داستان ساخت یک شبه خانه‌ها در محله بهمن!
بعضی از سودجویان در محله بهمن که خانه‌هایی را شبانه در محدوده اراضی بایر می‌ساختند، با شکایت همسایه‌ها یا توسط گشت‌ها و ناظران واحد پلیس ساختمان شناسایی شدند.
تا دلتان بخواهد روایت درباره ساختوساز ناایمن در مناطق کم‌برخوردار داریم. بسیاری از بسازوبفروش‌ها شبانه بنایی را می‌سازند و می‌فروشند و پول‌های نجومی به جیب می‌زنند. برایشان مهم نیست که آن ملک استحکام دارد یا ندارد. از آن سو هم اداره مهندسی نظارت بر ساخت‌و‌ساز‌ها با همه قوا مانع‌از ساختوسازهای غیرمجاز است.
نمونه حی و حاضرش همین هفته قبل بود؛ بعضی از سودجویان در محله بهمن که خانه‌هایی را شبانه در محدوده اراضی بایر به‌ویژه در خیابان بشارت دست گرفته بودند و می‌ساختند، با شکایت همسایه‌ها یا توسط گشت‌ها و ناظران واحد پلیس ساختمان شناسایی شدند و جلو ساختوساز آن‌ها گرفته شد.
در جریان بررسی پرونده همین واحد‌های مسکونی در کمیسیون ماده ۱۰۰ که از نماینده‌ای از وزارت کشور، قوه قضائیه و شورای اسلامی شهر تشکیل شده است، رأی قلع برای پنج‌مورد صادر شد و درنهایت با اخذ دستور مقام قضایی، توسط اداره مهندسی و نظارت بر ساختوسازهای شهرداری منطقه۳ و نیروی انتظامی این پنج‌واحد تخریب شد.
این قصه باوجود تکرار زیاد، تاکنون نقطه پایان نداشته است و سازندگان بنا‌های غیرمجاز، همچنان در گردونه ساخت وسازهای شهری حضور دارند. هفته گذشته، چند روزی را با نیرو‌های اداره مهندسی نظارت بر ساختوسازهای شهرداری منطقه ۳ همراه شدیم و از نزدیک شاهد قلع بنا و برخورد جدی با ساختوسازهای غیرقانونی و ناایمن در حاشیه شهر بودیم.
نیرو‌های پلیس ساختمان چه می‌گویند؟
-بدترین کار دنیا را داریم!
بیشتر آن‌ها معتقدند کارشان نسبت‌به کار همه نیرو‌های شهرداری دشوارتر است؛ ادعایی که با چند روز همراهی با کارکنان اداره نظارت بر ساخت‌و‌ساز‌ها در جریان بازدید از واحد‌های مسکونی در‌حال ساخت و اجرای حکم قلع بنا‌های غیرقانونی و ناایمن، ما هم می‌توانیم آن را تصدیق کنیم. خودشان می‌گویند در بیشتر بخش‌های شهرداری، زائران و مجاوران همواره قدردان زحمت‌ها و خدمات کارکنان شهرداری هستند، اما در واحد آن‌ها همه‌چیز متفاوت است.
وقتی ساعت ۶:۳۰ صبح همراه تعدادی از واحد‌های گشت این اداره برای اجرای حکم قلع بنای چهارواحد مسکونی و یک دیوار کشیده شده دور یک زمین به محله بهمن می‌رویم، یکی از نیرو‌های پلیس ساختمان درباره دشواری شغلش می‌گوید: باور کنید اگر نگویم تمام، دست‌کم بیشتر همکارانم از شغل خود ناراضی هستند. ما می‌دانیم کاری که انجام می‌دهیم برای شهر و امنیت شهروندان مهم است، اما همواره فشار کاری روی ما بسیار زیاد است.
او ادامه می‌دهد: مثلا در بیشتر مواقع، چه هنگام اجرای حکم یا بازدید، درگیر حاشیه‌های بسیار می‌شویم. فحاشی، توهین و تهدید جزئی از کار روزانه ما شده است. متأسفانه شهروندان نمی‌دانند ما وظیفه‌ای داریم که ملزم به انجامش هستیم؛ وظیفه‌ای که جدا از بحث قانون برای خود مردم حائز اهمیت است. شرایط برای راننده‌های ما هم به‌مراتب بدتر است. خودرو کارکنان بیشتر شخصی است و اگر در آن شلوغی اجرای حکم یا بازدید آسیبی ببیند، معمولا کسی پرداخت خسارت را تقبل نمی‌کند.
به گفته او با همه این شرایط، باز هم او و همکارانش متهم به زیرپاگذاشتن قانون می‌شوند؛ «برخی می‌گویند همکاران ما سهل‌انگاری می‌کنند یا رشوه می‌گیرند. فردی هم که فکر می‌کند ما می‌خواهیم اذیت کنیم، نفرین نثار ما می‌کند. باوجود ردیاب خودروها، نظارت ناظران و دوربینی که بیش از یک سال است به همه خودروها نصب شده، این تهمت‌ها کاملا اشتباه است.»
مردم چه می‌گویند؟
-خرابش کنید... نه، رحم کنید!
درجریان تخریب پنج‌واحد غیرمجاز در محله بهمن، واکنش شهروندان متفاوت است. اقلیت آنان که موافق تخریب هستند، به معابر تو‌درتو و کم‌عرض، نزاع‌های همیشگی برای جای پارک، شلوغی بیش‌از حد محله، مزاحمت‌های ساختوساز شبانه برای همسایگان، خطرات ساختوساز ناایمن و خطر ایجاد خسارت به واحد‌های مسکونی مجاور اشاره می‌کنند و همین‌ها را دلیل موافقتشان با عملیات تخریب بیان می‌کنند.
در طرف مقابل، اما اکثریت مردم قرار دارند که مخالف تخریب و نظارت هستند و از این اقدام ابراز ناخرسندی می‌کنند. می‌گویند: کدام خانه در این محله پایانکار گرفته یا مهندسی‌ساز است؟ حالا چرا از همسایه خودمان توقع داشته باشیم در این شرایط اقتصادی قانونی و اصولی خانه بسازد؟
باوجوداین، حتی مخالفان اجرای رأی قلع، درباره ضرورت برخورد با افراد سودجویی که اقدام به خرید پشت بام منازل و ساخت شبانه روی آن‌ها می‌کنند، هم‌نظر هستند.
روایت خبرنگار از همراهی با پلیس ساختمان:
کل بنا، در یک دقیقه فروریخت
ساعت ۶:۳۰ صبح همراه رئیس و کارکنان واحد نظارت‌بر ساختوسازهای شهرداری منطقه و نیروی انتظامی به محل اولین مأموریت در یکی از معابر خیابان بشارت محله بهمن می‌رسیم. در این محل شخصی اقدام به ساخت یک بنا در حاشیه قطعه‌زمین بایر بزرگی کرده است. هنوز نه کاربری زمین مشخص شده و نه به‌صورت اصولی و قانونی تفکیک شده است.
گویا به سازنده این بنا نیز فرصت پیگیری و رفع تخلف داده شده، اما او به این فرصت و هشدار‌ها تا پیش از مشاهده اولین ضربه بولدوزر به بنایش توجه نکرده بود. بولدوزر با سه‌ضربه، کل بنا را فرومی‌ریزد و مالک تنها کاری که می‌تواند انجام بدهد، تماشای ازبین‌رفتن مصالح است و نگاه به چهره همسایگانی که می‌گویند پیش‌تر به او هشدار داده بودند.
کل عملیات تخریب این بنا در عرض یک‌دقیقه پایان می‌یابد و همراه کاروان اجرای حکم قلع به محل مأموریت‌های بعدی می‌رویم. در چهار مورد بعدی با‌توجه‌به زمان اجرای عملیات قلع، مأموران نیروی انتظامی برای جلوگیری از نگرانی همسایگان و خطرات احتمالی، ابتدا به‌سراغ همسایه‌ها می‌روند.
همسایه دیوار‌به‌دیوار یکی از این بنا‌ها درباره واکنش مالک ساختمان تخریب شده به هشدار‌های او می‌گوید: حدود یک ماه قبل بود که مالک این زمین، شروع به ساختوساز کرد. به او گفتم ابتدا به شهرداری برو، چون جلو کارت را می‌گیرند. این شخص فکر کرد مرد زرنگی است و به من گفت پیش از اینکه شهرداری متوجه شود نه‌تن‌ها کار ساخت خانه را تمام می‌کند، بلکه آن را می‌فروشد.
او در عرض یک شب، دور زمینش دیوار کشید و شروع به ساخت خانه کرد. آن‌قدر برای اتمام کارش عجله داشت که شبانه‌روز کار می‌کرد. باوجوداین در همان روز‌های نخست پلیس ساختمان متوجه شد و بنایش را پلمب کرد؛ وقتی هم که دیدیم به کارش ادامه می‌دهد، به او هشدار دادیم که می‌آیند ملکش را خراب می‌کنند، اما در پاسخ گفته بود هرچه بادا باد! خطر می‌کنم.
خیلی زود نوبت به انجام آخرین مأموریت می‌رسد. تا اینجای کار همه‌چیز سریع پیش رفت، اما با رسیدن مالکان آخرین بنا عملیات تخریب سخت پیش می‌رود و با وقفه همراه می‌شود. پنجمین بنا علاوه‌براینکه بدون اخذ مجوز از شهرداری در حاشیه یک زمین بایر در‌حال احداث است، یک شاکی خصوصی نیز دارد.
شکایت مالک زمین مجاور این بنا مربوط به تعرض همسایه‌اش درباره زمین او بود و همین شکایت، کار را برای خانواده سازنده این خانه دشوار کرده بود. درخواست‌های دلخراش هیچ‌کدام از اعضای خانواده نمی‌تواند مانع‌از اجرای حکم شود. درنهایت سقف این خانه هم که می‌شد با طی روال قانونی و ساخت اصولی سرپناهشان باشد، با یک ضربه فرو می‌ریزد.
سرمایه‌داران حوزه ساختوساز غیرمجاز چه می‌گویند؟
اینجا را خراب کنید، می‌رویم منطقه دیگر
روز بعد از اجرای رأی قلع بنا‌ها در محله بهمن، این بار همراه با یکی از اکیپ‌های پلیس ساختمان به معابر شهید سوختانلو و شهید‌حریمی در محله عباس‌آباد می‌رویم. محدوده‌ای که در سال‌های اخیر ساختوساز انبوه در آن رواج پیدا کرده است.
در این محله و محلات اطراف، شهرداری بار‌ها اقدام به برش اسکلت یا تخریب طبقات اضافه بر پروانه کرده، اما انگار سود سازندگان در همان طبقه اضافه و چند‌متر تعرض است که حاضر نمی‌شوند از انجام این تخلف دل بکنند؛ تخلفی که در برخی از معابر به‌ویژه شهید سوختانلو ۷ و برخی از کوچه‌های شهید‌حریمی گسترده است.
روی همه یا حداقل بیشتر آپارتمان‌های در‌حال احداث برچسب پلمب و توقف عملیات ساختمانی دیده می‌شود، اما در همه آن‌ها کارگران مشغول به کار هستند. سازندگان این آپارتمان‌ها که تعدادشان کم هم نیست، به شهرداری مراجعه می‌کنند و برای چهارطبقه‌و‌نیم پروانه می‌گیرند. پس از اخذ پروانه، اما حداقل یک طبقه بیشتر می‌سازند و چند متر پیشروی می‌کنند.
با یکی از سازندگان مسکن در این محله که حدود ۳۵سال سن دارد، هنگام بازدید از این آپارتمان‌ها آشنا می‌شویم. از او می‌خواهم دلیل تخلف ساخت‌و‌ساز‌ها را برایمان شرح دهد.
او می‌گوید: ساخت این آپارتمان‌ها برای سازندگان در بهترین حالت و با انجام این تخلف‌ها فقط سی‌درصد سود دارد. آن‌ها مجبورند هر آپارتمان را فقط متری ۱۷ تا ۲۳میلیون‌تومان بفروشند و اگر بخواهند قانونی بسازند و پایانکار بگیرند، دیگر برای آن‌ها سودی باقی نمی‌ماند.
به گفته او سازندگان، پروانه را که می‌گیرند، ساخت و‌ساز را شروع می‌کنند و برخی از واحد‌ها را پیش‌فروش می‌کنند. برای همین می‌بینیم در برخی از مجتمع‌ها علی‌رغم کار کارگران، خانواده‌هایی ساکن شده‌اند.
در ادامه طبقات مازاد را می‌سازند و پیشروی را که انجام دادند، کار تمام است؛ «این کار امری عادی است. اصلا با‌توجه‌به نوع منطقه و بافت آن امکانش نیست که قیمت تمام‌شده بیشتر بشود. اگر هم سازندگان اینجا را مجبور کنند قانونی بسازند، دیگر کسی نمی‌ماند که بسازد. حتی همین الان که شایعه سخت‌گیری و اجرای قلع زیاد شده است، برخی از سازندگان می‌گویند به مناطق دیگر می‌روند یا بهتر از آن، سرمایه خود را وارد بازار‌های دیگری همچون دلار و طلا می‌کنند.»
شهردار منطقه ۳ چه می‌گوید؟
پلیس ساختمان، حامی سازندگان کم بضاعت
از ابتدای امسال تا آذرماه ۸ هزارو ۲۰۰ اخطاریه ازسوی واحد‌های گشت اداره مهندسی نظارت بر ساختوسازهای شهرداری منطقه۳ صادر شده است. از میان این موارد بیش‌از ۵هزار ساختمان پلمب شده و ۳ هزارو ۳۰ تای آن با رفع تخلف مالک، رفع پلمب شده است.
نکته شایان‌توجه دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، آمار ۵ هزارو ۶۴۵ شکایت مردمی است که موضوعش تخلفات همسایگان بوده است. به جز این، بیش از ۱۴۰ ساختمان در‌حال ساخت از ابتدای سال جاری تا اواسط آذر توسط اداره نظارت بر ساخت وسازهای شهرداری منطقه ۳ شناسایی و پس‌از طی مراحل قانونی قلع بنا صورت گرفته است. درباره وضعیت ساخت‌و‌ساز‌ها در محلات شهرداری منطقه ۳ با سید‌علی حسینی، شهردار منطقه، گفتگو کردیم.
برخی اهالی به‌ویژه در محلات شمالی منطقه معتقدند از زمان حضور شما قلع بنا کمتر شده است، اما در محلات مرکزی شهروندان اعتقاد دارند نظارت و سخت‌گیری شهرداری و اجرای حکم قلع بیشتر شده است! دلیل این تناقض چیست؟
اداره نظارت‌بر ساختوسازهای ما مأموریت دارد که نظارت ویژه‌ای در محلاتی که تازه می‌خواهد بافت جدیدی در آن شکل بگیرد، داشته باشد. ما نمی‌توانیم اجازه دهیم در زمینی که برای آن، طرح‌های توسعه‌ای آماده شده است و هنوز شبکه معابر ندارد، ساختوساز غیرقانونی و غیر‌اصولی انجام شود. البته درمجموع ساختوساز در همه منطقه باید توسط همکاران ما بررسی شود.
مواجهه شهرداری با سازندگان فردی و کم‌بضاعت و نیز سازندگان کلان با هم فرق می‌کند؟
بنده در‌راستای کمک به قشر کم‌برخودار جامعه، طرح راهنمای پلیس ساختمان را ارائه کردم؛ طرحی که بتوانیم از افرادی که توان مالی کمتری دارند، مشروط‌به رعایت شبکه معابر و ساخت مسکن ایمن حمایت کنیم.
درباره افرادی نیز که مشغول به ساختوساز گسترده هستند نگاه ما تعامل با آنان است، نه برخورد. در همین راستا قصد داریم نشستی با حضور سازندگان کلان مسکن در منطقه و همچنین معاون محترم دادستان، استادان دانشگاه، رئیس اداره اجرائیات شهرداری مشهد، مسئول اداره نظارت بر پلیس ساختمان شهرداری مشهد، معاونت شهرسازی و مشاورین و... برگزار کنیم.
ما اطمینان داریم افراد فعال در حوزه ساختوساز وقتی ببینند گوش شنوایی از طرف شهرداری وجود دارد، همراه می‌شوند. البته در‌کنار این همکاری ما همچنان با قدرت مقابل افراد سودجو و متخلف خواهیم ایستاد.
* این گزارش یکشنبه ۳ دی‌ماه ۱۴۰۲ در شماره ۵۵۱ شهرآرامحله منطقه ۳ و ۴ چاپ شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
تفاوت تشک‌ها از نگاه حلاج قدیمی خيابان عبادي 
داستان مشهد قدیم 