد‌ها

صبوری درباره همکاری با دیگر ستاد‌ها هم می‌گوید: دو هفته پیش با ستاد ازدواج آسان محله آوینی جلسه خوبی داشتیم و تصمیم گرفتیم همکاری‌های دو جانبه گسترده‌تری را به نتیجه برسانیم. تجربه‌های بسیار خوب هر دو ستاد به کمک هم خواهد آمد تا دختران و پسران خوب محله را که آمادگی ازدواج دارند، اما امکانات ندارند وصلت دهیم.

با هم کار کردن دو محله کمک زیادی به رواج ازدواج‌های محلی خواهد کرد. تصمیم گرفتیم در روز ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) یک ازدواج بین محلات داشته باشیم و زوجین را به خانه بخت بفرستیم.

حسین صفدری که از ۲۵ سال پیش ساکن این محله است درباره تشکیل ستاد می‌گوید: جرقه ایجاد این ستاد در اردیبهشت سال ۹۳ خورد. آن زمان حاج آقا جعفریان هم خیلی به ما کمک کردند و اعضای اصلی ستاد بودند، ولی اکنون از این محله رفته‌اند، الان به بهانه این گفتگو خواستم اسمی از ایشان بیاورم.

بعد از ایده تشکیل ستاد، ثبتش دو سه ماهی طول کشید. اولین عقد در ستاد بلافاصله پس از ثبت صورت گرفت. خطبه عقد را هم حاج آقای جعفریان خواندند. در نمایشگاه بین‌المللی همراه دوستان به‌ویژه خانم فخروی چند مراسم عقد در غرفه ستاد با حضور مردم برگزار کردیم. در این ستاد می‌خواهیم به کمک خیران کمی از مشکلات سر راه زوج‌های جوان این منطقه محروم برداریم.

می‌خواهیم الگوی زندگی ساده زیستی اسلامی را رواج بدهیم. خدمات رایگان ما به زوج‌ها شامل خطبه عقد رایگان، سفره عقد، ماشین عروس، آرایش عروس است و تصویربرداری مراسم نیز رایگان انجام می‌شود. به تازگی  دوستان این زوج‌ها را به خیریه‌ها معرفی می‌کنند تا هم‌زمان که برای جهیزیه مراجعه کردند در فهرست نوبت سیسمونی هم قرار بگیرند.

ستاد دفتر مستقلی ندارد

صفدری ادامه می‌دهد: توقع اعضای ستاد ازدواج آسان مهدی‌آباد زیاد نیست، می‌گویند: متأسفانه خیران بیشتر در مناطق برخوردار حضور دارند و در همانجا کمک‌های خیرخواهانه‌شان را اعطا می‌کنند، تحت این شرایط این مناطق و محلات به اندازه کافی دیده نمی‌شوند و کسی به آن‌ها کمک نمی‌کند. از طرف سازمان‌ها هم همین طور مغفول مانده‌ایم.

اگر ما الان مشکل مکان نداشته باشیم و ستاد برای خودش دفتری داشته باشد می‌توانیم کمک‌های بیشتری از خیران جذب کنیم. اگر بخواهیم ذهن کسی را آماده اعطای کمک کنیم حتی مکان درستی برای صحبت کردن با او نداریم، مکانی که در آن بشود خیّر و نیازمند همدیگر را ببینند.

او می‌گوید: شهرداری منطقه ۵ در حد توان به ما کمک کرده و می‌کند. آقایان حیدری و صالحی، کارشناس و معاون فرهنگی منطقه و همچنین آقای فرهادیان، شهردار منطقه، خیلی به ما لطف دارند، ولی بیش از این و در سطح استانداری و فرمانداری به کمک دوستان نیاز داریم. من از فرماندار و شهردار مشهد درخواست دارم تا به محله ما بیایند.

همچنین از شورای شهر تقاضا دارم که نماینده‌ای به محله ما بفرستند و از نزدیک با شورای اجتماعی و فعالان محله آشنا شوند. دردشان را بشنوند و باهم به فکر چاره مشکلات باشیم. ما شورای اجتماعی محلات بازو‌های شورای شهر هستیم، صدای شورا در محلات هستیم. دست ما را بگیرند و ما را تنها نگذارند.

شیوه ازدواج صحیح

مرتضی قلعه شیری، امام جماعت مسجد صاحب الزمان (عج)، هم در تکمیل سخنان دیگر عضو‌های این ستاد می‌گوید: افتخار دوستی و همراهی عزیزان در ستاد ازدواج آسان را دارم. بنده دو سال است که به این محله آمدم. قبل از من دوستان زحمت ایجاد و انجام خدمات ستاد را به عهده گرفته بودند. دوست دارم در کنار عزیزان باشم و هر خدمتی که از دستم بربیاید انجام بدهم. امیدوارم شرایطی پیش برود که بیش از پیش به مردم خدمت کنیم. در اصل ستاد فقط برای عقد ساده در مسجد ایجاد نشده، اصل بر این است که روش و شیوه صحیح ازدواج رواج پیدا کند.

متأسفانه در جامعه ما مدگرایی و چشم و هم چشمی در ازدواج بیداد می‌کند. اصول مهم ما در ستاد اول ازدواج آسان و سبک گرفتن خانواده‌ها در وسایل و جهیزیه، سبک گرفتن در مقدار مهریه، پذیرش راحت‌تر در امر انتخاب است. می‌خواهیم که دختر و پسر‌های ما درگیر مدرک و مدرک‌گرایی نشوند. درگیر مسائلی مثل داشتن جهیزیه لوکس یا تهیه منزل بزرگ نباشند.

اکنون خانواده‌ها شرایطی برای ازدواج قرار دادند که در اسلام نبوده و نیست. می‌گویند جوان باید منزل و خودرو و کار مناسب داشته باشد تا به خواستگاری دخترمان بیاید. درصورتی که هم ما می‌دانیم و هم خودشان می‌دانند، پسری که تازه از سربازی آمده چیزی ندارد، پس‌اندازی ندارد.

مگر خودمان در جوانی و زمان ازدواج این‌ها را داشتیم که الان جوان‌ها داشته باشند. جوان‌ها باید کاری باشند و کار داشته باشند تا کم کم زندگیشان را بسازند. پیش آمده که به پدر دختر بگویم این شروطی که برای خواستگار دخترت گذاشتی سنگین است و جوان نمی‌تواند آن‌ها را تأمین کند. می‌گوید می‌خواهم از آینده دخترم مطمئن باشم. پاسخ این است که خود این‌ها آینده دخترانشان را خراب می‌کنند و بخت خوب ازدواج آن‌ها را از بین می‌برند.

بیکاری جوانان مهدی‌آباد بیداد می‌کند

قلعه شیری با ناراحتی زیاد از برخی مشکلات جوانان منطقه این‌گونه روایت کرد: یکی از جوان‌های همین محله چند روز پیش آمد و گفت پدرخانمش طلاق خانمش را گرفته است. زمان عقد وکالت نامه‌ای می‌گیرند و حق طلاق را به خودشان می‌دهند. پدر خانم، بیکاری پسر را علت طلاق ذکر می‌کند و اکنون قصد دارد دختر را به مردی ثروتمند شوهر دهد. پسر آمده بود و می‌گفت هرگز از پدر خانمم نمی‌گذرم و نفرینش می‌کنم.

 قلعه شیری از دخالت خانواده‌ها در زندگی جوانان گلایه می‌کند و می‌گوید: پدر و مادر‌های زیادی در زندگی دختر و پسر‌ها وارد می‌شوند و در خیلی موارد خودشان علت اختلاف و طلاق هستند. جوان‌ها هم کاش قبل از دادگاه به همین ستاد یا مسجد مراجعه کنند و  با دو بزرگ‌تر مشکلشان را در میان بگذارند، شاید قابل حل باشد و کار به جدایی ختم نشود.

در قرآن کریم آمده است که "زمانی که اختلافی بین زن و شوهر پیش آمد دو بزرگ‌تر از دو خانواده برای حل مشکل پیش بیایند" حالا این را مقایسه کنید با شرایطی که اکثر بزرگ‌تر‌ها خودشان برای طلاق فرزندشان پیش‌قدم می‌شوند.

وضعیت کارخانه‌ها و کارخانه‌داران هم بیداد می‌کند، عده‌ای از کارخانه‌داران افراد سودجویی هستند که اگر کوچک‌ترین فشار اقتصادی بر آن‌ها وارد شود بلافاصله تعدیل نیرو می‌کنند و از حقوق کارگر می‌زنند نه سود خودشان. کارخانه‌ای ۵۰ کارگر داشته و اکنون با ۲۰ کارگر کار می‌کند. جدا از این‌ها ابتدا خانواده‌ها باید آموزش ببینند که ملاک اول خوب بودن و با تقوا بودن جوانان است.

پیگیری از خیریه‌های سطح شهر در ستاد

خلیل‌ا... نیازی دیگر عضو فعال ستاد ازدواج آسان محله مهدی‌آباد می‌گوید: جوانانی به اینجا می‌آیند که همه چیزشان کامل شده، ولی پول پیش منزل را ندارند، ضامن وام ازدواجشان را ندارند. من تلاش می‌کنم در حد توان خود این مشکل را رفع کنم.

نیازی درباره سابقه تشکیل ستاد نیز می‌گوید: سال ۷۷ خیریه‌ای به نام انصار الزهرا (س) زیر نظر مسجد محله تشکیل دادیم. این خیریه با هدف رسیدگی به امور معیشتی نیازمندان تأسیس شد. قسمتی از کار خیریه تأمین جهیزیه دختران دم بخت بود. بعد‌ها و در ادامه توضیح دوستان ستاد را تشکیل دادیم. اکنون تعداد ۳۲ خیریه در تأمین جهیزیه دختران با ستاد ما همکاری می‌کنند.

در این بین خیریه‌ای در خیابان شهید حنایی هست که فعالیتشان در تأمین جهیزیه بسیار گسترده است قبلا این خیریه در خیابان دانش شرقی ۱۹ بود. تصور می‌کنم ماهانه کمک هزینه جهیزیه صد نفر را تأمین می‌کنند. این خیریه هم نهایت همکاری را با ستاد ما دارد.

به غیر از این خیریه‌های دیگر مثل بی بی نفیسه در بولوار پیروزی هم هستند که به دختران یتیم جهیزیه اعطا می‌کنند حتی در مواردی اقلام به عهده داماد را هم تأمین می‌کنند. ما از خیران خواهش می‌کنیم تا این جوانان را تنها نگذارند. مواردی بوده که در انتظار جهیزیه و پول پیش منزل دچار اختلاف شده‌اند و احتمال از هم پاشیده شدن زندگی مشترکشان بوده است. من و آقای صفدری ده‌ها نفر را برای وام ازدواج ضمانت کرده‌ایم.

دربه در اداره شدیم تا بتوانیم به میزان همه حقوقمان ضمانت کنیم. خیلی‌ها نتوانستند سرموقع پرداخت کنند و خیلی‌ها کلا پرداخت نکردند، ماهانه مبلغ زیادی از حقوقمان کسر می‌شود تازه مشکلاتی به خاطر همین ضمانت‌ها برای آقای صفدری پیش آمده که بماند.

در حوزه اشتغال هم با همکاری جناب آقای دکتر خانی‌زاده، دبیر کانون انجمن‌های کارفرمایی صنایع خراسان رضوی، ده‌ها نفر را در مجموعه‌های شهرک صنعتی مشغول به کار کرده‌ایم. جوان‌ها باید کار داشته باشند تا بتوانند ازدواج کنند و زندگیشان را مدیریت کنند.

نیازی از توقع بالای برخی خانواده‌ها گلایه دارد و می‌گوید: خانواده‌ها مهریه را خیلی بالا می‌زنند طوری که انگار آماده جنگ هستند. دویست یا سیصد سکه آن‌هم به مبلغ هر کدام سه، چهار میلیون تومان خودش شوخی است. این مقدار مهریه باتوجه به اوضاع اقتصادی مردم این منطقه کمی غیرطبیعی است. الگوی ما حضرت علی (ع) و فاطمه زهرا (س) است.

یک بار در اختلاف دو خانواده مطلع شدیم و به دادگاه مراجعه کردیم، داماد را دیدیم که به دست و پایش زنجیر بود مثل قاتل‌ها، صحنه دردناکی بود، کسی که قرار بود به خانه بخت برود روانه بازداشتگاه و زندان شده بود، آن هم برای مهریه. خانواده‌ها درگیر چشم و هم چشمی شده‌اند و زندگی راحت و شیرین را از گلوی خودشان و فرزندانشان زده‌اند. جهیزیه گرانی که ممکن است سال‌ها استفاده نشود چه ارزشی دارد؟

* این گزارش ۲۲ مرداد ۹۷ در شماره ۳۰۳ شهرآرامحله منطقه ۵ چاپ شده است.