امام جماعت مسجد ارشادالرضا از راه‌اندازی فضای کسب و کار در مسجد می‌گوید
«علی ابراهیم‌زاده» سی‌ساله است و از سال ۹۷ امام جماعت نماز ظهر و عصر مسجد ارشادارضاست. او جزو آن دسته افرادی است که ساکنان محله بهشتی از کودکی شیطنت‌هایش را دیده و او را به خوبی می‌شناسند. در کودکی در همین مسجد اذان و اقامه می‌گفت و فعال فرهنگی و بسیجی بود. حجت‌الاسلام علی ابراهیم‌زاده سال‌ها قبل عضو پایگاه بسیج شد، پس از مدتی جانشین پایگاه و بعد هم مسئول پایگاه و مسئول هیئت فرهنگی مذهبی مسجد شد. توانایی و تلاش او به اندازه‌ای بود که مردم محله سکان مسئولیت مدیریت مسجد را به او بسپارند.
اینکه به عنوان امام جماعت مسجدی معرفی شوید و برای برپایی نماز جماعت به مسجدی بروید که ساکنان محله شما را نمی‌شناسند با وضعیت فردی که از کودکی در محله‌ای بزرگ شده و بعد از سال‌ها در آن مسجد به عنوان امام جماعت مشغول به خدمت شود فرق دارد. در واقع نگاه مردم محله هم به او متفاوت است.
«علی ابراهیم‌زاده» سی‌ساله است و از سال ۹۷ امام جماعت نماز ظهر و عصر مسجد ارشادارضاست. او جزو آن دسته افرادی است که ساکنان محله بهشتی از کودکی شیطنت‌هایش را دیده و او را به خوبی می‌شناسند. در کودکی در همین مسجد اذان و اقامه می‌گفت و فعال فرهنگی و بسیجی بود.
حجت‌الاسلام علی ابراهیم‌زاده سال‌ها قبل عضو پایگاه بسیج شد، پس از مدتی جانشین پایگاه و بعد هم مسئول پایگاه و مسئول هیئت فرهنگی مذهبی مسجد شد. توانایی و تلاش او به اندازه‌ای بود که مردم محله سکان مسئولیت مدیریت مسجد را به او بسپارند و در دو سال و اندی خدمتش در این محله علاوه‌بر مدیریت مسجد امام جماعت هم باشد.
ویژگی دیگر او در این است که پس از کسب مدرک کارشناسی رشته برق و قبولی‌اش در دوره کارشناسی‌ارشد همین رشته، همه چیز را رها می‌کند و به حوزه می‌رود تا در آنجا به تحصیل بپردازد.
کاری که خانواده‌اش خیلی موافق آن نبودند، اما علاقه او سبب شد تا بتواند خانواده‌اش را هم راضی کند و مشغول به کار در زمینه‌ای شود که دوست دارد. حجت‌الاسلام ابراهیم‌زاده مسیر زندگی‌اش را از قبل انتخاب کرده بود، زمانی که دانشجو بود و به خواستگاری همسرش رفته بود، این را با او مطرح کرده و به او گفته بود.
از دانشگاه به حوزه رفتم
امام جماعت مسجد ارشادالرضا در این‌باره توضیح می‌دهد: چند ماهی از قبولی من در مقطع کارشناسی‌ارشد رشته برق می‌گذشت که تصمیم گرفتم کار و درس را رها کنم و به حوزه بروم. آن زمان در شرکتی که به همراه دوستانم تأسیس کرده بودیم مشغول به کار بودم. ابتدا خانواده‌ام خیلی موافق انتخابم نبودند.
آن‌ها هم دغدغه‌های خودشان را داشتند و سعی می‌کردند مرا منصرف کنند، اما من مسیر خودم را انتخاب کرده و این موضوع را زمان خواستگاری به همسرم گفته بودم و او موافق بود. در آن‌زمان فضای حوزه برایم ناملموس نبود. چون سه چهارسال قبل با آن‌ها ارتباط داشتم. به مدرسه حاج آقا نظافت رفتم و مشغول به تحصیل شدم. خدا را شاکرم که توانسته‌ام در این مسیر پیش بیایم.
هر کسی طلبه نشود
خیلی‌ها می‌گویند از زمانی که حاج آقا ابراهیم‌زاده به مسجد آمده فضای مسجد تغییر کرده است. خودش در این‌باره می‌گوید: «از همان اول که به اینجا آمدم به دنبال کار‌های تربیتی بودم. اگر در گذشته در مسجد ۲ الی ۳ نفر حوزوی داشتیم، این روز‌ها در مسجد ما کمتر از ۱۰ الی ۱۲ نفر حوزوی نخواهید دید.
بسیاری از دانش‌آموزانی که دیپلم می‌گیرند می‌خواهند در حوزه درس بخوانند و ادامه تحصیل بدهند. برخی از آن‌ها مشکل خودم را دارند و خانواده‌هایشان موافق این تصمیم نیستند. در این زمینه مجبوریم همان مسیری را که خودم طی کرده‌ام برای آن‌ها بگذرانیم تا خانواده‌شان موافقت کنند.
با وجود این توضیحات او روی یک جمله تأکید دارد و می‌گوید: «هر کسی طلبه نشود» در ابتدا شاید جمله عجیبی باشد، اما وقتی توضیحاتش را می‌شنویم می‌فهمیم درست می‌گوید. انتخاب رشته تحصیلی و شغل علاوه بر علایق شخصی فرد به توانایی‌هایش هم برمی‌گردد و نباید بدون مطالعه و بررسی، مسیری را در زندگی انتخاب کنیم که فردا پشیمان شویم.
امام جماعت مسجد ارشاد الرضا درباره این جمله توضیح می‌دهد: «ارتباط خوبی با جوانان و نوجوانان محله داریم و گاهی این ارتباطات و فعالیت‌ها سبب می‌شود آن‌ها جذب حوزه و کار ما بشوند، اما حضور در حوزه یا هر رشته دیگری از روی احساسات و بدون مطالعه درست نیست.
هر کسی طلبه نشود. قبل از آمدن در این مسیر حتما با دید باز و شناخت کافی وارد شوید
برخی از این نوجوانان و جوانان فضای حوزه برایشان ملموس نیست و از روی احساسات تصمیم می‌گیرند. وقتی وارد گود می‌شوند و می‌خواهند مسیر را بیایند نمی‌توانند و در نهایت دچار دل‌زدگی و پشیمانی می‌شوند.
این افراد ناخواسته فضای بدی در بین فامیل، دوست و آشنا ایجاد می‌کنند و آن‌ها می‌گویند ببین، فلانی طلبه بوده، نتوانست در این راه بماند و... این بازخورد خوبی در جامعه و اطرافیان ندارد. برای همین می‌گوییم هر کسی طلبه نشود. قبل از آمدن در این مسیر حتما با دید باز و شناخت کافی وارد شوید.»
او در تکمیل حرفش ادامه می‌دهد: «طلبه باید مانند حضرت امام (ره) باشد و مردم را به خودش جذب کند. ما بزرگانی مانند میرزا جواد آقا تهرانی، آیت‌ا... مروارید و... را داشتیم که هنوز هم در اذهان مردم خوش می‌درخشند. این بزرگواران از روی عشق و علاقه کار کرده و توانسته‌اند در قلب مردم بمانند. طلبه باید مانند آن‌ها باشد، فقط لباس پوشیدن کافی نیست.»
ابراهیم‌زاده به نقل از استادش حجت‌الاسلام و المسلمین نظافت می‌گوید: «لباس حوزه برای آدم آبرو می‌آورد. خیلی راحت است این لباس را بپوشید و در محله‌ای غیرمحل زندگی‌تان بروید و مشغول به کار شوید، اما سختی کار این است که بتوانید در محلی که بزرگ شده و شیطنت داشته‌اید طلبگی کنید. من در این محل بزرگ شده‌ام، مردم با من و خانواده‌ام ارتباط داشته، اکنون هم به من اعتماد کرده و مسجد را به من سپرده‌اند.»
فعالیت‌های فرهنگی و اقتصادی در مسجد
بسیاری از افراد گمان می‌کنند مساجد فقط محلی برای برپایی نماز و آموزش مسائل دینی است. حال آنکه این روز‌ها این مکان‌های مقدس با برگزاری کلاس‌های آموزشی، زمینه آموزش کودکان، نوجوانان و جوانان بسیاری را فراهم کرده است. باتوجه به منبع درآمد خانوار‌های ساکن منطقه، پایگاه‌های آموزشی مساجد می‌تواند بهترین انتخاب برای پرکردن اوقات فراغت فرزندان باشد.
مسجد ارشادارضا هم مانند دیگر مساجد در این زمینه فعالیت‌های بسیاری دارد و برای بلندمدت برنامه‌های ویژه‌ای را در نظر گرفته است. حجت‌الاسلام ابراهیم‌زاده در این باره توضیح می‌دهد: «در قسمت آخر مسجد طبقه بالایی ویژه خواهران داریم که اغلب بلااستفاده مانده است. هیئت امنای مسجد تصمیم گرفته‌اند از این فضا به عنوان فضایی برای شتاب‌دهنده استفاده کنند که در حال حاضر پیگیر این موضوع هستیم.»
وی ادامه می‌دهد: «در این مسجد افراد تحصیل‌کرده و باتجربه بسیاری حضور دارند که می‌توانیم از توانایی آن‌ها استفاده کنیم و فضایی مناسب برای جوانان و نوجوانان مسجد فراهم کنیم. در صدر اسلام مساجد کارکرد واقعی داشتند. اینکه می‌گویند مسجد خانه خداست و خدا صاحب عالم است و تمام اتفاقات خوب در خانه صاحب این عالم اتفاق می‌افتد درست است، اما سال‌هاست که مساجد از کارکردهایشان فاصله گرفته و فعالیتشان فقط به برگزاری نماز‌های جماعت منحصر شده که این امر منجر به بی‌رونقی مساجد شده است.
سال‌هاست که مساجد از کارکردهایشان فاصله گرفته و فعالیتشان فقط به برگزاری نماز‌های جماعت منحصر شده که این امر منجر به بی‌رونقی مساجد شده است
متأسفانه درحال حاضر بیشتر مردم مساجد را به عنوان مکانی برای سالمندان و افراد بیکار می‌شناسند. اگر کارکرد‌های مسجد را برگردانیم تبدیل به مکانی پویا، برای افراد پرانرژی می‌شوند. وقتی جوانان و نوجوانان ما ببینند در مسجد چیزی برای یادگرفتن وجود دارد و مسجد محله مانند دانشگاه است حتما به مسجد می‌روند.
کسی که به فکر درآمد است و می‌خواهد کار اقتصادی کند و متوجه شود مسجد می‌تواند به او کمک کند حتما این مکان را ترک نخواهد کرد. والدین وقتی ببینند فرزندانشان در مسجد از نظر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی درست تربیت می‌شوند خودشان هم راغب به حضور در مساجد خواهند شد.»
کارکرد مسجد چیست؟
برخی از مردم ما از مسجد و مسجدی‌ها به‌دلیل تفکرات غلطی که بین مردم رایج شده است گریزان هستند. حجت‌الاسلام ابراهیم‌زاده با تأکید بر این جمله می‌گوید: «این افراد حق دارند، آن‌ها آدم‌هایی را می‌بینند که اعتقادات مذهبی‌شان زیاد است، اما بداخلاق، ناخن خشک و... هستند، اگر پای درددل خانواده‌شان بنشینید دل خانواده از دستشان خون است، چرا هیچ وقت با خودتان فکر نمی‌کنید علت این تناقض‌ها در چیست. مشکل در مسجد نیست، مشکل در این است که مسجدی‌ها کارشان را به‌درستی انجام نمی‌دهند. مسجد کارکرد خودش را ندارد و به برگزاری سه وعده نماز اکتفا می‌کنند.»
برخی تصورشان بر این است که آدم‌های مؤمن و مذهبی هشتشان گروی نه‌شان است و از نظر ثروت مشکل دارند و آن را به امتحانات الهی نسبت می‌دهند، اما حجت‌الاسلام ابراهیم‌زاده دراین‌باره نظری متفاوت دارد و با اشاره به احادیث امام جعفرصادق (ع) می‌گوید: «هیچ‌گاه از تحصیل روزی حلال رو گردان مباش. مال حلال یاور و معین تو در حفظ دین و ایمان تو است.
از تجارت و بازرگانی دست نکشید که خوار و حقیر خواهید شد. شما تجارت کنید خداوند به شما برکت می‌دهد. این احادیث سبب می‌شود ما هم به دنبال برگزاری برنامه‌های آموزشی و ایجاد شتاب‌دهنده‌ای در مسجد باشیم تا بتوانیم نیاز‌های جوانان و نوجوانان محله را برطرف کنیم.»
ابراهیم‌زاده در این‌باره توضیح می‌دهد: «یکی از اهداف ما تربیت مؤمن پولدار است. کسی که در مسجد رفت و آمد می‌کند و از نظر اعتقادی قوی است باید وضعیت مالی‌اش خوب باشد، به‌قولی دنیا و آخرتش در کنار یکدیگر خوب باشد. برای همین به دنبال راه‌اندازی شتاب‌دهنده در این مسجد هستیم. برای راه‌اندازی آن از افرادی که تجربه کار و علمش را دارند استفاده می‌کنیم. به‌دلیل محدودیت فضا تمرکزمان بیشتر روی نوجوانان است.
در طی این دو سال سلایق بچه‌های محل را بررسی کرده‌ایم و براساس استعدادهایشان آن‌ها را آموزش می‌دهیم. علاوه بر آموزش برایشان کار تأمین می‌کنیم و فضای کسب و کار، جذب مشتری، قرارداد نویسی و... را یاد می‌دهیم زمانی که فوت و فن کار را یاد گرفتند و به درآمدزایی رسیدند از آن‌ها می‌خواهیم درصدی از درآمدشان را به مسجد بدهند که تعیین مقدارش با خودشان است. شتاب‌دهنده، یعنی مغز متفکر در اینجا می‌ماند و بازوهایش که همین نوجوانان هستند در بیرون مشغول به کار می‌شوند.»
برنامه‌های آموزشی دوران کرونا
شاید توضیحات ابتدایی امام جماعت مسجد ارشادالرضا دور از ذهن باشد، اما وقتی درباره تجربه دوران کرونایی‌شان می‌گوید متوجه می‌شویم کار بعیدی نیست. آن‌ها در ماه مبارک رمضان به‌دلیل شیوع کرونا مدل آزمایشی طرح جامع رمضان را اجرا کردند که تقریبا موفق بودند.
در این دوره هشت کلاس با موضوعات تشکیلات، مسائل اعتقادی (از دین ما تا دین او)، تنها مسیر موفقیت (موفقیت درسی و مالی)، کار با نرم‌افزار‌های رسانه، تحلیل سیاسی، لذت سلامت در کرونا و پساکرونا برگزار شده است.
به طور حتم با کمک و دوستی‌ای که با دیگر مساجد داریم می‌توانیم برای رسیدن به موفقیت‌های بعدی به آن‌ها کمک کنیم
وی دراین باره توضیح می‌دهد: «برای برگزاری این کلاس‌های مجازی اول قرارمان بر این بود که حدود ۱۰۰ نفر مخاطب داشته باشیم، اما بعد از یک هفته از شروع کلاس‌های آموزشی ۲ هزار مخاطب داشتیم که نشان از نیاز نوجوانانمان است. آن‌ها تشنه آموختن هستند. این وظیفه ماست که خوراک مناسبی به آن‌ها بدهیم و کمک کنیم در مسیر درست گام بردارند.
یکی از ویژگی‌های این دوره آموزشی در این بود که بیشتر کار‌ها را جوانان و نوجوانان محله انجام دادند. کار‌هایی مانند تصویربرداری، صدابرداری، تدوین و... به‌جای اینکه دنبالشان برویم آن‌ها به سمت ما آمدند و توانستیم از پتانسیل‌های محله به‌درستی استفاده کنیم، به طور حتم با کمک و دوستی‌ای که با دیگر مساجد داریم می‌توانیم برای رسیدن به موفقیت‌های بعدی به آن‌ها کمک کنیم.»
یاوران اندیشه‌ساز
یکی دیگر از فعالیت‌های مسجد ارشادارضا فعالیت گروه «یاس» یا یاوران اندیشه‌ساز است. جوانان توانمندی که به‌طور جهادی و خودجوش در گوشه کنار شهر مشغول به فعالیت هستند. امام جماعت مسجد در این‌باره توضیح می‌دهد: «جوانان نخبه بسیاری در این محله هستند که بدون هیچ چشمداشتی به مردم حاشیه شهر خدمت می‌کنند. آن‌ها جمعی از رتبه‌های برتر کنکور هستند که برای دانش‌آموزان کنکوری و غیرکنکوری به‌طور رایگان در حاشیه شهر کلاس‌های آموزشی برگزار می‌کنند.»
مدرسه در مسجد
مسجد ارشادالرضا نیز مانند برخی مساجد شهر مدرسه دارد و دانش‌آموزان را از همان ابتدا تا کلاس دهم آموزش می‌دهد. ابراهیم‌زاده در این باره توضیح می‌دهد: «اگر فضای مدرسه در مسجد شکل بگیرد موجب پویایی در مسجد می‌شود. البته اولویت با درس است و بعد از آن مباحث مذهبی را آموزش می‌دهیم. اگر محصول، محصول خوبی باشد مشکلی پیش نمی‌آید. در مسجد در کنار آموزش‌های مدرسه به دنبال آموزش مباحث اعتقادی، اجتماعی، سیاسی و فضای کسب و کار هستیم.»
مؤمن باید زرنگ باشد
او با اشاره به این موضوع که برخی شیوه کاری‌اش را نمی‌پسندند، توضیح می‌دهد: «برخی می‌گویند حاج آقا بیا مانند گذشته منبرت را بگو و برو، چرا وارد مسائل مالی می‌شوی. من می‌گویم طبق فرمایش اهل بیت (ع) مؤمن باید باهوش و زرنگ باشد. اگر در کاسبی مدل جذب مشتری مهم است باید بروید آن را یاد بگیرید.
این منافاتی با دین ندارد. به نظر من فردی که می‌گوید من با توکل به خدا کرکره مغازه‌ام را بالا می‌دهم و در مسیر رشد فروشش کاری نمی‌کند، این توکل نیست و معنایش را متوجه نشده است. یادم است یکی از دوستانم به من گفت؛ای حاج آقا یک عمر است قرآن می‌خوانم به ویژه سوره واقعه، اما تأثیری برایم نداشته و کاسبی‌ام خوب نیست.
اگر کاسب هستید و حساب و کتاب را یاد ندارید خلاف سخن معصوم است. این اشتباهات سبب می‌شود که مردم نگاهشان به دین متفاوت شود
من گفتم در کنار این‌ها نگاهی هم به کسب و کارت بینداز، کاسب باید فضای اقتصادی را بشناسد در غیر این صورت چطور می‌خواهد کاسبی کند. اگر کاسب هستید و حساب و کتاب را یاد ندارید خلاف سخن معصوم است. این اشتباهات سبب می‌شود که مردم نگاهشان به دین متفاوت شود. مؤمن می‌تواند پولدار باشد، ما می‌خواهیم این‌ها را به مردم یاد بدهیم.»
پای ثابت درد دل خانواده‌ها
شاید بسیاری از افراد، امام جماعت مساجد را فقط به‌عنوان پیش‌نماز مسجد بشناسند حال آنکه بسیاری از این افراد در کنار فعالیت‌های مذهبی و دینی در مسائل عمرانی و رفع مشکلات هم‌محله‌ای‌هایشان نیز تلاش می‌کنند. حجت‌الاسلام ابراهیم‌زاده از جمله این افراد به شمار می‌رود. فعالیت‌های او نه‌تن‌ها در رفع مشکلات محله مؤثر است بلکه با کمک اهالی محله‌اش تلاش می‌کند تا نیاز‌های هم‌محله‌ای‌هایش را فراهم کند.
ابرهیم‌زاده از این منبر علاوه بر مسائل مذهبی، اجتماعی و اقتصادی صدای خانواده‌ها را هم به گوش دیگر اعضای خانواده می‌رساند. او در این باره می‌گوید: «گاهی خانواده‌ها از مشکلاتشان برای ما می‌گویند. مثلا پدری در رعایت موازین شرعی نمره‌اش ۱۰۰ است، اما بسیار بدخلق است و وقتی غذایی را دوست ندارد یا چیزی باب میلش نباشد معترض می‌شود.
وقتی این مسائل را می‌گویند، سعی می‌کنم در قالب سخنرانی و اشاره به احادیث روی منبر غیرمستقیم حرفم را به آن‌ها بگویم. یادم هست در این باره گفتم رسول اکرم (ص) می‌فرمایند: انسان باایمان به میل و رغبت خانواده‌اش غذا مى‌خورد، ولى منافق، میل و رغبت خود را به خانواده‌اش تحمیل مى‌کند، البته چندین بار به این موضوعات اشاره می‌کنم تا کم کم روی افراد تأثیر بگذارد.
گاهی هم از همان دوستی قدیمی با آن‌ها استفاده می‌کنم و با روش‌های دیگر حرفم را به آن‌ها می‌گویم و نصیحتشان می‌کنم. به نظر من امام جماعت باید با نمازگزاران ارتباط قوی و عمیقی داشته باشد و بتوانند مشکلاتشان را به او بگویند. گاهی جوانان و نوجوانان ما هم مسائلی دارند که نمی‌توانند به راحتی با خانواده مطرح کنند، چرا نباید آن قدر در محله محبوبیت کسب کنیم و امین مردم باشیم که آن موضوع را به ما بگویند و گرهی از کارشان باز کنیم. امام جماعتی که فقط یک نماز می‌خواند و می‌رود دیگر نمی‌تواند تذکر بدهد و با مردم محله دوستی کند.»
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
جبهه سهمیه‌بندی نیست 
پرورش ۲۰۰ حافظ قرآن 