گشت و گذار در مدرسه عالی شهیدمطهری
مهم‌ترین تمایز این مدرسه در «آموزش زندگی» است. هدف ما فقط پرورش دانش‌آموزان نخبه نیست؛ بچه‌ها اینجا روش زیستن را یاد می‌گیرند.
اولین‌بار است که نام مدرسه شهیدمطهری و رشته علوم و معارف اسلامی به گوشم می‌خورد. ابتدا یک مدرسه پر از طلبه عبا‌به‌دوش و عمامه‌به‌سر را تصور می‌کنم، اما گشت‌و‌گذاری کوتاه و دیدن تفاوت‌هایی که با دیگر مدارس علمی و دینی دارد، همه تصوراتم را تغییر می‌دهد. اینجا نه حوزه علمیه است، نه مدرسه‌ای عادی.
فضای این مدرسه جایی بین این دو قرار گرفته و برای بچه‌هایی است که نمی‌خواهند دروس سخت حوزه را بخوانند و طلبه شوند، اما به عربی، معارف و علوم دینی علاقه دارند و درعین‌حال می‌خواهند راه ورود به رشته‌های علوم‌انسانی در دانشگاه هم برایشان باز باشد. شاید به همین علت باشد که مدرسه شهیدمطهری و تک‌رشته آن با وجود چهاردهه فعالیت بازهم برای اکثر شهروندان ناآشنا و ناشناخته است.
در این سال‌ها دبیران و مبلغان این مدرسه که شعبه نخستش هم در تهران است، قدم‌به‌قدم به مدارس متوسطه شهر رفته‌اند و دانش‌آموزان را از وجود رشته‌های معارف اسلامی و مدرسه مطهری باخبر کرده‌اند، اما هما‌ن‌طور‌که خودشان هم معترف‌اند با وجود دایر‌شدن دومدرسه دخترانه و دومدرسه پسرانه متوسطه (دوره دوم) و دومدرسه دخترانه و پسرانه متوسطه دوره اول در مشهد در حوزه تبلیغات و اطلاع‌رسانی خوب عمل‌نکرده‌اند.
در این خطوط بنا داریم شما را با یکی از مدارس متوسطه پسرانه علوم و معارف اسلامی شهیدمطهری مشهد آشنا کنیم که تا زمان تکمیل‌شدن ساختمان اصلی مدرسه در ابتدای بولوار حر، با سه کلاس در بوستان آلاله‌ها در ابتدای محله پورسینا دایر است.
تاریخچه
مدرسه عالی شهیدمطهری یکی از مؤسسات آموزش عالی کشور است که بنای آن توسط میرزاحسین‌خان سپهسالار در سال۱۲۹۶ قمری بر‌اساس نهاد وقف بنیان گذاشته شده است.
بعداز انقلاب اسلامی، در سال۱۳۶۱ بعد از مدتی وقفه، با انتصاب آیت‌الله امامی‌کاشانی به‌عنوان تولیت مدرسه، فعالیت آموزشی این مدرسه از سر گرفته می‌شود و یک سال بعد، رشته علوم و معارف اسلامی که پیوندی میان علوم‌انسانی و دروس حوزوی است، بنا گذاشته می‌شود؛ اساسنامه این رشته در ۹ خرداد ۱۳۶۳ به تصویب شورای عالی آموزش‌وپرورش می‌رسد و به این‌ترتیب مدرسه عالی شهیدمطهری در سال۱۳۶۴ اولین دبیرستان خود را در شهر‌های تهران و مشهد تأسیس می‌کند.
با تغییرات نظام آموزش‌وپرورش، برنامه‌های مدرسه و رشته علوم معارف اسلامی هم تغییر می‌کند تا اینکه در سال۱۳۷۴ رشته علوم و معارف اسلامی به‌عنوان رشته‌ای مستقل در شاخه نظری دوره متوسطه درکنار رشته‌های ریاضی، تجربی و انسانی به رسمیت شناخته می‌شود.
دانش‌آموز سابق، دبیر فعلی
دانش‌آموزان مدرسه وسط سالن دور یک میز فوتبال‌دستی جمع شده‌اند و برای هم کری می‌خوانند. کمی آن‌طرف‌تر علی شیخ‌الاسلامی حضور دارد که در گذشته، مدیر مدرسه بوده و حالا بعداز بازنشستگی به‌عنوان دبیر مشاور همراه دانش‌آموزان است.
داستان زندگی علی‌آقای چهل‌و‌یک‌ساله با داستان مدرسه عجین است؛ زیرا عملا نیم بیشتر زندگی‌اش را صرف پیشرفت مدرسه کرده. نخستین‌بار در سال ۱۳۶۶ به توصیه پدرش به اولین ساختمان مدرسه شهیدمطهری پا گذاشت که دوسال پیش از آن با مدیریت آیت‌الله غلامرضا دهشت در محل حسینیه مرحوم حاجی‌عابدزاده در بازارچه سراب دایر شده بود.
سی‌سال بعد به درخواست شهرداری مشهد و با پیگیری‌های شیخ‌الاسلامی بنا شد که شعبه دوم دبیرستان پسرانه شهیدمطهری مشهد در ابتدای شهرک شهیدرجایی کنار نخستین شعبه دخترانه آن تأسیس شود.
باتوجه‌به وجود ملیت‌ها و مذاهب مختلف در این منطقه از شهر، وجود چنین مدرسه‌ای ضروری به نظر می‌رسید؛ احداث ساختمان، اما چند دوره متوقف شد و شعبه دوم عملا به‌طور‌موقت در یکی از طبقات فرهنگ‌سرای نصرت شکل گرفت تا سال۱۳۹۸ که به قرائت‌خانه کوچکی وسط بوستان آلاله‌ها نقل‌مکان کرد. حالا هم باتوجه‌به فضای کوچک ساختمان، مدرسه ۴۵دانش‌آموز بیشتر ندارد و در‌انتظار احداث ساختمان اصلی است تا پذیرای دانش‌آموزان بیشتری باشد.
اردو‌های سازنده
امروز‌ِمجموعه را می‌توان از مجتبی موسوی‌زاده پرسید که مدیر مدرسه است. اگرچه چند‌ماه بیشتر از مدیریتش نمی‌گذرد، اطلاعات کاملی درباره مدرسه دارد. دانش‌آموز هنرستان بوده است و هدفش، تحصیل در یکی از رشته‌های فنی دانشگاهی، اما انتخاب رشته نهج‌البلاغه در دوره کارشناسی‌ارشد، مسیر زندگی‌اش را تغییر می‌دهد و می‌‍‌کشاند به‌سمت مدرسه شهیدمطهری.
او که سال‌ها سابقه فعالیت در برنامه‌های قرآنی را دارد، مهم‌ترین تمایز این مدرسه را با دیگر دبیرستان‌های شهر «آموزش زندگی» بیان می‌کند و می‌گوید: هدف ما فقط پرورش دانش‌آموزان نخبه نیست؛ بچه‌ها اینجا روش زیستن را یاد می‌گیرند.
همه‌چیز اینجا بر‌پایه اطمینان و اعتماد پیش می‌رود. بوفه مدرسه هیچ مسئولی ندارد. بچه‌ها خودشان هر‌چیزی که بخواهند برمی‌دارند، در دفتر مخصوص بوفه می‌نویسند و بعد هزینه‌اش را پرداخت می‌کنند.
اردو‌های جهادی در شکل‌گیری و قوام شخصیت بچه‌ها اثر دارد، طوری‌که خودشان مشتاقش هستند
تقویت روحیه همدلی دانش‌آموزان، دیگر هدفی است که متولیان مدرسه با برگزاری اردو‌های جهادی به‌دنبال آن هستند؛ «سالی چند‌بار بچه‌ها را به مناطق دور و نزدیک می‌بریم، از روستای خلق‌آباد گرفته تا تربت‌جام. بچه‌ها برای ساکنان کم‌بضاعت این محدوده‌ها، مسجد، سرویس بهداشتی و خانه می‌سازند. این اردو‌ها به حدی در شکل‌گیری و قوام شخصیت بچه‌ها اثر دارد که هر‌سال خودشان خبر اردو‌های جهادی را از ما می‌گیرند و مشتاقش هستند.»
موسوی‌زاده اولویت مدرسه شهیدمطهری را برای انتخاب دانش‌آموز، پسران خانواده‌های کم‌بضاعت شهرک شهید‌باهنر عنوان می‌کند و می‌گوید: تعدادی از دانش‌آموزان ما تحت پوشش کمیته امداد هستند و خیران بیشتر هزینه‌های تدریس بچه‌ها در مدرسه را تأمین می‌کنند.
چهره‌ها
درست است که مدرسه شهیدمطهری شعبات و دانش‌آموزان کمی دارد، اما بازهم می‌توان چهره‌های نام‌آشنایی را میان شاگردانش پیدا کرد. اگر از سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور که شاخص‌ترین فارغ‌التحصیل مشهدی این مدارس است، بگذریم، این چهره‌ها در مدارس مشهد تحصیل کرده‌اند:
عبدالمجید سقا رضوی، مدیرعامل شرکت کاشی فیروزه مشهد که مجموعه تحت مدیریتش در خودکفایی ایران در صنعت کاشی و سرامیک نقش مهمی دارد.
دکتر علی غلامی، دانشیار و رئیس دانشکده حقوق دانشگاه امام‌صادق (ع) که ید طولایی در کار‌های پژوهشی و آموزشی حوزه قضا دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سعید جازاری‌معموئی، رئیس دانشگاه بین‌المللی اهل‌بیت (ع) و عضو هیئت‌رئیسه اتحادیه علمای اروپا که برای معرفی دین اسلام در اروپا تلاش می‌کند.
دکتر مصطفی شفایانی که نماینده ریاست عالیه دانشگاه آزاد اسلامی در تشکل‌های اسلامی است و از سخنرانان بنام شهر به شمار می‌آید.
حجت‌الاسلام مرتضی دهشت، سخنران حرم مطهر و مبلغ برجسته کشوری که فرزند آیت‌ا... دهشت است و سال‌ها زیر‌نظر پدر در این مدرسه حضور داشته است.
قرارگاه فرهنگی با مسئول کار‌های مدرسه
دیگر ظرفیت مجموعه مدارس شهیدمطهری، دانش‌آموزانی هستند که صرفا در حوزه آموزش پیشرفت نداشته‌اند و سعی کرده‌اند در دیگر ابعاد هم رشد پیدا کنند. محمدصادق صابری که سه‌سال پیش وارد این مدرسه شده است، یکی از فعال‌ترین دانش‌آموزان مدرسه محسوب می‌شود.
علاوه‌بر مسئولیت‌هایی که اینجا دارد، از بچه‌های برگزارکننده جشنواره مردمی فیلم عمار در استان هم هست. او دلیل انتخاب این مدرسه را هدف مجموعه آموزشی مطهری می‌داند؛ اینکه در خیلی از مدارس ساختار صرفا آموزشی است، اما اینجا نگاه تربیتی هم وجود دارد.
محمدصادق بهترین رویکرد تربیتی در این مدرسه را مسئولیت‌دادن به دانش‌آموزان می‌داند و می‌گوید: اینجا پیشبرد برنامه‌های مدرسه برعهده خود دانش‌آموزان است. اگر کادر آموزشی و دبیران نباشند، خودشان کار‌ها را انجام می‌دهند. ما قرارگاه فرهنگی داریم و این قرارگاه تقریبا همه مسئولیت‌های مدرسه را برعهده دارد.
همیشه در پایان روز کلاس‌ها را جارو می‌کشیم و گردگیری می‌کنیم و مراسم صبحگاهی را خودمان برگزار می‌کنیم. بار‌ها پیش آمده است که مدیر و معاون و دبیر تعمدا یا سهوا به مدرسه نیامده‌اند، اما ما فعالیت‌ها را متوقف نکرده‌ایم.
یکی از مهم‌ترین ثمرات این همدلی به‌وجودآمدن انس و دوستی عمیق بین بچه‌ها است
خودمان دروس را تدریس، صبحانه را تقسیم کرده و مراسم گوناگون را برگزار کرده‌ایم و.... برای مثال امسال یادواره شهدای ده‌دی را خود دانش‌آموزان مدرسه درکنار مزار شهیدان انقلاب در بوستان آلاله‌ها برگزار کردند. هر‌کس گوشه‌ای از کار را گرفت و مراسم با حضور مسئولان ناحیه و شهرداری برگزار شد.
آن‌طور‌که محمدصادق می‌گوید، این‌ها همه باعث همکاری و همدلی بیشتر دانش‌آموزان مدرسه شده است. او یکی از مهم‌ترین ثمرات این همدلی را به‌وجودآمدن انس و دوستی عمیق بین بچه‌ها می‌داند؛ «فارغ‌التحصیلان مدرسه هنوز که هنوز است، ارتباط خود را با مدرسه حفظ کرده‌اند و در‌قالب تشکیل جلسات انجمن فارغ‌التحصیلان دیدار‌ها را تازه می‌کنند.»
تفریح درکنار آموزش
ابوالفضل خاکزاد، دیگر دانش‌آموز فعال مجموعه است. او تنها نماینده مدرسه در انجمن شورای دانش‌آموزی و عضو ائتلاف مدرسه است و دلیل ورودش را به این مدرسه علاقه‌اش به علوم‌انسانی و دینی عنوان می‌کند و اینکه اینجا به برخی از دروس مثل عربی و معارف بیشتر پرداخته می‌شود.
ابوالفضل پیش‌از ورود به این مدرسه تصوری از فضا و روح حاکم بر اینجا نداشته است؛ «فکر می‌کردم اینجا فضا چندان صمیمانه و راحت نباشد، اما کاملا برخلاف تصوراتم بود. ما کنار درس و جلسه و کار‌های فرهنگی تفریحات خودمان را هم داریم. تا فرصتی دست بدهد فوتبال‌دستی، دارت و پینگ‌پنگ بازی می‌کنیم. هفته‌ای یک‌بار در پارک ورزش صبحگاهی داریم. اردو‌های تفریحی خارج شهر هم سالی چند‌بار برگزار می‌شود.»
ابوالفضل هدف زندگی‌اش را رسیدن به دبیری می‌داند و تأکید می‌کند که این مدرسه باعث تقویت مهارت تدریس و آموزش در او شده است؛ «ارائه دروس یکی از برنامه‌های ثابت درسی ماست. آن اوایل زیاد راحت نبودم و استرس داشتم، اما آن‌قدر این کار را تکرار کردیم که حالا با تسلط کامل می‌توانم دروس مختلف را سر کلاس برای بچه‌ها تدریس کنم.»
* این گزارش دوشنبه ۱۸ دی‌ماه ۱۴۰۲ در شماره ۵۶۲ شهرآرامحله منطقه ۵ و ۶ چاپ شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
عکس گرفتن با عکس حسن یزدانی 
سازندگان و بانیان قدیمی‌ترین کاشی‌های حرم رضوی چه کسانی بودند؟ 