دانیال محمدزاده یازده اختراع ثبت شده دارد

با وجود اینکه به رشته فیزیک و نجوم علاقه داشت خیلی اتفاقی و بنا به توصیه یکی از کارشناسان رشته عمران وارد این عرصه می‌شود.او پس از گذراندن دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد خود را در همین رشته با گرایش خاک و پی در دانشگاه فردوسی مشهد به اتمام می‌رساند و سپس مشغول به تدریس در دانشگاه می‌شود.

دانیال محمدزاده شادمهری در طول دوران تحصیل خود تاکنون تحقیقات زیادی انجام داده که به ارائه ۴۰ مقاله و چاپ ۱۲ مورد آن در مجلات ISI  منجرشده است.

همچنین در چندین کنفرانس داخلی و خارجی سخنرانی داشته و از سال ۹۵ تاکنون داور بین‌المللی کنفرانس‌های علمی خارجی و داخلی و مجلات نمایه ISI است.این نویسنده و مؤلف که ۱۱ طرح پژوهشی انجام داده، طی سال‌های ۹۲، ۹۳ و ۹۴ به صورت متوالی به عنوان پژوهشگر برتر دانشگاه فردوسی مشهد معرفی شده و از سال ۹۵ داور نمایشگاه‌های پژوهش، فناوری و مسابقات ایده است.

۱۱ اختراع به نام او ثبت شده و اکنون مشاور عالی انجمن مخترعان خراسان رضوی است. سال ۹۵ از طرف بنیاد ملی نخبگان عنوان مخترع برگزیده را به خود اختصاص می‌دهد. طی سال‌های ۹۴ و ۹۵ از طرف دانشگاه‌های اتریش و آمریکا و امسال از طرف دانشگاه هلند پیشنهاد بورسیه تحصیلی برای مقطع دکترا را دریافت کرده و عضو انجمن مهندسی آمریکا (ASCE) است.

همچنین به تازگی از سوی مؤسسه پابلونز در شمار یک درصد داوران برتر ژورنال‌های (ISI) جهان قرار گرفته است.عنوان پژوهشگر برتر در اولین جشنواره تقدیر از پژوهشگران ایرانی، پژوهشگر برتر شهرداری مشهد در ۳ محور مقالات علمی، طرح‌های پژوهشی و طرح‌های نوآورانه و فناوری- اختراعات، کسب مقام سوم در مسابقات قایق بتنی کشور و کسب مقام سوم بتن اقتصادی (داوری در مسابقات ملی بتن)، منتخب و مدعو عضویت در فدراسیون جهانی محاسبات نرم (WFSC)، مخترع و پژوهشگر برگزیده در نهمین جشنواره استانی علم و فناوری و اختصاص پایان نامه برتر در نخستین جشنواره پایان‌نامه‌های برتر سال (جشنواره خیام)، از دیگر افتخارات او است.  

دوست دارم پرفسور باشم

محمدزاده به دوران کودکی‌اش اشاره می‌کند و می‌گوید: از ابتدا فردی کنجکاو بودم و اسباب بازی‌هایم را باز می‌کردم تا ببینم چطور کار می‌کند. از طرفی هر وقت دیگران می‌پرسیدند دوست داری در آینده چه شغلی داشته باشی، می‌گفتم می‌خواهم پرفسور شوم.

همین علاقه‌ام موجب می‌شد که وقت زیادی برای درس خواندن می‌گذاشتم. مادر، پدربزرگ و مادربزرگم فرهنگی بودند و همین جو فرهنگی موجب شد اهمیت بیشتری به درس بدهم.او نه تنها تا پایان پیش دانشگاهی با نمرات عالی قبول شد بلکه حتی در دانشگاه هم جزو دانشجویان برتر بود و از معدود کسانی است که به پایان‌نامه‌اش نمره ۲۰ داده‌اند.

البته پایان نامه‌اش هم جزو پایان نامه‌های برتر در جشنواره‌های کشوری انتخاب شده است. محمدزاده تا ۲۳ سالگی هیچ اختراعی نداشته، اما در ترم اول کارشناسی ارشد، استادش سر کلاس موضوعی را مطرح می‌کند که به دنبالش ایده‌ای در ذهن او خطور می‌کند و به اختراع دستگاه نمونه‌گیر خاک منجر می‌شود. این اختراع او در ساخت و ساز‌ها و پروژه‌های بزرگ کاربرد دارد چرا که در این پروژه‌ها باید از خاک نمونه‌گیری کنند تا ببینند آیا می‌تواند وزن سازه را تحمل کند یا نه؟

در نمونه‌های فعلی، یک کارگر، زمین را حفر می‌کند و بعد با بیل، مقداری نمونه برمی‌دارند که در این کار، چون خاک دست خورده می‌شود احتمال خطای زیادی وجود دارد، اما با کمک دستگاهی که محمدزاده اختراع کرده است تا ۹۵ درصد خاک دست نخورده باقی می‌ماند.

این اختراع او سال ۹۵ در مسابقات بنیاد ملی نخبگان به عنوان برگزیده انتخاب می‌شود. از این پس اختراعات دیگر او شروع می‌شود و با کمک دوستانش دستگاه‌های تثبیت خاک با سیستم هدایت اتوماتیک، تزریق خاک هوشمند، تعیین حجم بتن هوشمند و. را می‌سازد.  

پروسه دلسرد کننده ثبت اختراع

این پژوهشگر برتر به پروسه طولانی و دلسرد کننده ثبت اختراع اشاره می‌کند و می‌افزاید: اکنون ابتدا مخترع، ایده‌اش را مکتوب و در سایت ثبت می‌کند، پس از بررسی و تأیید کارشناس تهران، پروپوزال به مرجع ذی‌صلاح در هر شهری ارجاع داده می‌شود، اما ممکن است کارشناس مربوط تا ماه‌ها آن را نخواند و یا به فرد دیگری واگذار کند.

در این بین، مخترع اطلاعی ندارد که داوری اثرش به دست چه کسی سپرده شده است و هیچ پیگیری خاصی نمی‌تواند انجام دهد. هرچند این ناآگاهی مخترع از اینکه ایده یا اختراعش در دست چه کسی است، از این جهت که زد و بند‌های بین مخترع و داور را کم می‌کند، خوب است، اما وقتی پروپوزال، ماه‌ها دست استاد یا مسئول مربوط می‌ماند یا حتی در بین برگه‌ها گم می‌شود، در حق مخترع کم لطفی می‌شود و او را بی انگیزه می‌کند.

خودم ۳ اختراع دیگر دارم که ۲ سال است برای ثبت آن‌ها اقدام کرده‌ام، اما به دلیل روند بسیار طولانی، پیگری ثبت آن‌ها را انجام نداده‌ام.این جوان مخترع ادامه می‌دهد: حدود ۴۰ ایده دیگر دارم که می‌توان آن‌ها را به ثبت رساند، اما این‌قدر این روند سخت و ناامید کننده است که به راحتی نمی‌توان واردش شد.او مخترع نبودن داوران را یک ضعف دیگر می‌داند و می‌گوید: پروپوزال مخترعان در اختیار افرادی قرار می‌گیرد که هر چند ممکن است به لحاظ علمی درجه بالایی داشته باشند، اما در بیشتر موارد حتی یک اختراع نداشته‌اند و همین امر موجب می‌شود که به یک ایده اختراعی مانند مقاله نگاه کنند و ایراداتی بگیرند که برای اختراع چندان مقبول نیست.

وقتی پروپوزال، ماه‌ها دست مسئول مربوط می‌ماند، در حق مخترع کم لطفی می‌شود

انتظار چند ساله

محمدزاده  با بیان اینکه روند ثبت اختراع کنونی در ایران اشتباه است و نباید داوری یک اختراع را فردی که مخترع نیست انجام دهد، می‌افزاید: می‌توان کارگروهی تشکیل داد که اعضای آن از مخترعان مورد اعتماد شهر‌های مختلف باشند و به عنوان مثال هر ماه یک بار این اعضا به تهران بیایند و همانجا کار داوری آثار را انجام دهند.

او با انتقاد از اینکه مخترعان نه تنها هزینه ساخت اختراعاتشان بلکه حتی هزینه داوری را هم باید خودشان پرداخت کنند، اظهار می‌کند: با وجود این همه هزینه، مخترع در نهایت باید چندین ماه یا حتی چند سال منتظر باشد تا ببیند نتیجه داوری اثرش چه می‌شود و این روند، بسیاری از مخترعان را ناامید و دلسرد کرده است.

این مخترع جوان می‌افزاید: در مسابقات ایده، هر مخترعی ایده‌اش را ثبت می‌کند و با فرض اینکه برگزیده هم شود، هیچ پشتیبانی از ایده‌اش صورت نمی‌گیرد و هر فرد دیگری می‌تواند آن را بردارد و به نام خودش ثبت کند. در سایر کشورها، تمام فناوری‌های شرکت‌های مختلف از جمله اپل، سامسونگ، ال‌جی و ... ثبت شده و هیچ شرکت دیگری حق ندارد بدون طی مراحل قانونی، از ساده‌ترین فناوری شرکت دیگری استفاده کند، اما متأسفانه در ایران این‌گونه نیست.

محمدزاده با تأکید بر اینکه باید شرکت‌هایی داشته باشیم که از ایده و اختراعات مخترعان به درستی حمایت کنند، اظهار می‌کند: اکنون شرکت‌هایی در ایران هستند که از مخترع پول می‌گیرند تا اختراعش را به ثبت برساند و بعضاً کار خاصی انجام نمی‌دهند و حتی مخترع را دور می‌زنند، اما بعضی شرکت‌های دیگر هم هستند که در آن چند مخترع حضور دارند و اختراعی را انجام می‌دهند، سپس هر کس بخواهد، با پرداخت مبلغی پول، آن اختراع را به نام او ثبت می‌کنند.

او با ابراز تأسف به این رویه ادامه می‌دهد: متأسفانه شاهد آگهی‌هایی هستیم که در آن‌ها می‌خوانید ثبت مقالات ISI انجام می‌شود و این بدان معنی است که مقاله را یک نفر دیگر می‌نویسد، اما به نام فرد دیگری ثبت می‌شود.  

تداخل اختراعات مخترعان با منافع برخی سرمایه‌داران

مخترع و پژوهشگر منطقه ۱۱ تأکید می‌کند: در روند فعلی نه تنها سایر کشور‌ها دید مناسبی به شیوه کار ما ندارند بلکه خود مخترعان هم دلسرد و ناامید شده و به راحتی جذب سایر کشور‌ها می‌شوند.او با اشاره به اینکه از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ تعداد زیادی مخترع یا استعداد درخشان از کشور خارج شده و از محصلان دانشگاه صنعتی شریف فقط تعداد اندکی در کشور مانده‌اند، می‌افزاید: در کشور‌های پیشرفته امکانات بسیار زیادی در اختیار مخترعان و پژوهشگران قرار می‌دهند، اما در کشور ما شاهدیم که نه تنها امکانات به آن‌ها داده نمی‌شود بلکه حتی گاهی مخترع و پژوهشگر مورد بی احترامی قرار می‌گیرد.

این جوان مخترع در ادامه درباره اینکه پارتی بخش مهمی از استخدامی‌ها را تشکیل می‌دهد ابراز تاسف می‌کند و می‌گوید: متأسفانه برخی مخترعان گلایه دارند و معتقدند اگر آن‌ها یا حتی یک فرد عادی، در محیط کار بسیار فعال باشد، مدیر مافوقش نگران می‌شود که مبادا این فرد، جای او را بگیرد بنابراین نه تنها مورد حمایت قرار نمی‌گیرند بلکه ممکن است با رفتار‌های نامناسبی مواجه شوند.

محمدزاده، ادامه می‌دهد: بسیاری از مشکلات کشور از سوی مخترعان خودمان حل می‌شود، اما متأسفانه واردکنندگان برخی کالا‌ها برای اینکه منافع خودشان به خطر نیفتد با روش‌های مختلف، مانع استفاده کردن از اختراعات مخترعان می‌شوند. همچنین عده‌ای از استادان و مسئولان به جای اینکه به جوانان و مخترعان خودمان اعتماد کنند دنبال این هستند که ببینند کشور‌های دیگر چه مسیری را طی کرده‌اند.

او که در حال تألیف ۴ کتاب با عنوان «راهنمای اجرایی بتن غلتکی در روسازی‌های شهری»، «راهنمای اجرایی و چک لیست نظارتی _ اجرایی در روسازی‌های شهری»،  «محاسبه ضریب فشردگی خاک با استفاده از هوش مصنوعی» و «ماشین آلات ساختمانی» است، از اعضای شورای شهر می‌خواهد جلساتی را با مخترعان برگزار کنند تا مشکلاتشان را بشنوند و در حد امکان از آن‌ها حمایت به عمل آورند و بودجه‌ای را برای حمایت از مخترعان در نظر بگیرند.

 این مهندس عمران که مشاور شهردار منطقه ۹ بوده است، بسیاری از فعالیت‌های عملی خود را مدیون فرصتی می‌داند که شهرداری در اختیار او قرار داده است و توضیح می‌دهد: بعد از ورود به شهرداری مشهد طرح‌های پژوهشی متعددی را در راستای حل مشکلات پروژه‌های شهری بر عهده گرفتم که از آن جمله می‌توان به برگزیده شدن ۳ طرح پژوهشی راهنمای اجرای آسفالت، چک لیست نظارتی- اجرایی آسفالت و بازیافت سرد و ارائه آن‌ها در شورای اسلامی شهر مشهد اشاره کرد.  

مباحثه علمی در مجلس عروسی

در ادامه، فریبا منظمی حقیقت، مادر دانیال محمدزاده، که در جمع ما حضور دارد نسبت به حمایت نکردن از مخترعان ابراز ناراحتی کرده و اظهار می‌کند: اکنون مهم‌ترین حامی مخترعان خانواده‌های آن‌ها هستند و اگر خانواده‌ای به هر دلیلی نتواند از فرزند مخترعش حمایت مالی و معنوی داشته باشد، این استعداد‌های درخشان به هدر می‌رود.

او معتقد است مخترعان ذهن‌های فعالی دارند و دوست دارند ایده‌هایشان را به منصه ظهور برسانند و اگر نتوانند در این مسیر قرار گیرند ممکن است دچار ناامیدی و افسردگی شوند.منظمی به علاقه بسیار زیاد دانیال به درس و مطالعه اشاره  و اظهار می‌کند: زمانی که دانیال غرق در مطالعه است، گذشت زمان را متوجه نمی‌شود.

دانیال خیلی به کتاب و تحقیق علاقه دارد و هر کجا موقعیت فراهم باشد مطالب علمی را دنبال می‌کند. به عنوان مثال چند وقت پیش در عروسی اقوام، یکی از استادان حضور داشتند و دانیال تمام مدت زمان مجلس را درحال صحبت علمی با این استاد بود.

این فرهنگی بازنشسته از مسئولان تقاضا دارد توجه بیشتری به مخترعان جوان داشته باشد تا آن‌ها بتوانند در پیشبرد اهداف صنعتی و پیشرفت کشور نقش مؤثرتری داشته باشند.گفتنی است، هم اکنون محمدزاده، به عنوان مسئول دپارتمان نخبگان و ارتباط با صنعت نظام مهندسی، انتخاب شده و امیدوار است با حمایت‌های سازمان نظام مهندسی و دیگر مهندسان بتواند ایده‌های کاربردی در زمینه مهندسی به اجرا در بیاورد.

* این گزارش پنج شنبه، ۲۲ آذر ۹۷ در شماره ۳۰۸ شهرآرامحله منطقه ۱۱ چاپ شده است.