زخم سیمان بر دیوار خانه تاریخی احمدیان!

شعبان شریف| در این شماره به سراغ یکی از خانه‌های قدیمی محله نوغان رفته‌ایم؛ خانه‌ پلاک ۲۶ که در خیابان آزادی، کوچه بهاء‌التولیه واقع شده است. اگر از سمت نوغان بخواهیم به این خانه برسیم، باید وارد نوغان ۴ شویم.

تاریخچه

تاریخچه این خانه قدیمی به‌علت نبود کتیبه و تاریخ مستند، چندان روشن نیست، اما با‌توجه‌به مستندات شفاهی و شیوه معماری آن می‌توان گفت که قدمت این خانه به دوره پهلوی اول می‌رسد. خانه احمدیان در تاریخ ۲۵ /۵/ ۸۴ با شماره ۱۳۳۷۱ به ثبت رسیده است و جزو آثار ملی منطقه ما محسوب می‌شود.

مالکیت این بنا خصوصی است و به شخصی به نام احمدیان تعلق داشته است. به همین دلیل به نام خانه احمدیان ثبت ملی شده است. البته پس از فوت احمدیان، خانه به وارثینش می‌رسد و در‌حال‌حاضر هم در اختیار آن‌هاست. همان‌گونه که از نام این خانه پیداست، کاربری خانه احمدیان از ابتدا مسکونی بوده است؛ در زمان‌هایی محل سکونت خود خانواده احمدیان و در زمان‌هایی در اختیار مستأجران بوده است.

ویژگی‌ها

دیوار‌های خارجی خانه احمدیان به آجرکاری خفته‌راسته مزین است و کاشی‌کاری‌های آن به نقوش سنتوری. این نقوش در بالای پنجره‌ها با رنگ‌ها و طرح‌های مختلف هماهنگ شده است. ترکیب آجر و کاشی در نمای این خانه زیبایی خاصی را پدید آورده است. سردرِ داخلی آن نیز با آجر لعابدار تزئین شده و حیاط نیز با موزاییک فرش شده است.

مشخصات

این بنای دوطبقه با درب ورودی فلزی، در انتهای کوچه‌ای دومتری واقع شده است. هرطبقه آن شامل دو اتاق تودرتوست با سقف چوبی. اتاق‌هایش پنجره‌های چوبی بلند و طاقچه‌های عمیق و باارتفاع دارد. این خانه یک ناودان فلزی زیبا نیز دارد.

دخل و تصرفات

طی سال‌های گذشته سکونت افراد مختلف سبب شده است که دخل‌وتصرفاتی نیز در آن صورت گیرد؛ ازجمله اینکه داخل بنا به‌طور کامل رنگ‌آمیزی و دیوار‌های خارجی بنا با سیمان پوشانده شده‌اند. دیوار‌های طبقه پایین (دیوار‌های داخلی و خارجی) به‌علت رطوبت‌زدگی با سیمان پوشانده شده و تزئینات معماری آن پنهان مانده است.
 

وضعیت فعلی

این بنا در طرح نوسازی و بهسازی بافت فرسوده اطراف حرم واقع شده و جزو آن دسته از املاکی است که باید تخریب شوند؛ لذا ضروری است که از هم اکنون برای حفظ آن اقدامات لازم صورت گیرد.

خطر دیگری که این بنا را تهدید می‌کند رطوبت است؛ تقریباً در تمام دیوار‌های خانه احمدیان می‌توان آثار رطوبت را دید؛ لذا این بنا به مرمت جدی نیاز دارد. ازسوی دیگر تاکنون هیچ اقدامی برای حریم بنا صورت نگرفته است. تمام این موارد دست‌به‌دست هم داده است تا خانه تاریخی احمدیان.  یکی از آثار ملی ما، بیش از هرچیز به مرگ خود نزدیک شود، مگر اینکه امروز  کاری بکنیم.

* این گزارش پنجشنبه۱۱ آبان ۱۳۹۶ در شماره ۲۵۸ شهرآرا محله منطقه ثامن چاپ شده است.