اگر "فرشته عاقل" باشی، کیوکوشین را انتخاب می‌کنی!
فرشته عاقل، بانوی رزمی‌کار و پرافتخار ساکن بولوار شاهنامه، از سیزده‌سالگی وارد هنر‌های رزمی شود و سال۹۴ در رشته کیوکشین مقام اول کشور را به دست می‌آورد.
وقتی درباره اهمیت ورزش برای بانوان صحبت می‌شود، همه به‌اتفاق، سر تکان داده و آن را امری ضروری می‌خوانند، اما به‌محض پیش‌کشیدن موضوع هنر‌های رزمی، جبهه‌گیری‌ها تغییر می‌کند و حتی برخی روشن‌فکران، آن را مناسب حال بانوان نمی‌دانند.
خشن، مردانه، پرخطر و... معمولاً تعاریفی است که در‌کنار هنر‌های رزمی قرار گرفته و موجب می‌شود بسیاری از والدین، دختران خود را از پرداختن به این رشته منع کنند.
فرشته عاقل، بانوی رزمی‌کار و پرافتخار ساکن بولوار شاهنامه، از معدود بانوانی است که شانس حمایت تمام‌قد پدر و مادر را در این زمینه داشته است؛ او والدینش را مهم‌ترین حامیانی معرفی می‌کند که در‌مقابل تمامی مخالفت‌های فامیل ایستادند و به او اجازه دادند از سیزده‌سالگی وارد هنر‌های رزمی شود و در این راه رشد کند.
عاقل در این گفتگو تلاش دارد ضمن پاسخ‌دادن به ناگفته‌های هنر‌های رزمی، اتهامات مطرح‌شده علیه هنر‌های رزمی بانوان را رفع کند.
- افتخاراتی که عاقل را راضی نمی‌کند!
مقام اول کیوکوشین ایران در سال۹۴، مقام‌های اول و سوم سبک‌های آزاد استانی و مقام‌های اول و دوم کیوکوشین استانی ازجمله افتخاراتی است که فرشته عاقل از سیزده‌سالگی تاکنون کسب کرده است؛ اما او که قله افتخاراتش را قهرمانی در مسابقات برون‌مرزی قرار داده به این مقام‌ها راضی نمی‌شود و شبانه‌روز درحال تلاش است تا به هدف نهایی‌اش دست یابد.
- فرشته عاقل کیست؟
بیست‌و‌دوساله دارای دیپلم حسابداری و عاشق کیوکوشین و مربی‌اش است؛ او که از سیزده‌سالگی، ورزش را با تکواندو آغاز کرده، بعداز مدت اندکی با «زهرا شیری» آشنا شده و پی به توانایی و استعدادش در رشته کیوکوشین می‌برد؛ او از همان زمان عاشقانه این رشته ورزشی را با کمک تنها مربی‌اش دنبال می‌کند.
فرشته عاقل می‌گوید: «حدود پنج‌سال است تکواندو را رها کرده و کیوکوشین را انتخاب کرده‌ام. از وقتی وارد رشته کیوکوشین شدم، مقام‌های زیادی به‌دست آوردم و متوجه شدم استعدادم در این رشته زیاد است. از‌آنجا‌که کیوکوشین را با خانم زهرا شیری شروع کردم، تلاشم این بوده که همواره شاگرد ایشان باشم.
به‌دلیل نبود هیچ‌گونه حمایت دولتی از رشته کیوکوشین، مربی‌ام ناچار است هر‌ازچند‌گاهی باشگاهش را عوض کند؛ در این مدت ۱۰باشگاه عوض کردیم. برای من مهم نبود خانم شیری به کدام باشگاه و در کدام منطقه شهری می‌رود؛ هرجا ایشان می‌رفتند من هم همراهشان بودم.»
فرشته عاقل سختی رفت‌و‌آمد تا پنجتن و حتی گلبهار را به‌خاطر مربی‌اش تحمل کرده است. او که در‌حال‌حاضر کمربند مشکی دان۲ دارد، علاوه‌بر تمرین نزد مربی در گلبهار، چند روز در هفته را هم در باشگاهی در محله حاجی‌آباد آموزش می‌دهد. تأسیس باشگاه مستقل در محله فردوسی از دیگر هدف‌های ورزشی فرشته عاقل است.
- امروزه بسیاری از مردم و حتی روشن‌فکران ورزش‌های رزمی را برای بانوان مناسب نمی‌بینند. اوضاع در خانواده شما به چه شکل است؟
در موضوع ورزش، تنها حامیان من پدر و مادرم بودند. برادر بزرگم و کل فامیل مخالف بودند و هنوز هم رضایتی ندارند. به‌عقیده آن‌ها ورزش رزمی برای دختران مناسب نیست؛ در‌صورتی‌که به عقیده من وقتی یک خانم ورزش رزمی می‌آموزد دفاع شخصی، اعتماد‌به‌نفس و خود‌شناسی را نیز یاد می‌گیرد.
این موارد نه‌تن‌ها باعث کاسته‌شدن از ویژگی‌های زنانه نمی‌شود که در‌واقع آن‌ها را قادر می‌سازد تا با ترس کمتر و دیدگاهی بازتر وارد جامعه شوند. یا متأسفانه برخی از اقوام و دوستان می‌گفتند می‌خواهی رزم یاد بگیری که شوهرت را کتک بزنی یا پدرت را؟! یعنی تنها تصوری که آن‌ها از ورزش رزمی دارند، کتک‌زدن دیگران آن هم همسر و پدر است!
در‌حالی‌که ورزش‌های رزمی به‌خودی‌خود خشن نیستند و این ما هستیم که برداشت عجیبی از ورزش‌های رزمی داریم. درست است که ورزش‌های رزمی براساس اصل دفاع از خود ساخته شده و پیشرفت کرده‌اند، اما احترام و دفاع از صلح و دوستی، زیربنای این ورزش‌هاست.
یک هنرجوی رزمی‌کار می‌آموزد که همیشه با حرکات دفاعی شروع کند، نه با حمله و در هر کدام از مراحل این رشته (کمربندها) هنرجو مسائلی مانند نظم و انضباط، احترام و تواضع، صبر و تحمل، بردباری و شکیبایی و استقامت و روحیه شکست‌ناپذیری را یاد می‌گیرد.
- حرف‌های مردم در تصمیم تو تأثیر نداشته است؟
هرچه بیشتر دراین‌باره حرف می‌زنند، من بیشتر انگیزه پیدا می‌کنم. با خودم گفتم یک روز ثابت می‌کنم که چرا این رشته را انتخاب کرده‌ام و مقام‌ها را چرا به من می‌دهند. خلاصه اینکه حرف‌ها را زیر پایم گذاشتم که شدم این و امیدوارم که خدا کمک کند و بتوانم بالاتر روم.
- چند برادر و خواهر هستید؟ سایر اعضای خانواده با دیدن موفقیت‌های تو به این ورزش علاقه‌مند نشدند؟
چهار برادر دارم و خودم تک‌دخترم. برادر بزرگ‌ترم با‌توجه‌به حرف‌های مردم با شرکت من در ورزش‌های رزمی مخالفت می‌کرد، اما پدرم با اینکه جانباز و فردی معتقد است بسیار روشن‌فکرانه به این ورزش نگاه می‌کند و وقتی علاقه و موفقیت من را در این راه می‌بیند، نه‌تن‌ها مخالفت نمی‌کند که مرا مورد تشویق هم قرار می‌دهد.
برادران کوچک‌ترم هم به من افتخار می‌کنند. یکی از برادرانم هفت‌ساله است؛ هرگاه اتفاقی در مدرسه برایش می‌افتد یا کسی اذیتش می‌کند، می‌گوید «آبجیم می‌آید و حسابتان را می‌رسد.» با من تماس می‌گیرد و می‌گوید «می‌شود به مدرسه‌مان بیایی؟»
وقتی با اصرار می‌پرسم چرا، می‌گوید «فلانی مرا کتک زده. می‌خواهم بیایی و انتقام مرا بگیری.» برادر دیگرم هم الان چهارده ساله است. تا چند‌سال پیش هر‌وقت کسی او را اذیت می‌کرد، به من می‌گفت.
- واقعاً می‌روی و بچه‌ها را کتک می‌زنی؟
بخش مهمی از آموزش‌های رزمی به چگونگی پرهیز از رویارویی و نبرد اختصاص دارد. من هم با برادرانم صحبت می‌کنم و این آموزش‌ها را برایشان بازگو کرده و آن‌ها را از دعوا و جدل منع می‌کنم.
- تا‌به‌حال خودت با کسی درگیر نشده‌ای؟
برای دفاع از خود، یک‌بار درگیر شدم. چند سال پیش فردی بود که در بولوار شاهنامه چندین‌بار مزاحمم شد، اما من به او توجه نمی‌کردم. یک‌بار که دم غروب تنها بودم، این فرد به همراه فرد دیگری مزاحمم شدند و می‌خواستند مرا به‌زور ببرند. آن‌ها مرا هل دادند و به دیوار زدند.
مجبور شدم از خودم دفاع کنم. هر دویشان را زدم و خوشبختانه اتفاقی برایم نیفتاد و درنهایت هم قانون، حق را به من داد. پدرم خوشحال بود که اتفاقی برایم نیفتاده، ولی با‌این‌حال کمی ترسیده بود و بعداز آن، باشگاه‌رفتن را غدغن کرد. اما وقتی قانون، حق را به من داد و پدرم هم علاقه من را دید، دوباره راضی شد.
از وقتی این ماجرا در‌میان همسایگان و آشنایان پیچیده، دیگر کسی طرف من نمی‌آید و خوشبختانه بعداز آن، مشکلی برایم به وجود نیامده است. حتی برخی همسایگان و اهالی محله با شنیدن این ماجرا ترغیب شده و دخترانشان را در کلاسم ثبت‌نام کرده‌اند.
- یعنی آموزش هم می‌دهی؟
بله؛ در‌حال‌حاضر در باشگاهی در محله حاجی‌آباد چند شاگرد دارم. به‌طور‌کلی هنگامی‌که رزمی‌کاری از سطح مبتدی (سفید، آبی، زرد) به سطح متوسط می‌رسد، بسیاری از مربیان اصرار دارند که وی به رزمی‌کاران سطح پایین‌تر آموزش دهد؛ زیرا اغلب لازم است که دارندگان کمربند قهوه‌ای پیش‌از رسیدن به سطح مشکی، استعداد مربیگری خود را نشان دهند.
- هدف نهایی‌ات در ورزش چیست؟
اوایل عاشق مدال و حکم بودم، ولی الان بیشتر دوست دارم تجربه کسب کنم. البته دستیابی به مقام قهرمانی در مسابقات برون‌مرزی، همواره یکی از هدف‌های اصلی من بوده است.
- تا جایی که بنده اطلاع دارم کیوکوشین مسابقات المپیک یا آسیایی ندارد؛ برای رسیدن به این هدف نمی‌خواهی رشته ورزشی‌ات را تغییر دهی؟
این حرفی است که خیلی‌ها به من گفته‌اند. چند رشته را هم رفتم و دیدم؛ حتی یک‌بار هم خواستم برگردم به تکواندو، اما راستش را بخواهید، نتوانستم به مربی و رشته‌ام پشت کنم. من عاشق کیوکوشین هستم و این رشته‌ای است که من در آن مهارت دارم و توانستم مدال بگیرم.
حتی برخی می‌گویند هنر‌های رزمی را کنار بگذار و در خانه به کار‌های هنری بپرداز، اما هر‌کس را بهر کاری ساخته‌اند؛ من هم فقط کتک‌خوردن و کتک‌زدن بلدم!
- از مشکلات کیوکوشین برایمان بگو.
هر رشته ورزشی، مشکلاتی دارد و مشکل کیوکوشین هم این است که حمایت نمی‌شود. رشته‌های دیگر در فضای مجازی و حقیقی ما را بسیار تحقیر می‌کنند. اما به عقیده من کیوکوشین، یکی از رشته‌های قوی است. من این را باور دارم و آن‌قدر به تلاشم ادامه می‌دهم تا درنهایت به مسابقات جهانی راه یابم.
- ورزش رزمی خطر ندارد؟
برخلاف آنچه اغلب تصور می‌شود، میزان بروز آسیب‌های جدی در این ورزش کمتر از بسیاری از رشته‌های ورزشی است و میزان بروز صدمه با میزان مهارت ورزشکار (رنگ کمربند) رابطه معکوس دارد. شایع‌ترین آسیب در اغلب ورزش‌های رزمی کبودی است؛ به‌طوری‌که ۴۰درصد از مصدومیت‌های این رشته را کبودی تشکیل می‌دهد، یعنی در مقایسه با دیگر ورزشکاران آسیب‌هایی مانند شکستگی و ترک‌خوردگی کمتر در رزمی‌کاران دیده می‌شود.
دلیل اصلی، صدمه‌های ورزشی نیز آماده‌نبودن بدن، گرم‌نکردن پیش‌از شروع فعالیت و استفاده از تکنیک‌های نادرست است؛ بنابراین استفاده از وسایل محافظتی برای ساق، پا، دست، بازو و قفسه سینه و گرم‌کردن مناسب حداقل ۱۵دقیقه قبل‌از ورزش عمدتا با انجام حرکات کششی و استفاده‌از تکنیک‌های صحیح به نحو محسوسی صدمه‌های ورزشی را در این‌گونه ورزش‌ها کاهش می‌دهد؛ چون درصد قابل ملاحظه‌ای از صدمه‌ها هنگام خستگی ورزشکار رخ می‌دهد؛ بنابراین باید به کودکان گوشزد کنیم هرگاه خسته شدند، استراحت کنند.
- تاکنون در حین مسابقات آسیب ندیده‌ای؟
اوایل زیاد دست و پایم کبود می‌شد، اما خوشبختانه آسیب جدی ندیدم.
- اگر بخواهی دیگران را ترغیب به هنر‌های رزمی کنی، چه می‌گویی؟
در جامعه کنونی ما که در بازی‌های کودکان به‌خصوص دختران، تحرک و فعالیت نقشی ندارد، شروع این ورزش‌ها در سنین پنج تا هفت سالگی ممکن است در رشد فیزیکی، توانمند‌سازی بدن کودک و افزایش سرعت عمل و واکنش عضلات نقش داشته باشد.
علاوه‌بر مهارت و دقت، سرعت، نقش بسیار کلیدی و مهمی در ورزش‌های رزمی دارد. یک رزمی‌کار خوب باید توانایی تشخیص فرصت‌ها و شناخت حرکات بعدی حریف را در خود تقویت کند تا با تشخیص و تغییر به‌موقع، به عمل حریف واکنش نشان دهد.
حس لامسه نیز به‌مرور زمان با تمرین‌های رزمی افزایش می‌یابد و د‌رنتیجه فرد می‌تواند جهت یا مسیر نیروی بدنی حریف را سریع تشخیص دهد. وقتی کودک هنگام تمرین مجبور می‌شود در‌مقابل چند مهاجم از خود دفاع کند، باید پیش‌از دیدن فرد مهاجم، صدایش را بشنود.
پس یکی از مهارت‌هایی که یک رزمی‌کار باید بیاموزد، دقت در تشخیص صداهاست. در رده‌های بالاتر، سرعت انطباق بسیار بالا، به عکس‌العمل‌های فرد اجازه می‌دهد تا روند انتخاب حرکات، خودکار انجام شود؛ بنابراین کودکانی که از‌نظر رفتاری کندتر هستند، از این تمرین‌های سرعتی و تقویت هماهنگی گوش و عضلات و عکس‌العمل آن‌ها سود بسیار می‌برند.
- توانسته‌ای با این صحبت‌ها کسی را به هنر‌های رزمی علاقه‌مند کنی؟
بسیاری از دختران محله را نه‌تن‌ها به کیوکوشین که به سایر رشته‌های رزمی نیز علاقه‌مند کردم؛ حتی برخی از دختران می‌گفتند کیوکوشین، سخت است. آن‌ها را با هزینه خودم به باشگاه‌های دیگر می‌بردم تا رشته دلخواهشان را انتخاب کنند.
- امکانات باشگاهی که در‌حال‌حاضر در آن آموزش می‌دهی، خوب است؟
بله؛ تشک تاتامی خوب، فضای بزرگ و... همه‌چیزش خوب است؛ تنها مشکل این است که ظاهرش به باشگاه نمی‌خورد و بیشتر شبیه خانه است.
- برای افزایش تعداد باشگاه‌ها کاری نکردید؟
یک باشگاه برای محدوده بزرگ توس کم است؛ قصد دارم اگر خدا یاری کند، بعداز اتمام ساخت کلیپ خودم باشگاهی را اجاره و این‌بار برای خودم کار کنم.
- فکر می‌کنید استقبال می‌شود؟
متأسفانه خیر. مربی من باشگاهی در جاده قدیم اجاره کرده بود، اما متأسفانه استقبال چندانی نشد. البته می‌آمدند، ولی بعداز مدت کوتاهی می‌رفتند. در واقع از شاگردان مربی‌ام تنها من مانده‌ام و بقیه رفته‌اند.
- با این وضعیت چقدر امید به سرمایه‌گذاری داری؟
بیشتر به‌خاطر علاقه‌ام این کار را انجام می‌دهم تا افراد بیشتری به‌سمت ورزش بیایند.
- علاقه شرط لازم است، اما نه کافی! اگر پول آب و برق و اجاره نباشد، علاقه جواب می‌دهد؟
البته اوضاع تا آن حد که گفتم هم بد نیست؛ بالاخره خرج آب و برق و اجاره درمی‌آید.
- حرف آخر؟
از مسئولان می‌خواهم اندکی بیشتر از رشته کیوکوشین حمایت کنند. از متولیان این رشته هم خواهشمندم اختلافات را کنار بگذارند. به عقیده من چند‌دستگی و اختلاف در سبک‌های مختلف کیوکوشین زیاد است؛ به‌نحوی‌که هنگام مسابقات سبک‌های آزاد، این اختلاف بیشتر به چشم می‌آید و حتی منجر به ناداوری‌هایی می‌شود.
به عقیده من، یکی از دلایلی که کیوکوشین در المپیک و مسابقات آسیایی جایی ندارد، تعدد همین سبک‌هاست. اگر این اختلافات کنار گذاشته شود، وضعیت کیوکوشین بهتر خواهد شد. در پایان هم از پدر و مادر و مربی‌ام که پشتیبان همیشگی من بودند، تشکر کنم.
این گزارش پنج شنبه، ۲۵ فروردین ۹۵ در شماره ۱۴۱ شهرآرامحله منطقه ۱۲ چاپ شده است
لینک کوتاه
ارسال نظر
از کوچه «سلام» دیگر حرم دیده نمی‌شود! 
رشد بانوان محله در بازارچه مسجد امام‌رضا(ع) 