زمین مسجد سناباد، باغ موسی‌قائم مقام بود
انگار همین دیروز بود که به جای خدمت‌گزاران جوان امروز مسجد سناباد در ماه محرم، نسلی که تصاویرشان در مجموعه قاب‌های شهدای مسجد جای گرفته، پرشور و بامعرفت تلاش می‌کردند تا به جبهه‌های حق علیه باطل بروند و یزید و یزیدیان زمانه را شکست دهند.
مسجد سناباد که چندین نسل خاطره را به همراه دارد، پیش از انقلاب، کانون روشنگری علیه بهائیت و به اصلاح افراد ناآشنا با فرهنگ دینی و در دوران انقلاب اسلامی، پایگاهی از بهترین رزمندگان اسلام و در سال‌های بعد نیز کانونی برای ترویج معارف اسلامی بوده است.
مسجدی که فعالیت بیش از نیم قرنش آن را به یکی از عناصر هویت‌بخش محله سناباد و کوچه سناباد ۱۲ تبدیل کرده است. مردم محله مشارکت خوبی در برنامه‌های آن دارند و هیچ‌گاه مسجد را خالی از رفت و آمد نخواهید دید.
باغی متعلق به سادات رضوی
«مسجد سناباد، باغی بزرگ بود. باغی متعلق به سیدموسی قائم‌مقامی از سلسله سادات رضوی مشهد. بر اساس آنچه از مرحوم پدرم شنیدم، ایشان از انتهای باغش می‌خواست مقداری زمین به مدرسه بدهد.
جمعی از قدیمی‌های محله دور هم جمع می‌شوند و به نزد آقای قائم‌مقامی می‌روند و درخواست می‌کنند زمین را به مسجد اختصاص دهد. آن‌ها به سید می‌گویند که در محله، مدرسه وجود دارد، (مدرسه‌ای که الان امیر معزی نامیده می‌شود)، اما مسجد نداریم.»
حجت‌الاسلام والمسلمین ازغندی امام جماعت فعلی مسجد سناباد که از ۲۱ سال پیش امامت مسجد را به‌عهده دارد، صحبت‌هایش را درباره معرفی مسجد، اینگونه شروع می‌کند.
او با گفتن اینکه مسجد سناباد ۶۵ سالی قدمت دارد، ادامه می‌دهد: سید در ابتدا راضی نمی‌شود، اما بعد از پیگیری‌های زیاد، رضایت می‌دهد و این مکان را صرفاً برای ساخت مسجد وقف می‌کند؛ بنابراین این مسجد جزو مساجدی است که صرفاً ملک آن مسجد است. درحالی که بیشتر مساجد یا مسجدحسینیه هستند یا حسینیه‌ای که در آن‌ها نماز هم اقامه می‌شود، اما مسجد سناباد، صرفاً مسجد است.
یخدان بزرگ به شبستان تبدیل می‌شود
متراژ زمین این مسجد ۷۲۰مترمربع است. در کنار مسجد، یخدانی بزرگ (محل جمع‌آوری آب‌های زمستانی برای تولید یخ برای فصل گرما) قرار داشته که بعد‌ها جمع‌آوری و شبستان سابق مسجد با متراژ ۱۵۰مترمربع در آن ساخته می‌شود. همچنین مسجد قدیم، گود بوده و وقتی افراد وارد می‌شدند، باید چند پله پایین می‌رفتند. این مسجد، حتی سقف هم نداشته است.
محله بهایی‌نشین
سید شاه‌چراغی اولین امام جماعت مسجد بوده است. سپس آیت‌ا... فقیه سبزواری از مرحوم حجت‌الاسلام و المسلمین سیدعلی میرمحمدی ازغندی تقاضا می‌کند امامت جماعت این مسجد را به عهده بگیرد. ایشان در سه‌وعده صبح، ظهر و مغرب به اقامه نماز می‌پردازد.
فرزند امام جماعت سابق مسجد سناباد می‌گوید: بخشی از این محله بهایی‌نشین بوده است و همچنین عمو‌ها و داش مشتی‌هایی در آن زندگی می‌کردند.
بهایی‌ها، امام جماعت را بسیار آزار می‌دادند و او را به قتل تهدید می‌کنند تا از امامت جماعت دست بردارد، اما ایشان فردی شجاع و با توکل بالا بوده است و مسیر تبلیغات مذهبی‌اش را ادامه می‌دهد. آن مرحوم، ۴۰سال امام جماعت مسجد سناباد بودند.
جلسه قرآن برای لات‌های محله
پدرم استاد و مفسر قرآن بود و ساده زندگی می‌کرد و در بین علما به فقیه ازغندی معروف بود. او در مسجد خیرات‌خان، هم‌حجره‌ای مقام رهبری و برادر ایشان بودند.
او ادامه می‌دهد: او الوات محله سناباد را جمع می‌کند و توبه می‌دهد و این افراد را نمازخوان می‌کند و آن‌ها نیز از قماربازی و چاقوکشی دست برمی‌دارند. حتی مختص این افراد جلسه قرآن تشکیل می‌شود.
حجت‌الاسلام ازغندی اضافه می‌کند: ایشان هر شب منبر می‌رفت و در مناسبت‌های مذهبی اصرار داشت که مجالسی در مسجد برگزار شود. او برای مستمندان محل هم کمک جمع‌آوری می‌کرد.
بازسازی مسجد به‌طور معجزه‌آسایی پیش رفت
آقای ازغندی در همان ابتدای برعهده‌گرفتن امامت مسجد، پیگیر نوسازی این مکان می‌شود. در این‌باره می‌گوید: همان اوایلی که امام جماعت مسجد شدم، یعنی حدود سال ۷۵، صفوف نماز در نوبت مغرب و عشا حتی به کفش‌کن مسجد می‌رسید.
بنابراین، تمایل داشتم مسجد آبادتر و بزرگ‌تر شود. اهالی معتقد بودند این کار را شروع نکنیم که به نتیجه نمی‌رسد.
خیران هم کمکی نکردند و از اداره اوقاف هم باوجود نامه‌نگاری برای بازسازی مسجد، کمکی نرسید. اما با اعلام کمک عمومی از اهالی، مبلغ ۱۱میلیون و دویست‌هزار تومان در همان زمان، جمع‌آوری و بنا می‌شود که ۲۰۰مترمربع از حیاط مسجد را به شبستان اضافه کنند.
شهروند قدیمی محله سناباد ادامه می‌دهد: با شروع کار، ناگهان کمک‌های مردمی در حجمی بالا شروع شد؛ چه به‌صورت کمک‌های ریالی و چه مصالح و به‌صورت معجزه‌آسایی کار پیش رفت. حتی مهندس و معمار‌های مسجد نیز صلواتی وارد کار شدند و در مدت ۲ سال و نیم مسجد به‌پا شد.
معماری مسجد هم بر اساس اصول زیباشناسی اسلامی و سنتی انجام شد. در این مسجد آیینه‌کاری روی پایه‌ها به صورت گره هشت‌اسلامی و روی سقف، گره هشت‌چهار لنگه و لوزی تخت و برجسته صورت گرفته است. او می‌گوید: از افتخارات دوره بازسازی مسجد این بود که حتی یک وعده نماز مسجد هم ترک نشد.
برنامه‌های مسجد
حجت‌الاسلام ازغندی درباره برنامه‌های مسجد می‌گوید: علاوه بر اقامه نماز به عنوان برنامه محوری مسجد، در همه اعیاد مذهبی سال، مداح و روضه‌خوان دعوت می‌شود. در ماه محرم چند برنامه مختلف عزاداری در مسجد داریم. یکی بلافاصله بعد از نماز مغرب و عشا و دومی حدوداً ساعتی بعد که به همت جوانان مسجد در قالب هیئت رایه‌العباس انجام می‌شود.
او ادامه می‌دهد: سعی می‌کنیم در همه اعیاد، شیرینی و پذیرایی برای بخش مردانه و زنانه تهیه شود. هر شب جمعه، دعای کمیل و هر شب بعد از نماز، قرآن‌خوانی داریم. بعد از این برنامه، احکام و روایت برای مردم می‌گوییم.
او درباره برنامه دعای ندبه مسجد نیز می‌گوید: از قدیم، برنامه دعای ندبه را داشتیم، اما تعداد اندکی در آن شرکت می‌کردند. پدرم به بنده گفتند اگر بخواهیم به تعداد مخاطبان نگاه کنیم، این دعای ندبه برچیده می‌شود، اما باید ادامه داد. خوشبختانه مدت‌هاست استقبال خوبی از دعای ندبه مسجد می‌شود.
روحانی محله سناباد اضافه می‌کند: در همه سال، متناسب با نیاز‌های افراد مستمند که در محله یا شهر شناسایی کردیم، کمک‌های مالی برایشان ارسال می‌شود. همچنین در ماه مبارک رمضان برنامه اعتکاف در مسجد با شور خاصی برگزار می‌شود.
بسیج مسجد خیر و برکت داشته است
روحانی مسجد می‌گوید: نهاد بسیج برای مسجد سناباد خیر و برکت داشته است. من به عنوان امام جماعت صریحا می‌گویم در بسیج مسجد سناباد افرادی هستند که حاضرم پشت سرشان نماز بخوانم. هیئت امنای مسجد همه در خط رهبری هستند و برای مسجد کوشا.
در سال‌های گذشته، هیئت جوادالائمه (ع) در مسجد و خانه ساکنان محل، حضور داشت و برنامه‌های مذهبی در ایام شهادت برگزار می‌کرد. اما حالا هیئت رایه‌العباس از بچه‌های همین محله تشکیل شده که در دهه اول محرم و سایر روز‌های این ماه و ماه صفر برنامه‌های مختلفی اعم از سخنرانی، برگزاری شب خاطره از شهدا و اطعام عمومی را پیگیری می‌کند. هزینه‌های این مراسم را نیز خود بسیجیان پایگاه مسجد تأمین می‌کنند.
همکاری شورای محلات با مسجد
شورای اجتماعی محلات به همت شهرداری تأسیس شده است و اهدافی، چون تقویت فعالیت‌های جمعی برای نهادینه‌سازی حقوق و تکالیف مردم را پیگیری می‌کند.حسن دهلوی، نماینده کسبه شورای محله سناباد و از اعضای هیئت امنای مسجد درباره همکاری متقابل مسجد و شورای این محله می‌گوید: ما جلسات ماهیانه را در مسجد برگزار می‌کنیم تا هم اهالی بتوانند حرف‌هایشان را به نمایندگانشان برسانند و هم نمایندگان محلی بتوانند درک بهتری از اوضاع مسجد به‌عنوان کانون محوری برنامه‌ها داشته باشند.
او می‌گوید: برای بهینه‌سازی فرهنگ عمومی، برنامه‌های متنوعی، چون محله‌آرایی و برگزاری باشکوه‌تر جشن‌های ملی و مذهبی را با همکاری و مشارکت اهالی برگزار کردیم. کلاس آموزش قرآن را سه‌شنبه‌شب‌ها برای همه سطوح برگزار می‌کنیم. این جلسه با استقبال خوب امام جماعت و اهالی مواجه شده است.
وی به اشاره به بعضی از جلسات مقطعی که به مناسبت‌های مختلف در مسجد سناباد برگزار می‌شود می‌گوید: با دعوت یکی از درجه‌داران عالی‌رتبه کلانتری برای مردم در مسجد، جلسه‌ای با محوریت جلوگیری از وقوع جرم و بالابردن سطح امنیت عمومی برگزار کردیم. همچنین یکی از کارشناسان حقوق را دعوت کردیم تا در زمانی مشخص به مسجد بیاید یا در جلسه‌ای عمومی به سؤالات مردم در موضوعات حقوقی و کیفری به‌صورت رایگان پاسخ دهد.
* این گزارش شنبه ۱۵ مهر ۹۶ در شمـاره ۲۶۳ شهرارا محله منطقه یک چاپ شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
مثبت زندگی؛ گوش شنوای گلشهر است 
آرزوهای معلمی در حاشیه شهر 